U narednoj godini u Crnoj Gori planirana je ukupna proizvodnja električne nergije u iznosu od 2.900 GWh što je za 19 odsto manje od planirane, odnosno oko 13,5 odsto manje od projektovanog ostvarenja u ovoj godini, navodi se u Energetskom bilansu za narednu godinu koji je Vlada nedavno usvojila. Ukupna proizvodnja električne energije u Crnoj Gori u odnosu na potrebe bruto konzuma za 2025. godinu je manja za 343 GWh ili 10,57 odsto od planiranih potreba.

Ukupni gubici električne energije za narednu godinu planirani su u iznosu od 448 GWh što je za 2,82 odsto niže u odnosu na procjene ostvarenja za ovu godinu

Planirani deficit, razlika između proizvodnje i potrošnje, za 2025. godinu je 343 GWh, u prošloj godini ostvaren je suficit električne energije od 863,70 GWh, a ove godine se očekuje suficit od 174,81 GWh.

Istaknuto je da je osnovni razlog manje proizvodnje i deficita višemjesečni zastoj u proizvodnji Termoelektrane Pljevlja, zbog ekološke rekonstrukcije. Precizirano je da će u Termoelektrani naredne godine doći do šestomjesečne obustave proizvodnje.

Energetska neizvjesnost 

Na osnovu podataka koji su objavljeni u Energetskom bilansu za narednu godinu, Crnu Goru i njenu državnu elektroenergetsku kompaniju Elektroprivredu (EPCG) naredne godine očekuje puno izazova i neizvjesnosti zbog manje proizvodnje električne energije, usljed šetomjesečnog gašenja proizvodnje u Termoelektrani.

Podsjećamo da je EPCG u prvih devet mjeseci ove godine ostvarila gubitak od 19,2 miliona eura, što je 130,5 posto slabiji rezultat nego u istom periodu lani. Ovogodišnji devetomjesečni poslovni rezultat državne elektroenergetske kompanije je za čak 82,17 miliona eura lošiji nego u istom periodu prošle godine, kada je EPCG bila u plusu od 62,97 miliona eura.

U Energetskom bilansu je saopšteno da je planirana bruto potrošnja naredne godine 3.243 GWh što je za četiri odsto više od plana, odnosno za dva odsto više od projektovanog ostvarenja, za ovu godinu.

Procijenjena proizvodnja električne energije u ovoj godini će biti manja za oko 17 odsto od ostvarene u prošloj godini.

– Osnovni razlog za to je vrlo hidrološki povoljna 2023. godina u kojoj je proizvodnja hidroelektrana bila veća za 19,28 odsto u odnosu na planiranu. Kod vjetroelektrana se ove godine očekuje proizvodnja za 6,65 odsto ispod planirane, kod Termoelektrane očekuje se proizvodnja za oko dva odsto ispod planirane, dok je proizvodnja iz solarnih elektrana na nivou 51,36 odsto od plana, što je rezultat poteškoća u realizaciji projekata Elektroprivrede (EPCG) – piše u bilansu.

Struktura proizvodnje 

Planirano je da naredne godine usljed višemjesečnog zastoja u radu Termoelektrane zbog ekološke rekonstrukcije i znatnog smanjenja njene proizvodnje, dođe do značajne izmjene strukture izvora proizvodnje električne energije.

Tako je planirano da se 65 odsto električne energije proizvede iz hidroelektrana, 20 odsto iz termoelektrane, 11 odsto iz vjetroelektrana i četiri odsto iz solarnih elektrana.

Za narednu godinu planiran je izvoz uglja u iznosu od 320.000 tona što čini oko 32 odsto planirane proizvodnje

Očekuje se da iz obnovljivih izvora energije (OIE), koje čine hidroelektrane, vjetroelektrane i solarne elektrane, planirana proizvodnja bude 2.312 GWh ili 80 odsto, a iz Termoelektrane 588 GWh ili 20 odsto ukupne proizvodnje električne energije.

Planirana proizvodnja električne energije iz hidroelektrana za 2025. godinu je 1.873 GWh što je na nivou plana, odnosno za oko deset odsto više od procijenjene proizvodnje za ovu godinu.

Proizvodnja električne energije u Termoelektrani je za narednu godinu planirana na iznos od 588 GWh.
– Zbog ekološke rekonstrukcije Termoelektrane planirana proizvodnja manja je od procjene ostvarenja u ovoj godini za oko 55 odsto, dok će procijenjena proizvodnja u 2024. godini biti manja od planirane za oko sedam odsto, a od ostvarene prouzvodnje u prošloj godini za oko 15 odsto – navodi se u Energetskom bilansu za narednu godinu.

Planirana potrošnja 

Planirana bruto potrošnja električne energije u Crnoj Gori za 2025. godini iznosi 3.243,22 GWh, oko dva odsto više u odnosu na procjenu ostvarenja potrošnje u ovoj godini, a u istom iznosu ostvarene bruto potrošnje iz 2023. godine.

– U ukupnoj bruto potrošnji za narednu godinu najviše participiraju distributivni kupci sa oko 85 odsto učešća, direktni kupci učestvuju ispod dva odsto, a ukupni gubici čine oko 14 odsto ukupne bruto potrošnje – kaže se u Vladinom dokumentu.

Ukupni gubici električne energije za narednu godinu planirani su u iznosu od 448 GWh što je za 2,82 odsto niže u odnosu na procjene ostvarenja za ovu godinu. U ovoj godini procijenjeni ukupni gubici će biti oko 3,6 odsto veći od planiranih, a za 2,71 odsto manji nego 2023. godine.

Gubici električne energije su pojava koja nastaje prilikom prenosa i distribucije električne energije do krajnjih potrošača. Gubici se najčešće definišu kao razlika energije koja uđe u sistem i energije koja izađe iz sistema. Ukupni gubici su zbir gubitaka u prenosnoj i distributivnoj mreži.

Rudnik uglja

Rudnik uglja Pljevlja (RUP) za narednu godinu planira ukupnu proizvodnju u iznosu od oko milion tona što je za oko 36 odsto manje od procjene ostvarenja ovu godinu.

– RUP je u prošloj godini ostvario za oko sedam odsto manju proizvodnju od planirane, dok će u ovoj godini procijenjena proizvodnja biti oko 12,5 odsto manja od planirane, a za oko 15 odsto manja od ostvarene u prošloj godini – piše u Vladinom dokumentu.

Potrošnja uglja u Crnoj Gori se u najvećoj mjeri realizuje u Termoelektrani i u prethodnom periodu je bila preko 95 odsto, dok se ostatak potroši u industriji i od strane ostalih potrošača.

– Međutim, zbog ekološke rekonstrukcije Termoelektrane i planiranog šestomjesečnog zastoja u njenom radu, u 2025. godini RUP će se naći pred velikim izazovom na koji način da nadoknadi realizaciju što većeg dijela svoje proizvodnje koju je plasirao Termoelektrani. Imajući gore navedeno u vidu struktura potrošnje odnosno plasmana uglja u 2025. godini se razlikuje u odnosu na prethodne godine – navodi se u Energetskom bilansu.

Dodaje se da u narednoj godini RUP za potrebe TE Pljevlja, planira isporuku 665.000 tona uglja, što čini 66 odsto ukupne planirane proizvodnje.

– Planirana količina uglja za potrebe TE Pljevlja za 2025. godinu je za oko 52 odsto manja od procjene ostvarenja za ovu godinu, zbog planiranog zastoja u radu Termoelektrane. RUP za potrebe TE Pljevlja, obezbjeđuje ukupne potrebne količine uglja – kaže se u bilansu.

Za narednu godinu planiran je izvoz uglja u iznosu od 320.000 tona što čini oko 32 odsto planirane proizvodnje. Planirani izvoz je za oko 73 procenata veći od projekcije ostvarenja za ovu godinu.