Dugovanje Vektre Jakić, po osnovu poreza, doprinosa i koncesionih naknada, prema podacima Poreske uprave iz oktobra 2017, iznosi 6.797.544 eura, a ta kompanija je kasnila i sa realizacijom ugovora i ostvarila nizak stepen realizacije ukupne ugovorene bruto drvne mase.

Uprkos tome, Vlada je oslobodila Vektru Jakić plaćanja pojedinih naknada i odobrila reprogram duga.

To se navodi u studiji slučaja Vektra Jakić, u okviru trećeg Izvještaja o reviziji uspjeha efikasnosti obračuna i naplate prihoda od korišćenja šuma, koju je uradila Državna revizorska institucija (DRI).

Prema nalazima DRI, manjak kapaciteta, nedovoljno ulaganje u šumsku infrastrukturu i uzgoj i zaštitu šuma imaju za posljedicu da Crna Gora gubi značajne prihode od korišćenja šuma.

Pored toga, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja i Uprava za šume (UzŠ) ne sprovode dovoljno efikasno obračun i naplatu prihoda od korišćenja šuma.

Najveći koncesionar Vektra Jakić nastala je 2007. godine, privatizacijom ŠIK Velimir Jakić u stečaju. Osnivač kompanije Vektra Jakić je kompanija Vektra Montenegro, vlasnika Dragana Brkovića. Vektra Jakić ima sa UzŠ potpisan ugovor o eksploataciji, uzgoju i preradi drvnih sortimenata na period od 30 godina, sa prosječnim godišnjim etatom od 140.000 metara kubnih bruto drvne mase, raspoređene na 13 gazdinskih jedinica koje zauzimaju ukupnu površinu od 58.932 hektara, što predstavlja oko 17 odsto površina državnih šuma raspoloživih za korišćenje.

DRI je utvrdila da je UzŠ nepravilnim obračunom koncesione naknade Vektri Jakić u periodu od 2007. do 2012. godine neosnovano umanjila javni prihod za iznos od 1.670.409 eura.

“UzŠ je u 2013., 2014. i 2015. godini nastavila raniju praksu obračuna koncesione naknade i posebne naknade za koncesionara Vektru Jakić i time umanjila obaveze po osnovu koncesione naknade za ukupan iznos od 897.747 eura. UzŠ je rješenjem od 28. juna prošle godine utvrdila obavezu koncesionara Vektru Jakić po osnovu naknade za vršenje doznake stabala, premjer i žigosanje drvnih sortimenata i izradu izvođačkog projekta. Na to rješenje koncesionar je uložio žalbu i priložio dokument Ministarstva ekonomije kojim se konstatuje da je kao kupac “Korporacije Jakić” u stečaju, ispunio obaveze iz investicionog i socijalnog programa. UzŠ je donijela novo rješenje 25. oktobra 2017. kojim se, u skladu sa zaključkom Vlade i aktom Ministarstva ekonomije, Vektra – Jakić oslobađa plaćanja naknade za vršenje doznake stabala, premjer i žigosanje drvnih sortimenata i izradu izvođačkog projekta”, podsjeća se u Izvještaju DRI.

Navodi se i podatak da je Vektra Jakić kasnila u realizaciji ugovora, tako da je od ukupnog zaduženja od 868.313 kubika za sječu doznačene drvne mase, zaključno sa 2015. godinom), realizovano 504.409 kubika.

“U 2016. godini ostvaren je nizak stepen realizacije ukupne ugovorene bruto drvne mase od 47 odsto. Nerealizovano je ukupno 181.470 kubika, od čega se 51.291 kubik odnosi na Vektru Jakić. Od ukupnog duga po osnovu koncesionih naknada za šume, koji u 2016. godini iznosi 8.041.848 eura, na Vektru Jakić se odnosi 3.477.462 eura ili 43 odsto. Ukupan dug po osnovu koncesionih naknada za šume je u odnosu na prethodnu godinu, u 2016. godini porastao za 2.096.038 eura, od čega se 1.635.606 ili 78 odsto odnosi na Vektru Jakić, piše u Izvještaju DRI.

Iako je dugovanje Vektre Jakić, po osnovu poreza, doprinosa i koncesionih naknada iznosila bezmalo sedam miliona eura, u Izvještaju DRI se navodi da je Vlada tom obvezniku 2017.

odobrila reprogram poreskog, odnosno koncesionog duga.

Nema dokaza o ulaganjima i socijalnim programima

DRI je analizirala i kako je UzŠ umanjivala koncesione naknade.

“Zaključkom Vlade iz 2008. godine koncesionari koji su potpisali ugovor o privatizaciji šumsko-drvoprerađivačkih preduzeća, oslobođeni su plaćanja posebne naknade do isteka roka važenja koncesionog ugovora. UzŠ je time umanjila obaveze po osnovu koncesione naknade za iznose 348.447 eura (2013), 319.541 (2014) i 229.758 (2015). Koncesionari su oslobođeni plaćanja posebne naknade do isteka roka važenja koncesionog ugovora, pod uslovom da poštuju obaveze o investicionim ulaganjima i socijalnim programima iz ugovora o privatizaciji. Državni revizor u UzŠ nije dobio na uvid dokumentaciju na osnovu koje bi se mogao uvjeriti da koncesionari koji su potpisali ugovore o privatizaciji šumsko-drvoprerađivačkih preduzeća realizovali investicije i socijalne programe u preduzećima koja su privatizovali, iako se u zaključku Vlade navodi da je korekcija posebne naknade iz ugovora za koncesiono korišćenje šuma uslovljena pozitivnim izvještajem Agencije za prestruktuiranje privrede i strana ulaganja o realizovanim investicijama i socijalnim programima”, piše u izvještaju DRI.