Nevladina organizacija Akcija za socijalnu pravdu (ASP) uputiće ove sedmice inicijativu Ustavnom sudu za ocjenu više odredbi Zakona o zaradama u javnom sektoru, radi utvrđenja da li narušavaju princip jednakosti, kao jedan od osnovnih principa garantovanih Ustavom Crne Gore. Prema ocjeni ASP-a, pojedinim odredbama Zakona o zaradama u javnom sektoru narušava se princip jednakosti prema istim kategorijama zaposlenih, koji bi trebalo da imaju jedinstvene koeficijente zarade budući da obavljaju iste vrste poslova.

– Međutim, Zakon o zaradama u javnom sektoru za takozvane Grupe poslova D (odnose se, pored ostaloga, na načelnike, rukovodioce, koordinatore, savjetnike, referente, namještenike) propusuje da se izuzetno za zaposlene u Službi Skupštine Crne Gore iz ove grupe poslova koeficijenti zarada mogu utvrditi od nadležnog tijela za administrativna pitanja. Takođe, propisano je da za zaposlene u sudu, Državnom tužilaštvu i Sekretarijatu Tužilačkog savjeta, raspoređenim na radnim mjestima iz Grupe poslova D, koeficijenti složenosti poslova će se utvrditi aktom ministarstva nadležnog za pravosuđe na koji saglasnost daje Vlada. To u praksi znači da, primjera radi, namještenici (to su, recimo, poslovi kurira, vozača, kafe kuvarica) u Skupštini Crne Gore, ili sudu, ili tužilaštvu mogu imati veće koeficijente, odnosno veće zarade od zaposlenih u drugim organima uprave, iako pripadaju istoj kategoriji zaposlenih, obavljaju iste vrste poslova i finansiraju se iz istog izvora, odnosno budzeta države Crne Gore – saopšteno je za „Dan“ iz ASP-a.

Osporavaju i privilegije funkcionerima

ASP je još prošle godine Ustavnom sudu uputila dvije odvojene inicijative za ocjenu ustavnosti zakonskih odredbi kojima se visoko pozicioniranim državnim i lokalnim funkcionerima daje pravo na naknadu zarade, u periodu od godinu nakon što im prestane funkcija.

– Ovim je uspostavljena nejednakost zaposlenih u javnom sektoru, a istovremeno se radi o duboko nepravednim rješenjima kojima se, suprotno Ustavu proklamovanoj državi socijalne pravde, uspostavlja naknada u punom iznosu zarade za period od godinu, a za vrijeme dok se ne obavljaju nikakvi radni poslovi.
Time se kategorija visoko pozicioniranih državnih i lokalnih službenika privileguje u odnosu na bilo koju drugu kategoriju zaposlenih – navode u ASP.

Drugim riječima, kako pojašnjavaju, zahvaljujući nepravednim zakonskim rješenjima donijetim za vrijeme bivše vlasti, posao kafe kuvarice u restoranu Skupštine Crne Gore može biti plaćeniji nego posao kafe kuvarice u restoranu nekog organa uprave.

– Pored toga, i pojedine odredbe, koje se odnose na dodatak za obavljanje poslova na određenim radnim mjestima i na varijabilni dio zarade, ukazuju na kršenje principa jednakosti, jer daju prostor da zaposleni u javnom sektoru, koji obavljaju poslove na istim radnim mjestima, budu različito plaćeni, pa ASP traži ocjenu i njihove ustavnosti i zakonitosti. Princip jednakosti definisan je članom 17 stavom 2 Ustava Crne Gore i on podrazumijeva da se ista pravna i činjenična stanja normiraju na isti način, odnosno da se pod istim uslovima i u istoj pravnoj situaciji obezbijedi jednakost svih subjekata, na koje se akt odnosi – navode u ASP.
ASP analizu zakonskog i podzakonskog okvira, koji se tiče javne uprave, sa posebnim fokusom na lokalnu samoupravu, sprovodi kroz Program malih grantova za organizacije civilnog društva za praćenje reforme javne uprave na lokalnom nivou, koji se realizuje u okviru Projekta osnaživanja civilnog društva Zapadnog Balkana za reformisanu javnu upravu – Veber, koji finansira Evropska unija. Partner za Crnu Goru je Institut Alternativa.

Iz Skupštine nije odgovoreno na komentar povodom najavljene inicijative, kao ni na pitanje da li će mijenjati sporno zakonsko rješenje.