Četvoro od deset građana Crne Gore (43%) vjeruje u globalnu teoriju zavjere da se zataškava šteta koju nanosi vakcina kako bi farmaceutske kompanije mogle da nastave da ostvaruju veliki profit širom svijeta.

To je pokazalo istraživanje koje je u martu ove godine sprovela istraživačka agencija Ipsos, na nacionalno reprezentativnom uzorku, uz podršku Britanske ambasade u Podgorici i UNICEF-a.

Da se informacije o štetnim efektima vakcina namjerno kriju od javnosti smatra najviše građana u Južnoafričkoj republici (57%) i Nigeriji (55%), a najmanje u Danskoj (14%), Velikoj Britaniji (19%) i Australiji (20%) prema rezultatima međunarodnog istraživanja koje je, tokom avgusta 2020, sprovedeno u 25 najvećih zemalja svijeta uz podršku Kembridž univerziteta iz Velike Britanije.

Među zemljama članicama Evropske unije, najviše građana koji vjeruju u ovu teoriju zavjere ima u Grčkoj (39%) i Francuskoj (38%), dok je u SAD-u to slučaj sa trećinom građana (33%).

U Crnoj Gori, u ovu teoriju zavjere češće vjeruju građani koji imaju samo osnovno ili obrazovanje niže od tog nivoa, kao i oni koji ne vjeruju u nauku i nemaju povjerenja u zdravstvene institucije ni Univerzitet.

Istraživanja širom svijeta o vjerovanjima u razne teorije zavjere ukazuju da često postoji veza između pogleda na svijet i ljudska prava, kao i između ličnih iskustava socijalizacije pojedinca i stavova prema teorijama zavjere.

„To se uočava i u crnogorskom istraživanju: ljudi koji vjeruju u teoriju zavjere o globalnom skrivanju informacija o štetnim efektima vakcina od javnosti radi obezbjeđivanja velikih profita farmaceutskoj industriji češće vide svijet kao neprijateljsko i opasno mjesto i smatraju da su ljudi s kojima se politički ne slažu zli, tj. radi se češće o građanima koji generalno imaju manje povjerenja u okolni svijet i druge ljude, kao i niži stepen kulture dijaloga. Takođe, oni češće smatraju da se predaleko otišlo u pokretu za prava žena i insistiranju na jednakim pravima, kao i da je rušenje tradicionalne porodice u kojoj muškarac radi, a žena ostaje kod kuće, ključni uzrok problema današnjice“, navodi se u istraživanju.

Istraživanje u Crnoj Gori je pokazalo da ljudi koji vjeruju u teorije zavjere o vakcinama češće vjeruju i u teorije zavjere o koronavirusu, kao i da češće kažu da se ne bi vakcinisali protiv koronavirusa. Takođe, u teoriju zavjere o globalnom skrivanju informacija o štetnim efektima vakcina radi ostvarivanja velikih profita farmaceutskih kompanija češće vjeruju roditelji koji ne bi željeli da im danas beba primi sve preporučene vakcine, kao i roditelji koji nisu sigurni da li da vjeruju ljekaru svog djeteta.

Da je jačanje medijske pismenosti građana ključno za javno zdravlje ukazuju podaci prema kojima u ovu teoriju zavjere češće vjeruju građani Crne Gore koji tvrde da su bili izloženi mnogobrojnim netačnim informacijama na ovu temu, kao i oni koji kažu da se često osjećaju frustrirano kada traže informacije o koronavirusu.

Nacionalno reprezentativni uzorak za ovo istraživanje obuhvatio je 821 ispitanika starosti 18 ili više godina širom zemlje.

Prikupljanje podataka obavljeno je u periodu od 24. do 26.marta ove godine, putem telefonske ankete, tj. upitnika čije je prosječno trajanje bilo 20 minuta. Ključni nalazi ovog istraživanja dostupni su na sajtu UNICEF-a u Crnoj Gori.