Pojava sušenja šuma evidentirana je u Pljevljima, Rožajama, Beranama, Plavu, Andrijevici, Plužinama i Petnjici na 11.421 metru kubnom (m3) procijenjene drvne mase.

To pokazuju podaci Uprave za gazdovanje šumama i lovištima. Sušenje šume registrovano je na površini od najmanje 200 hektara šumskog prostora.

Zbog nelegalne sječe šuma u prošloj godini podneseno je 236 krivičnih prijava.

Najviše suve ili u fazi sušenja, drvne mase registrovano je u Pljevljima (5.210 m3 procijenjene drvne mase) na površini od 61 hektar i u Plavu (3.000 m3 drvne mase) na oko 115 hektara površine.

– U prvom kvartalu 2023. godine evidentirana je znatna količina drvne mase koja je u fazi sušenja ili suva. Tokom 2023. godine došlo do pojačane manifestacije sušenja šuma. Naime, usljed fiziološkog stresa koji se desio prethodnih godina (najviše usljed suše), došlo je do slabljenja imuniteta i otpornosti šuma na biotičke i abiotičke uticaje iz spoljašnje sredine. Takvi uslovi direktno su pogodovali razvoju populacija štetnih insekata, potkornjaka, koji se javljaju kao sekundarne štetočine, napadaju fiziološki već oslabljena stabla i izazivaju njihovo sušenje. Kad se prenamnoži, potkornjak onda napada ne samo fiziološki oslabljena, već i okolna zdrava stabla koja su u fiziološki dobrom stanju i koja bi preživjela da nije došlo do širenja populacije ovog insekta – navodi se u izvještaju o zdravstvenom stanju šuma za prošlu godinu.

Komisija Uprave je nakon ove pojave i obilaska šuma, utvrdila da je proces sušenja stabala smrče, jele, pojedinačne molike, posljedica prenamnoženja potkornjaka, a sušenjem su, kako je upozoreno, zahvaćene prilične površine šuma.

U Upravi procjenjuju da se oko 20 odsto šumskih sastojina u Crnoj Gori nalazi u raznim fazama degradacije, pa je, kako navode, prioritetan zadatak eliminisanje ključnih uzročnika degradacije.

Što se tiče šumskih požara, u tom dokumentu se navodi da je udio površine pod šumom zahvaćene požarima u Crnoj Gori u 2023. godini iznosio 0,004 odsto i najmanji je, kako se navodi, za posljednjih 15 godina.

– Za zemlje Sredozemlja, u koje spada i Crna Gora, smatra se da je procenat opožarene površine od jedan do 1,5 odsto u odnosu na ukupnu površinu pod šumama u granicama normale – konstatuju u Upravi.

Procijenjena novčana šteta od požara u državnim šumama u prošloj godini iznosila je 5.850 eura.

Podaci Uprave za šume pokazuju da je bespravna sječa i dalje vrlo izražen problem u Crnoj Gori. Lani je bespravno posječeno 3.377 metara kubnih drvne mase u državnim šumama, a zaplijenjena 324 kubika, zbog čega je podnijeto 236 krivičnih i dvije prekršajne prijave. Najviše podnesenih krivičnih prijava je u Kolašinu – 53, Beranama 48 i Mojkovcu 46.

Što se tiče šuma u privatnoj svojini, najviše bespravne sječe lani je bilo u Kolašinu, gdje je posječeno 1714 m3 i Rožajama sa 1223 nelegalno posječena kubika.

U izvještaju se navodi da realizacija doznačenog sanitara u kontinuitetu kasni, što se direktno negativno odražava na zdravstveno stanje šuma.

U Uravi smatraju da dugoročna stabilnost i otpornost šuma nije ugrožena.

– Takođe se konstatuje da je obim evidentiranih i procesuiranih bespravnih sječa i drugih bespravnih aktivnosti ispod nivoa iz prethodnih godina. Isto važi i za broj podnesenih krivičnih prijava protiv počinilaca bespravnih radnji u određenim područnim jedinicama, što ukazuje na pojačanu aktivnost nadležnih službi

Sprovode zaštitne mjere

Predložene su mjere za unapređenje zdravstvenog stanja šuma, među kojima sprovođenje zaštitnih mjera (postavljanje feromonskih klopki, lovnih stabala, sanitarne sječe i uklanjanja osušenih i oštećenih stabala u šumama, upotreba bioloških preparata), čiji je cilj zaustavljanje pojave sušenja šuma. Predloženo je i uklanjanje iz šume posječenih stabala odnosno drvnih sortimenata od strane korisnika državnih šuma i vlasnika šuma u privatnom vlasništvu, jačanje direktne saradnje sa Odsjekom za zdravstvenu zaštitu bilja u Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove radi sve većih rizika od unošenja karantinski štetnih organizama šuma, kao i saradnje sa Biotehničkim fakultetom – Odsjekom za šumarstvo, u dijelu planiranja i sprovođenja nadzora nad štetnim organizmima (monitoring i uzorkovanje) radi sve većih rizika od pojave sušenja šuma.

šuma – navodi se u godišnjem izvještaju o zdravstvenom stanju šuma.