Dodjela značajnih finansijskih sredstava Skupštine Crne Gore njihovoj sindikalnoj organizaciji otvara pitanja o transparentnosti i opravdanosti trošenja javnog novca, tvrde izvori bliski Pobjedi. Iako iz parlamenta tvrde da se pridržavaju internih pravilnika i kolektivnih ugovora, činjenica da se Sindikatu Skupštine godišnje prebacuju iznosi višestruko veći u odnosu na druge institucije – čak i pet puta – ukazuje na potencijalno privilegovanje određene grupe zaposlenih.

Iznosi od 80.000 eura za prethodnu, te 100.000 eura za tekuću godinu, pokreću opravdano pitanje odgovornosti u upravljanju budžetskim sredstvima. Dodatno, Sindikat Skupštine ostvaruje prihode i od članarina svojih 167 članova, koje dostižu vrijednost i 1.500 eura mjesečno.

Raspodjela?

Način raspodjele sredstava koje Skupština dodjeljuje sindikalnoj organizaciji nije dovoljno transparentan, što, prema saznanjima Pobjede, izaziva nezadovoljstvo unutar same institucije. Postavlja se pitanje zašto se tim sredstvima ne upravlja u skladu s principima proporcionalnosti i dobrih namjera (bona fides). Dodatno, iz Sindikalne organizacije Skupštine saopštili su Pobjedi da su se u posljednje vrijeme angažovali i u ekološkim i humanitarnim aktivnostima. Međutim, otvara se dilema da li takvo djelovanje prevazilazi njihove osnovne nadležnosti, što bi odstupalo od primarne uloge sindikata, usmjerene na socijalnu pomoć i zaštitu radnih prava.

Na sajtu Sindikalne organizacije Skupštine ne postoji uvid u ključna zakonska i finansijska dokumenta koja bi trebalo da budu javno dostupna, uključujući Kolektivni ugovor i odluke Izvršnog odbora koje bi opravdale utrošena sredstva.

Posljednja objavljena aktivnost ove organizacije je uručenje donacija i organizovanje prednovogodišnje proslave u decembru prošle godine, što ukazuje na nedovoljnu transparentnost i odgovornost u radu sindikata. Ovakva praksa otvara pitanja o načinu trošenja značajnih sredstava koja sindikat dobija iz budžeta Skupštine, kao i o mogućem kršenju obaveza koje proizilaze iz principa transparentnosti rada sindikalnih organizacija.

Takođe, sama činjenica da se sindikalnim liderima dodatno isplaćuju mjesečne naknade dodatno pojačava dileme o etičnosti i racionalnosti upravljanja budžetskim sredstvima, što potražuje dodatno obrazloženje od odgovornih institucija za ovakve odluke.

Da je Skupština prošle godine Sindikalnoj organizaciji prenijela sredstva u iznosu od 80.000 eura, i za ovu 2025. godinu 100.000 eura, potvrđeno je Pobjedi iz parlamenta.

Ova sredstva, kako su istakli, dodijeljena su na zahtjev Sindikalne organizacije, u skladu sa Kolektivnim ugovorom za Službu Skupštine i Pravilnikom o načinu i uslovima finansiranja Sindikalne organizacije.

Iz Sindikalne organizacije Skupštine saopštili su Pobjedi da njihov kolektivni ugovor predviđa da izdvajanja za sindikat ne smiju prelaziti 2,5 odsto ukupnog godišnjeg budžeta. Međutim, nadležni organi zaduženi za nadzor sindikalnih organizacija objasnili su za Pobjedu da ovakva praksa nije uobičajena kod drugih poslodavaca, gdje ta izdvajanja uglavnom ne prelaze 0,5 odsto ukupnog godišnjeg budžeta.

– Prenos sredstava, shodno navedenim propisima, odobren je za socijalni program za zaposlene, zdravstvenu zaštitu i druge sindikalne aktivnosti. Napominjemo da shodno Zakonu o radu, poslodavac sindikatu, pored ostalog, obezbjeđuje druga sredstva i uslove za rad sindikata, u skladu sa kolektivnim ugovorom. Shodno tome, član 26 Kolektivnog ugovora za Službu Skupštine propisuje da poslodavac može obezbijediti materijalnu pomoć Sindikalnoj organizaciji Skupštine, u skladu sa raspoloživim sredstvima, dok je članom 4 Pravilnika o načinu i uslovima finansiranja Sindikalne organizacije Skupštine propisano da generalni sekretar može tokom jedne finansijske godine, na podnešeni zahtjev Sindikata, u svrhu obezbjeđivanja socijalnog programa, zdravstvene zaštite i drugih sindikalnih aktivnosti, odobriti prenos sredstava Sindikatu iz sredstava opredijeljenih Zakonom o budžetu za Skupštinu – kazali su iz ove institucije.

Iz Sindikalne organizacije Skupštine izdvojena sredstva pravdaju članovima Zakona o radu kojim je propisano da poslodavac sindikatu obezbjeđuje uslove za efikasno obavljanje sindikalnih aktivnosti, i to: prostor za rad i održavanje sastanaka u okviru poslovnog prostora kod poslodavca; tehničku i administrativnu pomoć za rad sindikata u mjeri neophodnoj za ostvarivanje sindikalnih aktivnosti (korišćenje telefona, faksa, interneta, oglasne table, računara, fotokopira), ukoliko poslodavac raspolaže tim sredstvima i druga sredstva i uslove za rad sindikata, u skladu sa kolektivnim ugovorom. Tekođe navode da se ostvarivanje prava bliže uređuje kolektivnim ugovorom kod poslodavca.

Preusmjeravanje sredstava

Takođe, potvrđuju odgovore iz Skupštine da je sve utvrđeno Kolektivnim ugovorom i Pravilnikom o načinu i uslovima finansiranja Sindikalne organizacije Skupštine.

– U zavisnosti od raspoloživih sredstava u budžetu Skupštine Crne Gore, tokom godine se mogu vršiti preusmjeravanja sredstava na ekonomskoj klasifikaciji 4319 – transfer institucijama, čime bi se stvorio preduslov za prenos dodatnih sredstava Sindikatu, ako se za to ukaže potreba. Ukupan iznos sredstava koji se tokom jedne finansijske godine može prenijeti Sindikatu ne može biti veći od 2,5 odsto ukupnih sredstava opredijeljenih Skupštini Zakonom o budžetu za tekuću godinu – kazali su iz Sindikata Skupštine objašnjavajući da je na taj način za ovu godinu uplaćeno 100.000 eura od strane potrošačke jedinice Skupština, a u skladu sa Zakonom o budžetu Crne Gore, sa namjenom realizacije sindikalnih aktivnosti (socijalnog programa za zaposlene, zdravstvene zaštite i druge sindikalne aktivnosti).

– Takođe, tokom 2024. godine uplaćen je iznos od 80.000 eura, za realizaciju sindikalnih aktivnosti – ističu iz Sindikata.

– Kolektivnim ugovorom za Službu Skupštine je propisano u članu 25 da Poslodavac, obezbjeđuje Sindikatu mjesečnu neto naknadu u iznosu od 1,20 odsto bruto obračunske vrijednosti koeficijenta za predsjednika reprezentativne sindikalne organizacije koji je u mandatu. Takođe, odlukom Sindikalne organizacije Skupštine Crne Gore utvrđena je naknada za rad u organima Sindikata (za članove Izvršnog i Nadzornog odbora i Statutarne komisije); Izvršni odbor Sindikata Skupštine, shodno Statutu je jedan od organa, kojim predsjedava predsjednik Sindikata, dakle radi se o jednom kolektivnom organu koji radi svakodnevno na realizaciji sindikalnih aktivnosti, gdje je predsjednik Sindikata jedan od sedam članova Izvršnog odbora – tvrde iz ove sindikalne organizacije.

Dodaju da je Sindikalna organizacija Skupštine osnovana 1992. godine i od prvog do današnjeg dana bavi se pitanjima zaštite prava zaposlenih u Skupštini, podizanjem nivoa zdravstvene zaštite, a u posljednje vrijeme i humanitarnim i ekološkim akcijama.

Sindikat Skupštine pod lupom zbog dostavljanja ličnih podataka

Na pitanje o mogućoj zloupotrebi dostavljanja matičnih brojeva zaposlenih osiguravajućoj kući Uniqa, iz Sindikalne organizacije Skupštine za Pobjedu su odgovorili da upravljaju širokim spektrom aktivnosti, uključujući humanitarne i ekološke akcije, kao i zaštitu zdravlja zaposlenih.

– Pitanje zdravstvene zaštite zaposlenih jedna je od naših aktivnosti s ciljem njenog unapređenja. Uslove za ugovor o dopunskom osiguranju određuje Uniqa osiguranje AD, a mi smo postupili u skladu s tim – saopštili su iz Sindikata, dodajući da je po zahtjevu jednog zaposlenog pokrenut postupak pred Agencijom za zaštitu ličnih podataka.

Funkcije u konfliktu: Predsjednik Sindikata Skupštine istovremeno na čelu Upravnog odbora NPCG

Prema informacijama dobijenim od nadležnih organa, predsjednik Sindikata Skupštine Slaven Jovanović ne može istovremeno obavljati i funkciju predsjednika Odbora direktora Nacionalnih parkova, s obzirom na to da se radi o rukovodećoj poziciji. Zbog toga je, prema istim izvorima, morao da se odrekne jedne od tih funkcija.

Međutim, iz Sindikalne organizacije Skupštine za Pobjedu su odgovorili da njihov Statut ne sadrži ograničenja koja bi sprečavala jedno lice da istovremeno bude predsjednik Sindikata Skupštine Crne Gore i, na primjer, predsjednik Upravnog odbora Nacionalnih parkova.

– U organima Sindikata radi veći broj ljudi tako da članstvo Sindikata u svakom momentu može na Skupštini Sindikata razriješiti predsednika Sindikata ili drugog člana organa, ukoliko blagovremeno ne izvršavaju svoje sindikalne obaveze. Zakon o reprezentativnosti sindikata takođe ne sprečava uporedo obavljanje navedene dvije funkcije – ogovorili su oni.

Ipak, ostaje sporno pitanje potencijalnog sukoba interesa, budući da je Jovanović, osim što nije profesionalno angažovan na funkciji predsjednika Sindikata, zvanično raspoređen na mjesto samostalnog savjetnika II – saradnika u Sekretarijatu Odbora za antikorupciju, što se proaktivno objavljuje na sajtu Skupštine. Sve ovo dodatno ukazuje na potrebu jasnijeg definisanja granica u obavljanju višestrukih funkcija, posebno kada je riječ o pozicijama koje podrazumijevaju odlučivanje o značajnim javnim resursima.

Iznosi od 80.000 eura za prethodnu, te 100.000 eura za tekuću godinu, pokreću opravdano pitanje odgovornosti u upravljanju budžetskim sredstvima. Dodatno, Sindikat Skupštine ostvaruje prihode i od članarina svojih 167 članova, koje dostižu vrijednost i 1.500 eura mjesečno.