Ministarstvo finansija objavilo je Mjesečni makroekonomski izvještaj – decembar 2024.godine u kome se navodi da je u prvih jedanaest mjeseci prošle godine broj noćenja domaćih i stranih gostiju u kolektivnom smještaju (hoteli i sl) iznosio 5.119.473 i bilježi godišnji rast od 1,5 odsto.

“Od stranih gostiju, najveći broj noćenja su ostvarili turisti iz Srbije (19,4 odsto), Ujedinjenog Kraljevstva (8 odsto), Njemačke (7,2 odsto) i Francuske (6,6 odsto).

Promet robe u trgovini na malo je, ističe se u analizi, porastao za 10 odsto u prvih jedanaest mjeseci.

“U istom periodu 2024. godine, vrijednost otkupa i prodaje proizvoda poljoprivrede, šumarstva i ribarstva bilježi godišnji rast od 1,5 odsto”, navodi se.

Prosječna inflacija u 2024. godini iznosi 3,3 odsto i najniža je od 2021. godine, a najveći doprinos rastu potrošačkih cijena dale su cijene u kategoriji ‘Stanovanje, voda, struja, gas i druga goriva’ (doprinos od 0,8 p.p) i cijene odjeće i obuće (doprinos od 0,6 p.p).

“Od septembra je zabilježen pad cijena na mjesečnom nivou, čemu je doprinijela mjera Vlade za ograničenje marži u trgovinama. Cijene hrane u decembru bilježe pad 1,2 odsto u odnosu na novembar”, navodi se u analizi.

Zaposlenost i dohodak

U izvještaju se navodi da prosječni broj zaposlenih u prvih jedanaest mjeseci 2024. iznosi 257,4 hiljada i povećan je 5,3 odsto u odnosu na isti uporedni period 2023. godine.

“Registrovana stopa nezaposlenosti ZZZCG u novembru 2024, iznosila je 11,40 odsto (pad 2,65 p.p. na godišnjem nivou)”, ističe se.

Dalje navode da je prosječna neto zarada u periodu novembru 2024. veća 23 odsto u odnosu na novembar 2023, usljed implementacije programa ‘Evropa sad 2’ i  povećanja minimalne i prosječne zarade.

“Prosječna penzija u novembru 2024, iznosila je 521,75 eura i veća je 22,5 odsto u odnosu novembar 2023. godine”, ističe se.

Fiskalni sektor

“Prihodi budžeta u periodu januar-novembar 2024. godine, iznosili su 2,5 milijardi eura ili 34,3 odsto procijenjenog BDP-a (7,3 milijarde), što je u odnosu na isti period prethodne godine veće za 185,1 miliona ili 8 odsto. U poređenju sa planom po rebalansu, prihodi budžeta su veći 7,6 miliona eura ili 0,3 odsto”, navodi se u analizi.

U Ministarstvu navode da, izuzimajući prihode jednokratnog karaktera, prihodi budžeta za jedanaest mjeseci 2024. godine u odnosu na posmatrani period 2023. godine, veći su za 331,8 miliona euhra ili 15,5 odsto.

Izdaci budžeta za period januar – novembar 2024. godine iznosili su 2.5 milijardi eura (34,3 odsto procijenjenog BDP-a).

“U odnosu na isti period 2023.godine, izdaci su veći 342,7 miliona eura ili 15,9 odsto, dok je najveće odstupanje kod izdvajanja za isplatu prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja dominantno zbog povećanja minimalne penzije, transfera institucijama i značajnije kod institucija javnog zdravlja, kao i rasta izdvajanja za bruto zarade (usvajanje granskih kolektivnih ugovora kojima su povećane zarade zaposlenih u javnom sektoru u 2023. godini)”, ističe se u analizi.

U odnosu na plan za 2024. godinu, ističe se u analizi, izdaci su niži 200,5 miliona eura ili 7,4 odsto i odraz su dinamike pristizanja obaveza u ovom periodu, kao i aktivnog upravljanja potrošnjom.

“U periodu januar-novembar 2024. godine, ostvaren je deficit budžeta u iznosu od 0,4 miliona eura što je za 208,1 miliona erua bolji budžetski bilans od plana”, navodi se.

Finansijski sektor

Prema podacima Centralne banke Crne Gore, neto profit crnogorskih banaka u novembru 2024. godine iznosio je 161,9 miliona eura, što je 13,1 odsto više u odnosu na isti mjesec prethodne godine.

“Ukupni krediti su na kraju novembra tekuće godine iznosili 4.7 milijarde ura i ostvarili su godišnji rast od 14 odsto”, ističe se.

Novoodobreni krediti su za jedanaest mjeseci 2024. godine iznosili 1.6 milijardi eura (rast od 30,3 odsto na godišnjem nivou), od čega su pozajmice privrede iznosile 780,4 miliona eurta (rast od 24,2 odsto na godišnjem nivou), dok su građani pozajmili 746,3 miliona eura (rast od 42,1 odsto na godišnjem nivou).

“U novembru 2024. godine zabilježen je rast ukupnih depozita od 5,6 odsto, kada su iznosili 5.74 milijarde eura”, navodi se.

Prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa na novoodobrene kredite u novembru 2024. godine iznosila je 5,98 odsto i bilježi pad od 0,54 p.p u odnosu na novembar 2023. godine.

Spoljnotrgovinska razmjena i investicije

Ukupna spoljnotrgovinska robna razmjena za januar –novembar 2024. godine iznosila je 4.26 milijarde eura, što je rast od 3,7 odsto u odnosu na isti period 2023. godine

“Izvoz u iznosu od 546,7 miliona eura je manji za 11,4 odsto, uglavnom pod uticajem pada izvoza električne energije za 52,6 odsto i pada izvoza aluminijuma za 49,3 odsto”, ističe se.

Uvoz u iznosu od 3.7 milijarde eura povećan je za 6,4 odsto, prevashodno povećanjem uvoza mašina i transportnih uređaja (rast 11,7 odsto), hemijskih proizvoda (rast 9,1 odsto), mineralnih goriva i maziva (8,6 odsto) i prehrambenih proizvoda (rast 3,4 odsto).

“Neto priliv stranih direktnih investicija (SDI) u period januar – novembar 2024. godine iznosio je 453,8 miliona eura, što je za 17,2 odsto više u odnosu na isti period 2023. godine.  Ukupan priliv SDI iznosio je 801,7 miliona eura, što predstavlja rast od 3,1 odsto u odnosu na period januar-novembar 2023. godine”, ističe se.

U strukturi vlasničkih ulaganja, investicije u kompanije i banke iznosile su 109,8 miliona eura(rast od 17,9 odsto), dok su ulaganja u nekretnine iznosila 400,8 miliona eura (pad od 3,0 odsto).

Priliv SDI u formi interkompanijskog duga iznosio je 262 miliona eura, što je za 10,1 odsto više nego u periodu januar-novembar 2023.