Zagađenje vazduha u Crnoj Gori konačno su primijetili i nadležni državni organi i najavili da će o kvalitetu vazduha ubuduće svakodnevno informisati građane i još i davati preporuke kako da se ponašaju, u skladu sa registrovanim stanjem.

Građani su danima putem društvenih mreža diskutovali o kvalitetu vazduha, ali se nadležni do juče nisu i zvanično oglašavali da potvrde navode o eventualnom zagađenju.

Tek juče, nakon pisanja “Vijesti”, uslijedio je sastanak i prvo zvanično obraćanje nadležnih.

“S obzirom na prekoračenja emisija zagađujućih materija u vazduhu, koja su prisutna ovih dana u određenom broju crnogorskih gradova, održan je koordinacioni sastanak između predstavnika Ministarstva održivog razvoja i turizma, Agencije za zaštitu prirode i životne sredine, Zavoda za hidtrometeorologiju i seizmologiju i Instituta za javno zdravlje. Na sastanku je dogovoreno pojačano svakodnevno informisanje građana o prognozama stanja kvaliteta vazduha u zavisnosti od meteoroloških uslova, koje će sadržati i preporuke građanima, naročito vulnerabilnim grupama, o načinu ponašanja i prilagođavanja životnih i radnih aktivnosti stanju kvaliteta vazduha”, saopštili su iz MORT-a.

O svemu se juče oglasio i ministar zdravlja Kenan Hrapović – nakon sjednice Vlade kazao je da je taj resor tokom mjeseca poslao uputstva predstavnicima opština Pljevlja, Bijelo Polje, Nikšić i Podgorica, gdje je problem zagađenja vazduha najviše izražen.
“Radimo proaktivno i preduzeli smo konkretne korake, a to su sastanci sa predstavnicima MORT i EPA… Konkretizovali smo mjere koje treba da se sprovode. U narednom periodu to će doprinijeti poboljšanju situacije u onim opštinama gdje je izražen problem”, rekao je Hrapović.

Prve konkretne mjere, juče su preduzeli i u Opštini Bijelo Polje. Prema podacima mjernih stanica, taj grad je prije dva dana bio i najzagađeniji u Crnoj Gori, zbog čega je formirana komisija koja bi trebalo da utvrdi stvarno stanje kvaliteta vazduha.

“Zadatak komisije je da utvrdi trenutno stanje kvaliteta vazduha u Bijelom Polju, da uporedi to stanje sa stanjem kvaliteta vazduha u prethodnom vremenskom periodu, te trend stanja vazduha u narednom periodu, da sačini spisak (potencijalnih) zagađivača vazduha u Bijelom Polju i utvrdi ostale uzroke zagađenja vazduha, da predloži mjere i rješenja poboljšanja i unapređenja stanja kvaliteta vazduha i da predsjedniku Opštine podnese izvještaj o rezultatima svoga rada”, rekao je PR Opštine Slobodan Šebek.

MORT: Zagađenje nije novost

Iz MORT su juče kazali da prekoračenje dozvoljenih granica emisija zagađujućih materija nije novina – ni u Crnoj Gori ni u regionu i Evropi.

“Prekoračenja se dešavaju uglavnom tokom sezone grijanja i ona su izražena u onim djelovima Crne Gore koji su pod uticajem značajnih meteoroloških situacija koje u pojedinim danima imaju ekstremne osobine. Svjedoci smo da je sami početak kalendarske godine uvijek u znaku hladno-ledenog vremena sa ekstremno niskim temperaturama u pojedinim danima. Takođe, dešavaju se uticaji visokog vazdušnog pritiska sa pojavom mraznih temperatura. Učestale su temperaturne inverzije sa potpunim izostankom provjetravanja u tim danima”, kazali su iz tog resora.
Na kvalitet vazduha, kako su rekli, utiču i korišćenje kolektivnih i individualnih ložišta, sabraćaj i povećana upotreba vozila, spaljivanje otpada.

“Takvo meteorološko stanje u velikoj mjeri smanjuje željene efekte brojnih administrativnih i tehničkih mjera koje nadležni organi u kontinuitetu sprovode. Smanjenje zagađenja vazduha je dugoročan proces o čemu svjedoči i činjenica da se 17 od 28 država članica EU i nakon dugogodišnjeg članstva susrijeće sa ovim problemom”, navode nadležni.

Ne traže zaštitne maske

Izabrani doktori iz Podgorice “Vijestima” su kazali da nema povećanog broja pacijenata koji dolaze kod ljekara zbog simptoma koji bi mogli da budu povezani sa zagađenjem vazduha u glavnom gradu. Povećan je, tvrde, broj građana koji se ljekarima javljaju zbog suvog kašlja i umjereno povišene tjelesne temperature, što je karakteristično za ovaj period godine zbog učestalijih respiratornih infekcija i gripa.

Ni u apotekama nema velikog interesovanja za zaštitne maske, koje uglavnom kupuju stranci i stariji pacijenti koji odlaze kod ljekara. Stručnjaci, međutim, tvrde da hirurške maske ne štite dovoljno od zagađenog vazduha, već da u tome pomažu takozvani respiratori, kojih nema u većini apoteka.

Crna Gora je potpisnica Arhuske konvencije, koja građanima garantuje pravo na kvalitetno imformisanje o kvalitetu životne sredine. U skladu sa tim, kako su podsjetili iz Ekološkog pokreta “Ozon”, institucije su u obavezi da pravovremeno i adekvatno informišu javnost – “i to bi posebno trebalo raditi tokom zimskih mjeseci, kada se koriste individualna i grupna ložišta”.

Bijelo Polje: Magla i dim nas podaviše

O teškom stanju vazduha ovih dana u Bijelo Polju svjedoče i građani.

“Kako ne osjećamo. Osjećam puno. To je nešto nemoguće, ovo nisam zapamtio. Imam 72 godine, ovo nije zapamćeno”, kazao je Ramo Ećo. Slično mišljenje iznosi i njegov sugrađanin Milovan Kljajević.

“Osjećam zagađenje, koje dolazi vjerovatno od uglja i od drva što se loži. Pa osjećam, smeta mi za disanje, smeta, steže me u plućima i tako to”, kazao je on.

Vasko Pajević kazao je da zagađeni vazduh štipa za oči.
“Kako ne, pa vidite kako je zagađen vazduh. Magla nas podavi, podavi nas magla, dim nas udavi, uguši nas, svaki dan je sve gore i gore. Niko ništa ne reaguje, sve pomrlo, niko ništa, svako ćera po svom”, kazao je Pajević.

Bregu: Odbacite dotrajale tehnologije

Vlade u regionu i lokalne vlasti treba da primjenjuju konkretne, sistemske mjere povodom dramatične situacije sa zagađenjem vazduha u cijelom regionu, poručila je juče generalna sekretarka Savjeta za regionalnu saradnju Majlinda Bregu.

Te mjere, kako je saopštila, obuhvataju odbacivanje starih, dotrajalih tehnologija i uvođenje novih, zajedno sa senzorima za mjerenje kvaliteta vazduha, umjesto zastupljene prakse korišćenja jeftinih goriva za grijanje na štetu zdravlja građana.

“To jeste skupo, ali obavezno ako želimo nešto promijeniti. Nisam ja ta koja će ponuditi rješenje, niti ga imam spremno. Ono u šta jesam sigurna jeste da ovaj nivo zagađenosti vazduha predstavlja ozbiljnu prijetnju našim životima”, navela je Bregu.