Institut za javno zdravlje Crne Gore (IJZCG) registrovao je na sedmičnom nivou povećanje broja oboljelih od gripa, ali i sličnih bolesti, kao što je respiratorni sincicijalni virus (RSV). Od 30.9.2024. godine, Institutu su dostavljene četiri prijave smrtnog ishoda povezanog sa infekcijom virusom gripa.

U pitanju su osobe starosti 83, 72, 63 i 36 godina, kod kojih su bili prisutni određeni komorbiditeti. Preminule osobe nisu bile vakcinisane vakcinom protiv sezonskog gripa. 

Prema juče objavljenim podacima, u sedmoj kalendarskoj sedmici u laboratoriji Centra za medicinsku mikrobiologiju IJZCG molekularnom dijagnostikom (PCR) virus gripa potvrđen je kod 80 pacijenata. Analiziran je 171 uzorak na prisustvo virusa gripa. Od tog broja, influenca tip A registrovana je kod 44 osobe (55 odsto), a tip B potvrđen je kod njih 36 (45 odsto).

Kako navode iz IJZCG, aktivnost virusa gripa je srednjeg intenziteta, uz široku geografsku rasprostranjenost. Uočava se trend blagog porasta u odnosu na prethodnu sedmicu.

Prema podacima koje IJZCG dobija elektronskim putem iz zdravstvenih ustanova na nivou primarne zdravstvene zaštite (PZZ), u Crnoj Gori je u izvještajnom periodu zabilježena sirova stopa incidencije od bolesti sličnih gripu (ILI) u vrijednosti od 73,12/100.000 stanovnika.

U periodu intenzivnog nadzora nad gripom kroz sentinel nadzor na nivou primarne zdravstvene zaštite i kroz bolnički sentinel nadzor, IJZCG, pored gripa, prati i kretanje obolijevanja od infekcija izazvanih respiratornim sincicijalnim virusom (RSV).

– Laboratorija Centra za medicinsku mikrobiologiju IJZCG je od 30.9.2024.godine zaključno sa 16.2.2025. godine PCR dijagnostikom izvršila testiranje 563 uzorka na prisustvo RSV. Infekcija RSV-om potvrđena je kod 100 osoba – saopštili su iz IJZ.

Prema podacima o potvrđenim RSV infekcijama, najviše oboljelih čine jednogodišnjaci i djeca do četiri godine.

U izvještajnoj sedmici, udio pozitivnih uzoraka testiranih na prisustvo virusa gripa je 46,2 odsto, a udio pozitivnih uzoraka testiranih na RSV 15,5 odsto.

Podsjećamo da je grip bolest koja je u određenim rizičnim grupama (kao što su osobe uzrasta ≥65 godina, svi hronični bolesnici stariji od šest mjeseci, trudnice, djeca starosti od 6 mjeseci do 5 godina, osobe smještene u kolektivima kao što su domovi za stara lica) češće praćena pojavom komplikacija i smrtnim ishodom. Stoga je veoma važno da se te osobe vakcinišu svake godine. Pored vakcinacije, kod osoba u povećanom riziku koje razviju simptome gripa važna je i pravovremena primjena adekvatnih antivirusnih ljekova (bez obzira na vakcinalni status), kao što su ljekovi iz grupe inhibitora neuraminidaze (oseltamivir – generički naziv „tamiflu“, dostupan je u Crnoj Gori). Ovi ljekovi se primjenjuju isključivo uz recept ljekara nakon procjene odnosa koristi i rizika – istakli su iz IJZ.

Podsjećaju da se vakcinacija protiv sezonskog gripa sprovodi u svim domovima zdravlja.

– Snažno preporučujemo da osobe koje se nisu vakcinisale ove sezone to učine u najkraćem mogućem roku jer je za razvoj antitjela neophodno minimum dvije sedmice. Vakcina, prije svega, štiti od težih formi bolesti, hospitalizacija i smrtnih ishoda. Zaključno sa 19.2.2025. godine, protiv sezonskog gripa vakcinisano je 18.105 osoba, što je određeni porast u broju vakcinisanih u odnosu na sezone 2021/22 (17.638 vakcinisanih), 2022/23 (16.923 vakcinisanih) i sezonu 2023/24 (15.803 vakcinisanih) – naveli su iz IJZ.

Epidemiolozi podsjećaju da je za prevenciju obolijevanja od gripa, kao i od ostalih respiratornih infekcija (kao što su RSV infekcija i COVID-19), od velikog značaja i pridržavanje opštih mjera za sprečavanje širenja infekcija, što podrazumijeva nošenje zaštitnih maski, redovno provjetravanje prostorija, izbjegavanje bliskih kontakata sa osobama koje imaju simptome respiratorne infekcije i održavanje fizičke distance (minimum 1,5m), izbjegavanje boravka u zatvorenim prostorima gdje se nalazi veliki broj ljudi…

U Evropi i dalje dominira H1N1

Prema podacima Evropskog centra za kontrolu i prevenciju bolesti (ECDC), tokom 7. nadzorne sedmice (8.2.2024–14.2.2025) u evropskom regionu se i dalje registruje široko rasprostranjena aktivnost virusa gripa srednjeg do visokog intenziteta. Dominantno detektovan podtip virusa gripa je A(H1) pdm09. Aktivnost RSV-a varira – u nekim zemljama je vrhunac obolijevanja prošao, dok se u drugim i dalje bilježi porast broja slučajeva. Aktivnost SARS-CoV-2 na primarnom i sekundarnom nivou zdravstvene zaštite u evropskom regionu je niska, navode iz IJZ.