Sat – kula u Pljevljima je kamena građevina kvadratne osnove, koja se postepeno i srazmjerno sužava u pravcu svoje najviše tačke. Natkriva je četvorovodni drveni krov, koji objektu daje ukupnu visinu od 24,35 metara. Kvadratna osnova sat-kule iznad temelja je 3,60 x 3,60 m sa širinom zidova od 0,90 m, što joj daje početni unutrašnji prostor u dimenzijama 1,80 x 1,80 m, da bi se pri vrhu, do profilisanih vijenaca smještenih na visini 19,04 m, svela u kvadratnu osnovu 3,29 x 3,29 m sa širinom zidova od 0,60 m i dala unutrašnji prostor 2,09 x 2,09 m. Zidana je od polutesanog kamena različitih veličina, sa naglašenim fugama. Kružno polje sata sa brojevima i kazaljkama smješteno je na jugoza padnom zidu, okrenuto prema glavnoj ulici, odnosno centru grada. Pored satnog mehanizma ostavljen je otvor kako bi se po potrebi omogućen pristup kazaljkama. Ulaz sa nižim lučnim drvenim vratima (1,20 x 0,67) smješten je na jugoistočnoj stani, iznad kojeg je prema vrhu, u nepravilnom nizu, smješteno šest manjih otvora u funkciji svjetlarnika i ventilacije. Takva dva manja otvora nalaze se još na sjeveroistočnom i jedan na sjeverozapadnom zidu kule. Od ulaza prema vrhu, do satnog mehanizma i zvona, vodi drveno stepenište.

Satni mehanizam sa izgraviranim imenom „weil harter“ (najvjerovatnije proizvođač) na metalnoj konstrukciji svog postolja, smješten je zajedno sa zvonom u popatošeni prostor između isprofilisanih vijenaca i krovne konstru kcije. U nivou tog prostora, na zidovima sa sve četiri strane, ostavljen je po jedan otvor zasvođen prelomljenim lukovima, zatvoren sitnom rešetkastom metalnom mrežom. Krajem 2004. godine na sat kuli je izvršena određena adaptacija. Zamijenjeno je ishabano kružno polje sata sa brojevima, stare kazaljke su očišćene od korozije i ofarbane, a satni mehanizam i zvono ponovo dovedeni u funciju. Kompletno stepenište je zamijenjeno novim, a unutrašnji zidovi su omalterisani. Drvena ulazna vrata su takođe zamijenjena, kao i kompletna krovna konstukcija, preko kojih je dodatno izvršena opšivka, odnosno prekrivka, bakarnim limom. Na vrh krova postavljen je ukrasni alem.

Vrijeme gradnje sat-kule još uvijek nije ni približno utvrđeno, kao ni njen ktitor, niti majstori. Posmatrajući njene arhitektonske i građevinske karakteristike, poređenjem se može dovesti u vezu sa sat kulom u Foči za koju se pouzdano zna da je nastala polovinom XVIII vijeka kao zadužbina Mehmed-paše Kukavice. Poznata je i činjenica da su Pljevlja i Foča kroz istoriju, najčešće kao ista administrativna cjelina, održavali bliske privredne i kulturne veze. Sve to ukazuje na realnu pretpostavku da je pljevaljska sat-kula mogla nastati, približno, u vremenu kad je nastala i ova u Foči.

Objavljeno: 18. 10. 2019.