Popis stanovništva 2023. je pružio pouzdanu, potpunu i realnu sliku o populaciji Crne Gore – nema  “nevidljivih stranaca” ili “zaboravljenih oko 50.000 ljudi”, kako se neosnovano i netačno određenim  analizama pokušava podmetnuti Upravi za statistiku. 

Radi javnosti, ukazujemo na činjenice u vezi sa ovim pitanjem i još jednom analizom kojom se pokušava  problematizovati nešto što nije sporno i što je jasno, kada cilj nije isključivo manipulacija kao u ovom  slučaju. 

Zakon o popisu (članovi 3 i 7) je jasan – sva popisana lica nisu nužno i stanovnici Crne Gore. Stanovništvo  Crne Gore obuhvata lica sa uobičajenim mjestom boravka u Crnoj Gori, što je međunarodni standard za  definisanje stanovnika jedne države.  

Takođe, stranci koji imaju odobren stalni ili privremeni boravak u Crnoj Gori i koji se nalaze u Centralnom  registru stanovništva, nisu nužno i stanovnici Crne Gore. Stoga, razlika u broju lica u Centralnom registru  stanovnika postoji i kod državljana Crne Gore i kod stranih državljana, ali ne iz razloga što su  “zaboravljeni’’ već isključivo usljed primjene metodoloških pravila. Radi se o otklanjanju duplikata, s  obzirom da se u bazi nalazilo jedno te isto lice koje je imalo više boravišnih dozvola u različitim periodima,  definisanju perioda važenja boravišnih dozvola, te definisanju dužine boravka u Crnoj Gori na osnovu  boravišnih dozvola u odnosu na referentni momenat popisa. 

Dakle, analizom ove baze nedvosmisleno je utvrđeno da broj popisanih stranaca odgovara broju stranaca  sa dozvolom boravka kada se primjene sva metodološka pravila. 

Autori aktuelnih analiza moraju dobro poznavati razlike između statističke definicije stanovnika i evidencija  koje se vode za potrebe sticanja određenih prava, u konkretnom slučaju sticanja prava na boravak u Crnoj  Gori.  

Broj popisanih stranaca odgovara broju stranaca sa dozvolom boravka uz primjenu metodoloških pravila 

Ono što je posebno važno – u Crnoj Gori prvi put su upareni podaci popisa 2023. sa podacima u registrima.  Za razliku od svih dosadašnjih popisa, Monstat je imao mogućnost provjere podataka prikupljenih popisom  kroz uparivanje sa Centralnim registrom stanovništva. U tom smislu, od Ministarstva unutrašnjih poslova  Monstatu su isporučeni podaci iz Centralnog registra stanovništva, u okviru kojih je i baza podataka o  licima koja su stranci sa odobrenjem za stalni ili privremeni boravak u Crnoj Gori. 

U prilog ovome navodimo i informaciju da je MEIS tj. registar obrazovanja takođe korišten u cilju  utvrđivanja kontigenta stanovnika, gdje se pratio broj djece stranaca koja pohađaju obrazovne ustanove  u Crnoj Gori. 

Takođe, informativna kampanja prije i tokom sprovođenja popisa, u odnosu na strance, posebno je  planirana i započeta je sastankom sa predstavnicima stranih ambasada u Crnoj Gori, sa ciljem da i sami  informišu / podstaknu građane iz svojih država da učestvuju u popisu.  

Uz više načina da se odazove što veći broj stranaca na popis (SMS poruke državljanima iz postojećih  evidencija pojedinih ambasada, plakati na stranim jezicima – pozivi na javnim mjestima i dr.), u prilog  podsticanju popisivanja stranaca u Crnoj Gori govori i činjenica da su obrasci za popis bili dostupni na 10  jezika, među kojima su ruski, ukrajinski i turski. 

U krajnjem, da nije tako jednostavno preuzeti podatke registara i pretvoriti ih u rezultate zvanične statistike,  pokazali su projekti koji su realizovani u Upravi za statistiku od 2015-2020. godine u cilju priprema za  registarski popis, sa čime je crnogorska javnost više puta upoznata a autorima analize dobro poznato. 

Dakle, ovo nije pitanje pouzdanosti statistike već isključivo neosnovani, a samim tim uzaludni pokušaji da  se diskredituje jedna od najuspješnijih akcija Uprave za statistiku u posljednjih 10 godina.