Svjetska nedjelja novca je globalna manifestacija koja se sprovodi u 176 zemalja svijeta, sa ciljem promocije finansijske pismenosti i ekonomskih znanja i vještina među djecom i mladima.

Ove godine obilježava se od 20. do 26. marta, a Centralna banka Crne Gore je obilježava pod sloganom „Novac traži budnost – za plodnu budućnost“.

U nastavku priče donosimo vam nekoliko zanimljivih činjenica o novcu. 

Prvi novac, sličan današnjem, nastao je još u 7. vijeku prije Hrista, u maloj državi koja se zvala Lidija, u Maloj Aziji. Oni su u kovali metalne novčiće iste težine i oblika i njima su trgovali.

Kroz vijekove za izradu novca koristilo se zlato, srebro, bakar, bronza, nikal….

Prvi papirni novac napravljen je u Kini prije više od 1.000 godina, a Rimljani su prvi utisnuli lik žive osobe na novčić.

Postoji novčanica od 100.000 dolara. To je zlatni sertifikat na kome se nalazi 28. predsjednik SAD, Vudro Vilson. Međutim, nikada ta novčanica nije bila za javni promet.

Jedan od najskupljih novčića na svijetu je nikl Liberti Head iz 1913. godine. Samo jedna kovanica je prodata 2010. godine za 3,73 miliona dolara.

Neke zemlje dijele valutu, kao u Evropi što stanovnici EU koriste euro. Euro je zvanična valuta i u nekim zemljama van EU, uključujući i Crnu Goru, dok je američki dolar je najčešće korišćena valuta na svijetu.

Najstariji novac pronađen na teritoriji Crne Gore potiče iz vremena grčke kolonizacije Jadrana. To je stater sa likom boga Zevsa iz IV vijeka p.n.e., podatak je Centralne banke Crne Gore. 

Godine 1906. u Beču je počelo kovanje prvog crnogorskog novca. Prvi novac je kovan u bronzi i niklu u apoenima od 1, 2, 10 i 20 para. Nakon toga, 1909. iskovane su i srebrne kovanice od 1 i 5 perpera. Sljedeće godine u Beču iskovani su i zlatni perperi u apoenima od 10, 20 i 100 perpera.

„Bečkoj kovnici novca je 1910. godine iskovano 300 komada od po 100 perpera, 30.000 komada po 20 perpera i 40.000 komada po 10 perpera. Zadovoljni iskovanim novcem, na Cetinju su iste godine odlučili da ponove kovanje zlatnog novca povodom proglašenja Crne Gore za kraljevinu“, podatak je CBCG.