piše: Milorad Micko Vukotić, dipl. maš. inž.

Pročitah nedavno u novinama da će opština Pljevlja utrošiti još pola miliona eura za izradu novih elaborata o zagađenju vazduha, a iskustvo upozorava da će, kao i svi dosadašnji, dati rezultate samo na papiru.

Građani Pljevalja dobro znaju da je prioritet smanjenje PM10 i PM2,5 čestica, sumpor-dioksida, ugljen-dioksida i azot-dioksida. Zato ne treba trošiti njihov novac na konstatovanje lošeg stanja, nego na poboljšanje kvaliteta izduvnih gasova iz dimnjaka u Skerlićevoj i iz svih ostalih, jer katastrofalno stanje predugo traje.

Umjesto na elaborate, novac treba utrošiti na tehnologiju koja za smanjenje zagađenja koristi vodonik. Stručnjaci iz Evropske unije odavno su dokazali kakve posljedice ima hronično zagađenje vazduha ugljem i sve naučne argumente objavili u knjizi koja je dostupna na internetu.

Još 10. oktobra prošle godine predsjednik opštine Pljevlja dobio je konkretnu ponudu od dr Rodoljuba Nikolića iz Beča, jednog od najboljih poznavalaca vodonika i njegove praktične primjene u industriji, toplanama i termoelektranama. Bio sam prisutan dok je on, sa stručnjacima iz Bugarske, obilazio kotlarnice – u Skerlićevoj kapaciteta kotlova 3×2 MW i u Sportskom centru 2x2MW. Dao je ponudu na koju, ni poslije nekoliko urgencija, niko iz opštine nije odgovorio.

U ponudi je, između ostalog, objašnjeno kako se vodonik, nakon elektrolize vode u uređaju koji se ugrađuje pored kotlova, direktno ubrizgava u gorionik. Time se temperatura u ložištu podiže za više od 500 stepeni, a to utiče na smanjenje PM 2,5 i PM 10 za šest do osam puta, ugljen-dioksida i sumpor-dioksida do 30 odsto i azotnih dioksida do 25 procenata na vrhu postojećeg dimnjaka. Ušteda u potrošnji goriva iznosi od 40 do 50 posto za sva fosilna goriva, a plina od 25 do 30 procenata.

Ova tehnologija ima sve sertifikate EU za primjenu u toplanama. Isplativa je već za dvije godine kroz uštedu troškova za gorivo, uz novcem nemjerljivi efekat u poboljšanju kvaliteta vazduha. Ponuđena cijena za Skerlićevu iznosila je 342.ooo eura, bez carine i PDV-a, sa rokom isporuke od 60 do 70 dana, tačno prije početka grejne sezone. Predloženo je da, po završetku tog posla, uređaji budu ugrađeni u svim srednjim i osnovnim školama i vrtićima, kao i u gradskoj bolnici. Za individualna ložišta moguće je obezbijediti povoljne kredite iz fondova EU.

Naravno, ovu tehnologiju treba primijeniti i u drugim gradovima koji koriste fosilna goriva u toplanama, industriji, školama, bolnicama i individualnim ložištima, zato što ona uspješno spaja ekologiju, ekonomiju i energetiku…

Odlaganje ovako kvalitetnog rješenja znači produžavanje agonije građana Pljevalja, zato što je vezivanje smanjenja zagađenja za Termoelektranu na dugom štapu i ograničenog roka trajanja, ako Crna Gora želi da postane dio Evropske unije.

Zbog toga, na kraju, molim sve ekološke aktiviste da podrže konkretna rješenja, jer puko konstatovanje ekoloških problema neće obezbijediti čistiji vazduh građanima Pljevalja.