Opštine, njihova javna preduzeća i ustanove, ukupno za poreze i doprinose na kraju aprila duguju 52,3 miliona eura, saopšteno je “Vijestima” iz Poreske uprave.

Opštine su na kraju prošle godine i po drugim osnovama imale neizmirene obaveze u iznosu od 73 miliona eura.

Ni iz Ministarstva finansija, kao ni ranije iz Ministarstva javne uprave, nisu bili voljni da odgovaraju na pitanja o velikom broju viška zaposlenih u lokalnoj javnoj upravi, čiji iznosi zarade guše lokalne budžete i opštinska preduzeća i ustanove.

Vlada je na predlog Ministarstva finansija krajem marta usvojila zaključak, kojim je obavezala Poresku upravu da pojedinačno sa svim opštinama koje imaju tekući poreski dug zaključi protokol o izmirenju obaveza koji će sadržati dinamički plan i rokove otplate duga po ovom osnovu. Poreska uprava, po istim zaključcima, pojedinačne ugovore o protokolu, dinamici i rokovima otplate poreskog duga treba da zaključi i sa svakim opštinskim preduzećem i ustanovom koji imaju neizmirene obaveze.

Na pitanje “Vijesti” sa koliko opština, preduzeća i ustanova je dogovoren protokol o izmirenju obaveza i na koji način će biti plaćeni dugovi, iz Poreske uprave su kazali da su ti sastanci još u toku.

“Poreska uprava je održala sastanke sa određenim opštinama povodom nagomilanog poreskog duga, nakon završenih sastanaka sa svim opštinama sa resornim ministarstvom radiće se na zajedničkom rješenju i definisanju dinamike izmirenja obaveza”, naveli su iz Poreske uprave.

Na pitanje “Vijesti” koje opštine, preduzeća i ustanove, najviše duguju za poreze, naveli su imena, ali ne i iznose duga.

“Najveći dužnici su opštine: Cetinje, Rožaje, Berane, Bijelo Polje i Ulcinj. Što se tiče najvećih dužnika preduzeća lokalnih samouprava ističu se: ‘Komunalno Cetinje’, ‘Komunalne djelatnosti Ulcinj’, ‘Komunalno Berane’, ‘Komunalno – Lim Bijelo Polje’ i ‘Vodovod i kanalizacija Ulcinj’. Najveći dužnici javne ustanove: Centar za kulturu Rožaje, Sportski centar Berane, Radio Berane, Biblioteka Njegoš Cetinje i Polimski muzej Berane”, naveli su iz Poreske uprave.

Na pitanje na koji način se omogućava plaćanje ovih obaveza – odlaganjem, plaćanjem na rate, plaćanjem iz budućih uplata iz Egalizacionog fonda, na neke druge načine, ili kombinacijom ovih mjera, iz Poreske uprave su naveli da su opštinama i njihovim preduzećima i ustanovama do sada kroz tri reprograma dali mogućnosti za povoljnije otplate poreskih dugova.

Reprogramom iz 2015. godine, opštinama, preduzećima i ustanovama omogućeno je sklapanje ugovora o odloženom plaćanju do 2035. godine, za poreska potraživanja po osnovu poreza i doprinosa iz i na lična primanja.

Slični reprogrami uslijedili su 2017. i 2022. godine, međutim većina dužnika nije stala na noge.

U administracijama lokalnih samouprava, njenim preduzećima i ustanovama, na kraju prošle godine bilo je zaposleno 15.689 radnika.

Prema Zakonu o finansiranju lokalne samouprave, opštine su dužne da izvještavaju Ministarstvo finansija o ukupno ostvarenim primicima i izdacima, i izdacima po potrošačkim jedinicama mjesečno u roku od 15 dana od dana isteka mjeseca za koji se dostavlja izvještaj.

Na pitanje “Vijesti” koliko je novca potrebno za isplate zarada za 15.689 zaposlenih, iz Ministarstva finansija su kazali da prema izvještajima svih jedinica lokalne samouprave o ukupnoj potrošnji u 2023. godini postoji podatak da je trošak za 5.478 zaposlenih samo u opštinskim administracijama za isplatu bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca iznosio 72,11 miliona eura.

“Vijesti” su pitale da li je broj od 15.689 zaposlenih u javnoj upravi na lokalnom nivou, prema kriterijumima Ministarstva finansija, adekvatan i da li će preduzimati neke mjere kako bi se smanjio broj zaposlenih u lokalnim upravama, međutim iz ovog resora su za odgovore na ova pitanja uputili na Ministarstvo javne uprave.

“Vijesti” su ranije objavile da je broj zaposlenih u javnoj upravi na državnom i lokalnom nivou na kraju prošle godine iznosio 62,5 hiljada i da je za 14,4 hiljade veći u odnosu na potreban broj iz plana optimizacije iz 2018. godine koji je tebalo biti sproveden u 2020. godini.

Na lokalnom nivou optimalna brojka zaposlenih trebalo je da iznosi 10,9 hiljada, računajući opštinske uprave, njena preduzeća i ustanove, ali je on sada za skoro pet hiljada veći.

Iz Ministarstva javne uprave sada navode da fokus neće biti na smanjivanju broja zaposlenih već na povećanju njihovih znanja i vještina.

“Imajući u vidu da je dosadašnje iskustvo pokazalo da fokus ovog procesa ne treba da bude isključivo na smanjenju broja zaposlenih, uspostavljanju optimalne administracije teži se kroz bolje kadrovsko planiranje i povezivanje sa budžetskim programom, kao i unapređenje znanja, vještina i kompetencija zaposlenih na centralnom i lokalnom nivou, sa ciljem stvaranja stručnih kadrova koji će raditi na unapređenju efikasnosti pružanja kvalitetnih usluga javne uprave”, naveli su iz Ministarstva na pitanja “Vijesti” da li smatraju da postoji višak zaposlenih u javnoj upravi i kako planiraju da tu brojku racionalizuju.

Neizmirene obaveze po više osnova 73 miliona

Prema podacima koje su opštine dostavile Ministarstvu finansija, ukupne neizmirene obaveze lokalne samouprave (budžeti opština) na kraju prošle godine iznosile su 73,12 miliona eura.

“U strukturi neizmirenih obaveza najveće učešće imaju neizmirene obaveze po pozajmicama i kreditima i po osnovu otplate dugova koje se najvećim dijelom odnose na neizmirene obaveze prema državi po osnovu transfernih zajmova. Značajan dio neizmirenih obaveza se odnosi na neplaćene obaveze po osnovu poreza i doprinosa na zarade zaposlenih”, naveli su iz Ministarstva finansija.

Na pitanje “Vijesti” šta će preduzeti povodom neizmirenih obaveza lokalnih uprava, iz ovog resora su naveli da je na njihov predlog Vlada krajem marta ove godine razmotrila Informaciju o stanju javnih finansija na lokalnom nivou na kraju prošle godine i da je donijela tri obavezujuća koraka.

Prvi korak je da Poreska uprava sa opštinama koje imaju dug za poreze i doprinose potpiše protokole o njihovom izmirenju, zatim da sa opštinskim preduzećima i ustanovama koje imaju dugove potpiše takve sporazume, dok je treći korak da Ministarstvo finansija pojedinačno sa svim opštinama zaključi protokole o dugovima po osnovu takozvanih transfernih zajmova koje imaju prema državnom budžetu.

Prema ovim podacima, najveći dužnik je Budva sa 17,6 miliona neizmirenih obaveza, a zatim slijede Bar sa 10,9, Herceg Novi sa 9,8, Ulcinj sa 8,5, Cetinje sa obavezama od 7,9 miliona…

Tri opštine nisu imale ovih dugova na kraju prošle godine – Žabljak, Tuzi i Zeta.