Trećim državnim paketom podrške za ublažavanje ekonomskih posljedica izazvanih pandemijom koronavirusa planirano je da Vlada obezbijedi od oko 150 do 200 miliona eura da bi se podstakla kreditna aktivnost privredi. Od toga bi veći dio pristupačnijeg novca privredi usmjerili preko komercijalnih banaka, a 50 miliona bi se plasiralo preko državnog Investiciono-razvojnog fonda (IRF).

To je nezvanično saopšteno “Vijestima” iz više izvora u izvršnoj vlasti i bankarskom sektoru, uz ogradu da cifre nijesu konačne.

Ministarstvo finansija, na čijem čelu je Darko Radunović, razrađuje model po kojem bi se sve sprovelo.

Državnoj kasi, prema procjenama iz Vlade, fali oko 508 miliona zbog korona krize, od čega je 53 miliona obezbijeđeno iz donacija. Do oko 455 miliona dolazi se pozajmicama. Resor finansija je nedavno obezbijedio pozajmicu od 250 miliona eura preko garancije Svjetske banke, a o ostalim pregovaraju.

Nove predloge ekonomskih mjera nadležna ministarstva dostavljaju koordinatoru za treći paket – potpredsjedniku Vlade za ekonomsku politiku i finansijski sistem Milutinu Simoviću, koji je i ministar poljoprivrede. Narednih dana treba da usaglase mjere koje će usvojiti Vlada, što se očekuje ove sedmice ili najkasnije iduće.

Jedna od razmatranih opcija je državna pomoć za kamate na kredite, kao i ukidanje doprinosa za novo zapošljavanje kada isteknu šestomjesečne subvencije za tu namjenu, koje su dio drugog paketa podrške.

U trećem paketu posebno će biti tretirana pomoć turističkoj privredi, među kojom su povoljniji krediti – za likvidnost, za nove investicije sa dužim grejs periodom, reprogram postojećih obaveza…

Grantovi sa dva na 10 miliona

Ministarstvo ekonomije predlaže da se 10 miliona eura usmjeri za podsticaj proizvodnje i unapređenje konkurentnosti, umjesto planirana dva miliona grantova za ovu godinu. Ti programi se odnose na kupovinu novih mašina, nova zapošljavanja, unapređenje sistema proizvodnje, uvođenje međunarodnih standarda, formiranje klastera… Planiraju inovativne projekte u energetici, digitalizaciju svih procesa za koje je MEK odgovoran.

Vlada je drugi paket usvojila prije 40 dana, saopštavajući da je vrijedan 46 miliona eura, sa bruto efektom od 75 miliona. Glavni dio te pomoći građanima i privredi su subvencije za zarade u aprilu i maju, a mjera za subvencioniranje računa za struju se odnose i na jun.

Neki od predloga su i ukidanje doprinosa za novo zapošljavanje kada isteknu šestomjesečne subvencije, pominjane su i subvencije za kamate, povoljniji krediti za turizam, veća pomoć za podsticaj proizvodnje i konkurentnost…

Ministarka ekonomije Dragica Sekulić je kazala da neće biti nastavka subvencija za plate, jer to nije prepoznato kao potreba privrede.

“Više smo se sada bazirali na subvencije za razvoj… Mi smo predloge dostavili i očekujemo da ćemo u narednih nekoliko dana imati odgovor na zahtjeve privrede za razvojni paket. Naš predlog je vezan za grantove i subvencije za realizaciju programa unapređenja konkurentnosti.

Ovogodišnjim budžetom je bilo planirano dva miliona, a kroz treći paket mjera smo tražili značajno više novca kako bismo većem broju privrednika izašli u susret”, rekla je Sekulićeva, ne precizirajući koliko su tražili.

Ona je istakla da je, uz pojačane projekte iz oblasti energetike, cilj da se pomogne privredi da svoje procese digitalizuje kroz tehničku i finansijsku pomoć i uvođenje međunarodnih standarda.

Kako smanjiti uvoznu zavisnost

Premijer Duško Marković je rekao nedavno da će treći paket biti usmjeren ka cijeloj ekonomiji i posebno prema turističkoj privredi.

“Želimo da stvorimo pretpostavke i promovišemo alate i mehanizme da se u Crnoj Gori proizvodi više nego što proizvodimo do sada, da smanjimo uvoznu zavisnost i na taj način naše resurse i potencijale stavimo u funkciju razvoja. Imamo resurse, a ova kriza je pokazala i pojedince sa znanjem i sposobnošću da te resurse valorizuju kroz sopstvenu aktivnost. To neće biti samo sanacione mjere, već mjere podrške likvidnosti ekonomije i njenog restrukturiranja na srednji rok”, kazao je Marković prošle sedmice.

U okviru prvog paketa mjera za penzionere i socijalno ugrožene isplaćena je jednokratna pomoć od milion eura, a martovska reakcija države dominantno čini odlaganje obaveza za poreze i kredite do 90 dana te za zakup, avansna plaćanja za građevinare za projekte od javnog interesa.

U drugom paketu mjera Vlade su subvencije države za minimalne plate za april i maj – za one koji su bili pod ključem zbog mjera i turistički sektor (222 eura plus 142 eura oproštenih dažbina), ugrožene djelatnosti (111 eura po zaposlenom i 71 neplaćanja poreza i doprinosa), šestomjesečno novo zapošljavanje (po 255 eura), plaćeno odsustvo zbog djece i one koji su bili u karantinu ili samoizolaciji za taj mjesec (155 eura po zaposlenom i 100 eura manje dažbina). U njemu su i duple subvencije za struju socijalno ugroženima koji ih već dobijaju za april, maj i jun, podrška za poljoprivredu i ribarstvo, po 50 eura nezaposlenima koji ne primaju naknade i penzionerima sa najnižim primanjima koji imaju dio penzije u Crnoj Gori a dio u drugoj državi, najviše zarade u javnom sektoru su prepolovljene za dva mjeseca…

Za aprilske subvencije za plate 16,3 miliona

Sekulićeva je saopštila da je Vlada po osnovu subvencija za plate u aprilu isplatila 16,305 miliona eura.

“Ukupno je 15.030 privrednih subjekata podnijelo zahtjeve za subvencije, a isplaćene su za 14.460 firmi, odnosno za 61.402 radnika. Odbijeno je 527 zahtjeva jer nijesu ispunili uslove da su izmirili poreze na zarade zaposlenih na kraju prošle godine i da nijesu smanjivali broj zaposlenih u odnosu na februar”, kazala je Sekulićeva.

Ona je pozvala privrednike da podnesu aplikacije za maj i navela da je od ponoći stiglo 3.000 zahtjeva.

Ministarka je kazala da će u junu nastojati da bude još kraće vrijeme za isplatu majskih subvencija.