Prema najnovijim podacima iz registra za HIV/AIDS Instituta za javno zdravlje, od početka epidemije 1989. godine do kraja 2018. godine, u Crnoj Gori je registrovano ukupno 277 osoba inficiranih sidom, od kojih je 136 u momentu otkrivanja infekcije bilo u stadijumu AIDS-a (imaju sidu).

Iz Instituta je Danu saopšteno da je samo prošle godine virusom HIV-a zaraženo 23 građana, a da je u periodu otkad je AIDS registrovan kod nas od ove bolesti umrlo 56 osoba, dok ih je 169 na terapiji.

“Od toga je oko 49 odsto svih registrovanih HIV pozitivnih osoba, a njih 141 je bilo ili u asimptomatskoj fazi ili u simptomatskoj non-AIDS fazi HIV infekcije. I dalje postoji trend rasta novih infekcija i to u populaciji muškaraca od 25 do 40 godina”, kazali su iz Instituta.

Povećanje svijesti o korisnosti testiranja na HIV i hepatitis vodi ka ranom otkrivanju infekcije, ranijem započinjanju liječenja i unapređenju kvaliteta života inficiranih osoba, a ujedno i smanjuje troškove zdravstvene zaštite i liječenja.

“Bolje je saznati svoj HIV/hepatitis status što ranije, jer rano započinjanje liječenja može poboljšati kvalitet života, produžiti očekivano trajanje života i smanjiti mogućnosti prenosa infekcije na zdrave osobe. Istraživanja pokazuju da će 95 odsto osoba prihvatiti da se testira na HIV/hepatitis, ukoliko testiranje ponudi ljekar. Prilikom testiranja na HIV/hepatitis, zdravstveni radnici poštuju etički kodeks, odnosno pristanak na testiranje, povjerljivost, korektno savjetovanje uz saopštavanje rezultata testa i upućivanje na liječenje uz promociju zaštite ljudskih prava osoba koje su inficirane HIV-om i hepatitisom”, ističu iz Instituta

Takođe navode i da informisanost o mjestima na kojima se može izvršiti testiranje na HIV i gdje se mogu dobiti podaci o sopstvenom HIV statusu predstavlja važan indikator odgovornosti i znanja.

“Da bi osoba zaštitila sebe i spriječila inficiranje drugih, veoma je važno da zna svoj HIV status. Ta je informacija je od presudnog značaja i pri donošenju odluke o traženju zdravstvene njege. Tačnu informaciju o mjestima na kojima se vrši testiranje na HIV ima 71 procenat žena i 75 procenata muškaraca, a testiralo se (bilo kada) pet procenata žena i sedam procenata muškaraca. Među ispitanicima koji su obavili testiranje mali broj je onih koji su se testirali u poslednjih 12 mjeseci (1 procenat žena i 2 procenta muškaraca)”, kažu iz Instituta.

U ovim savjetovalištima tokom 2018. godine testirane su 962 osobe koje su bile u riziku u odnosu na HIV, što je za 11 odsto manje nego u prethodnoj godini.

“Od ukupnog broja osoba testiranih u Savjetovalištima u Crnoj Gori, 25,3 odsto čine osobe koje pripadaju grupama koje su više izložene HIV-u (muškarci koji imaju seksualne odnose sa muškarcima, injektirajući korisnici droga, seksualne/i radnice/i). U romskim naseljima, međutim, samo 47 procenata mladih žena i 73 procenta mladih muškaraca čulo je za AIDS”, navode iz Instituta.

Svaki drugi stanovnik zna kako se prenosi sida

Iz Instituta navode da prenošenje HIV-a može da nastane putem nezaštićenih seksualnih odnosa, putem krvi i sa inficirane majke/trudnice na novorođenče.

“U Crnoj Gori 97 procenata mladih žena i muškaraca užrasta od 15 do 24 godine čuli su za AIDS. Viši procenat mladih žena od 15 do 24 godine odbacuje dvije najčešće zablude i znaju da osoba zdravog izgleda može biti HIV pozitivna (52 procenta), u odnosu na mlade muškarce (41 procenat)”, navode iz Instituta.

Sveobuhvatno znanje o prenošenju HIV-a posjeduje 47 procenata žena i 39 procenata muškaraca starosne dobi od 15 do 49 godina, što je u pozitivnoj korelaciji s njihovim nivoom obrazovanja.

“Ukupno, 89 procenata žena i 68 procenata muškaraca od 15 do 49 godina znaju da se HIV može prenijeti s majke na dijete najmanje jednim od tri načina. Oko 58 procenata žena i 33 procenta muškaraca znaju sva tri načina prenošenja s majke na dijete”, naglašavaju iz Instituta.