Napori koje Poreska uprava ulaže u cilju podsticanja dobrovoljnog poštovanja poreskih propisa, ali i sankcionisanja nelegalnog poslovanja, daju efekte, pa se iz godine u godinu broj povratnika u prekršaju smanjuje, a istovremeno raste iznos prijavljenog prometa u ključnim privrednim granama kao što su turizam i ugostiteljstvo, istakao je u razgovoru za Portal Analitika direktor Poreske uprave Crne Gore Miomir M. Mugoša.

On je precizirao da je lani, u bruto iznosu, naplaćeno 1,17 milijardu eura poreskih prihoda, oko 100 miliona više u odnosu na 2018. godinu.

“Plan naplate za 2019. godinu premašen je za 80 miliona eura. O rastu naplate prihoda dovoljno govori i podatak da je plan za godinu za nama bio čak 85 miliona veći od plana za 2018. godinu”, naglasio je Mugoša. 

Prihodi od naplate PDV-a porasli su u 2019. godini za 38 miliona, a od doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za 22 miliona eura. 

Mugoša je naveo da je ukupan dug po osnovu koncesionih naknada za šume na kraju prošle godine iznosio 7.606.972 eura, od čega se na obaveze firme “Vektra Jakić” odnosi 4.588.834, a na obaveze  “Korporacije Jakić” 714.620 eura.  

“Naplata koncesionih naknada za šume je na nivou od blizu 98 odsto kada su u pitanju ostali poreski obveznici”, pojasnio je Mugoša. 

Prema podacima Poreske uprave, ukupan poreski dug je lani smanjen za oko 20 miliona, na 378,14 miliona eura.

ANALITIKA: Koliko je poreskih prihoda naplaćeno u prošloj godini i u kom segmentu je ostvaren najveći rast?

MUGOŠA: Ukupna bruto naplata ostvarena u 2019. godine iznosila je 1.177.136.155,72 €.  Rezultat iz 2018. godine premašili smo za oko 100 miliona eura, dok je i plan naplate za 2019. godinu premašen za 80 miliona eura. O rastu naplate prihoda dovoljno govori i podatak da je plan za godinu za nama bio čak 85 miliona veći od plana za 2018. godinu. 

Najznačajni prihodi, zbog opsega poreske osnovice i visine poreske stope, svakako da se odnose na porez na dodatu vrijednost i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, a u strukturi naplate izdvojiću:

Porez na dodatu vrijednost u iznosu od 289.269.124,49 €, 38 miliona eura (15%) više nego prošle godine, 36 miliona eura (14%) iznad plana,

Doprinose za obavezno socijalno osiguranje iznosu od 550.840.586,77€, 22 miliona eura (4%) više nego prošle godine, 20 miliona eura (4%) iznad plana,

Porez na dohodak fizičkih lica u iznosu od 180.889.826,78 €, 17 miliona eura (10%) više nego na isti dan prošle godine, 26 miliona eura (17%) iznad plana,

Porez na dobit pravnih lica u iznosu od 75.135.818,37 €, 6 miliona eura (9 %) više nego prošle godine, 3 miliona eura (5%) iznad plana,

Porez na promet nepokretnosti u iznosu od 20.478.881,81 €, 2 miliona eura (10%) više nego prošle godine.

Koncesione naknade u iznosu od 39.168.966,88 €, 2 miliona eura (6%) više nego prošle godine.

ANALITIKA: Koliko su lani iznosile korekcije PDV-a?

MUGOŠA: Po osnovu poreza na dodatu vrijednost u postupcima inspekcijskog nadzora tokom 2019. godine utvrđene neprijavljene poreske obaveze u iznosu od preko 40 miliona eura, što je značajan indikator efikasnosti Poreske uprave u suzbijanju sive ekonomije i borbi protiv poreskih utaja koje su posebno prisutne u oblasti PDV-a. 

Porez na dodatu vrijednost inače predstavlja poreski oblik koji je najosjetljiviji sa aspekta sive ekonomije, zbog čega u fokusu poreske inspekcije jeste upravo ova oblast, i to prvenstveno u cilju uspostavljanja veće disipline u prijavljivanju ostvarenog prometa, a zatim i radi sprečavanja zloupotreba prava na PDV kredit koja Zakon o porezu na dodatu vrijednost propisuje, s obzirom da se radi o porezu kojem podliježu sve faze prometa.

ANALITIKA: Da li se redovno kontroliše evidentiranje prometa preko registar kasa? Kakve efekte očekujete od primjene poreskih registar kasi u taksi vozilima?

MUGOŠA: Osim redovnih kontrola kojom se analizira sveobuhvatno poslovanje obveznika i provjerava osnovanost poreskog kredita po zahtjevima za povraćaj istog, redovno vršimo i provjere evidentiranja prometa preko poreskih registar kasa, kako bi se obezbijedilo da sav promet ostvaren u privredi bude uredno prijavljen Poreskoj upravi.

Akcije kontrole evidentiranja prometa naročito su intenzivne tokom turističke sezone, kako ljetnje, tako i zimske, ali i tokom cijele godine i na teritoriji cjelokupne države. Moram napomenuti da napori Poreske uprave koje ulažemo u cilju podsticanja dobrovoljnog poštovanja poreskih propisa, ali i sankcionisanja nelegalnog poslovanja, daju efekte, pa se iz godine u godinu broj povratnika u prekršaju smanjuje, a istovremeno raste iznos prijavljenog prometa u ključnim privrednim granama kao što su turizam i ugostiteljstvo.

ANALITIKA: Koliko ste lani utvrdili prijedloga za pokretanje stečajnog postupka? 

MUGOŠA: Poreska uprava je tokom 2019. godine, u skladu sa Planom za upravljanje poreskim dugom, intenzivno sprovodila aktivnost predlaganja stečajnog postupka, i to kod obveznika kod kojih su iscrpljeni svi ostali mehanizmi za naplatu duga. 

Tokom 2019. godine prijedlog za pokretanje stečajnog postupka pripremljen za 590 poreskih obveznika s ukupnim dospjelim dugom od 56.296.474,59 €, od čega se 462 prijedloga i 26.154.671,87 € duga odnosi na obveznike kojima su ukinuta rješenja o reprogramu, 110 prijedloga i 23.830.450,97 € duga na obveznike koji su neaktivni, a 18 prijedloga i 6.311.351,75 € duga na aktivne obveznike koji nijesu bili u reprogramu.  

Aktovnost predlaganja stečaja radi naplate poreskih potraživanja nastavili smo i u ovoj godini, pa je već tokom januara Privrednom sudu upućeno 73 prijedloga za obveznike sa ukupnim dugom od skoro 4 miliona eura.

ANALITIKA: Da li opštine koje su ušle u reprogram duga uredno izmiruju reprogramirane i tekuće obaveze? Kako ocjenjujete poresku disciplinu u crnogorskim opštinama? Kakva je situacija sa lokalnim komunalnim preduzećima i javnim ustanovama? Na koji način planirate da u ovoj kategoriji obveznika uspostavite veći stepen poreske discipline?

MUGOŠA: Opštine sa lokalnim preduzećima i javnim ustanovama predstavljaju kategoriju poreskih obveznika kojima se posebno bavimo u Poreskoj upravi. Svjesni smo činjenice da se radi o preduzećima koja su od vitalnog značaja za funkcionisanje lokalne saomuprave i da su u direktnoj funkciji građana, ali uprkos tome, i u ovoj kategoriji obveznika moramo uspostaviti veći stepen poreske discipline, odnosno obezbijediti redovno servisiranje poreskih obaveza.

Nakon dugogodišnjeg perioda, zahvaljujući naporima i pokazanoj odlučnosti Poreske uprave da obezbijedi punu primjenu zakona i kod jedinica lokalne samouprave, tokom 2019. godine uspjeli smo da obezbijedimo da sve opštine, uključujući i najveće dužnike među njima– opštine Pljevlja i Ulcinj, počnu redovno da servisiraju reprogramirane i tekuće obaveze. Na taj način, u odnosu na početak 2015. godine kada su opštine sa lokalnim preduzećima potpisale ugovore o reprogramu, poreski dug je smanjen za oko 20 miliona eura. 

Najveći izazov i dalje predstavljaju komunalna preduzeća koja su svoje obaveze reprogramirala u skladu sa Zakonom reprogramu, gdje smo bili prinuđeni da preduzimamo mjere prinudne naplate, pa čak i da razmotrimo mogućnost pokretanja stečajnog postupka. Međutim, s obzirom da su se ova preduzeća obavezala da sprovedu planove reorganizacije i smanje broj radnih mjesta u cilju servisiranja obaveza, očekujem da će se uspostaviti dinamika redovnog plaćanja dospjelih poreskih obaveza na dugoročnom planu. 

S obzirom da su u fokusu medijske pažnje uglavnom poreski dužnici, iskoristio bih priliku da afirmišem jedinice lokalne samouprave koje predstavljaju uredne poreske obveznike sa visokim stepenom poreske discipline, kao što su Glavni grad, te opštine Tivat, Herceg Novi, Kotor, Plužine, Gusinje i Petnjica koje nijesu ni ušle u reprogram 2015. godine, kao i opštine Nikšić, Budva i Bar kojima je odobren reprogram poreskog duga od strane Ministarstva finansija (2015. godine), ali koje redovno servisiraju sve dospjele repogramirane i tekuće obaveze.

ANALITIKA: Za koliko je poreski dug lani smanjen u odnosu na 2018. godinu? 

MUGOŠA: Tokom 2019. godine ukupni dospjeli dug smanjen je za oko 20 miliona eura u odnosu na kraj 2018. godine i u ovom momentu iznosi 378.142.829,13 €. 

Moram naglasiti da su sve mjere koje preduzimamo u kontinuitetu na četvorogodišnjem planu rezultirale smanjenjem nivoa dospjelog poreskog duga za 210 miliona eura, a smanjenje bi bilo još značajnije da se u poreskom knjigovodstvu ne vode poreske obaveze i onih obveznika kod kojih ne postoji nikakva mogućnost za naplatu, zbog čega se svakodnevnevno na iste obračunava kamata, koja je u 2019. godini iznosila preko 18 miliona eura.

 ANALITIKA: Na koji način će se riješiti problem poreskih obaveza Montenegro erlajnsa kao najvećeg dužnika?

MUGOŠA: Kada govorimo o nacionalnoj avio-kompaniji Montenegro Airlines moram da istaknem da se radi o specifičnom poreskom obvezniku čije funkcionisanje je od velikog javnog interesa zbog dobrobiti građana Crne Gore, ali koji ima i ogroman fiskalni potencijal sa stanovišta ostvarenja budžetskih prihoda.

Nacionalna avio-kompanija Montenegro Airlines predstavlja najvećeg poreskog dužnika, a rješavanje pitanja obaveza istog prioritetan je zadatak Poreske uprave, kako u cilju smanjenja poreskog duga, tako i radi dosljedne primjene zakona i principa neselektivnosti i jednoobraznosti u postupanju, koje Poreska uprava u maksimalnoj mogućoj mjeri poštuje.

Imajući u vidu navedeno, a s obzirom da je avio-kompanija u većinskom vlasništvu države, krajem prošle godine u Parlamentu je usvojen Zakon o ulaganju u konsolidaciju i razvoj društva za transport putnika i robe u vazdušnom saobraćaju „Montenegro Airlines“, a odredbe istog obuhvataju izmirenje obaveza ovog preduzeća na ime poreza i doprinosa u iznosu do 25.000.000,00 €, te očekujem da će u najskorijem roku pitanje poreskog duga istog biti konačno riješeno, kao i da će se uspostaviti dinamika redovnog servisiranja tekućih obaveza.

ANALITIKA: Da li je u proteklom periodu povećan ili smanjen dug po osnovu koncesionih naknada za šume? 

MUGOŠA: Ukupan dug po osnovu koncesionih naknada za šume na kraju 2019. godine iznosio je 7.606.972,30€, od čega se na obaveze doo “Vektra Jakić” Pljevlja  odnosi 4.588.834,66€, a na obaveze  “Korporacije Jakić” Pljevlja 714.620,25€.

Moram naglasiti da je naplata koncesionih naknada za šume na nivou od blizu 98% kada su u pitanju ostali poreski obveznici.

U odnosu na kraj 2018. godine, poreski dug po osnovu koncesionih naknada za šume uvećan je za oko milion i po eura, i to u najvećem dijelu zbog povećanja nivoa neizmirenih potraživanja kod poreskog obveznika doo “Vektra Jakić“ Pljevlja.

Imajući u vidu navedeno, a u nastojanju da naplati poreski dug, nakon iscpriljivanja ostalih mjera za naplatu, Poreska uprava je Privrednom sudu predložila otvaranje stečaja kod navedenog poreska obveznika, kao i još kod pet poreskih obveznika po istom osnovu,  sa iznosom dospjelih obaveza od 3.382.852,8 €.