U Crnu Goru su prošle godine kapital ulagali strani investitori iz 60- ak zemalja. Uskoro će se znati koliko su bile ukupne strane investicije za 12 mjeseci, a posljednji podatak zaključno sa oktobrom pokazuje da je priliv bio 290 miliona eura, a da se iz zemlje odlilo blizu 362 miliona eura, što znači da je bruto 652 miliona. Na prvom mjestu po ulaganjima je, kako kažu iz Centralne banke, Azerbejdžan, ali ne navode cifru jer se radi samo o jednoj kompaniji pa bi otkrivanje detalja zadiralo u prostor poslovne tajne.

Priliv i odliv

– Najveći priliv SDI u periodu januar-oktobar 2019. godine bio je iz Azerbejdžana. Radi se o individualnom podatku i shodno zakonskim odredbama, kao takav, spada u grupu povjerljivih podataka – objasnili su za Pobjedu iz CBCG.

Podsjetimo da je investicija iz ove zemlje Portonovi – Azmont u Kumboru. Vrata ovog rizorta, jednog od najprestižnijih projekata rezidencijalnog tipa u ovom dijelu Evrope koji je vrijedan oko milijardu eura, otvorena su 31. jula prošle godine. Na drugom mjestu po ulaganjima u našu zemlju su, kako pokazuju podaci CBCG, investitori iz Ruske Federacije sa 58,2 miliona, na trećem Mađarske sa 54,2 miliona eura. Slijede Ujedinjeni Arapski Emirati sa 35,4 miliona, Djevičanska Ostrva 34,9 miliona, Švajcarska 33,1 milion, Bosne i Hercegovine 33,1 milion, Njemačke 31,6 miliona, Holandije 30,7 miliona, Turske 25,9 miliona eura… Ko je najviše uložio u domaća preduzeća i banke nije poznato jer u dokumentima CBCG pored najveće cifre od preko 58 miliona eura stoji „ostale zemlje uključujući i povjerljive podatke“.

Na drugom mjestu po investicijama u ovoj kategoriji je BiH sa 29,3 miliona, potom Švajcarska 9,8 miliona, Ujedinjeni Arapski Emirati 8,7 miliona, Njemačka 7,2 miliona eura… Po kupovini nekretnina u našoj zemlji prednjače Rusi sa blizu 33 miliona eura, na drugom mjestu su Srbi sa 14,7 miliona, Turci na trećem sa 10,3 miliona, SAD devet, Njemci 8,1 milion… Po interkompanijskom dugu, investiciji koja ne uvećava osnovni kapital, prednjače „ostale zemlje uključujući i povjerljive podatke“ sa 88,4 miliona eura. Na drugom mjestu je Rusija sa 24 miliona, Holandija 18,5 miliona, Švajcarska 17 miliona, UAE 14 miliona eura… Od 362 miliona eura, koliko se zaključno sa oktobrom odlilo, najviše je u Italiju.

– Najveći odliv stranih direktnih investicija u periodu januar-oktobar 2019. godine bio je prema Italiji, Srbiji, Ujedinjenim Arapskim Emiratima, Francuskoj i Velikoj Britaniji – kazali su iz CBCG, ali nijesu naveli detalje, odnosno pojedinačno koliko se u koju zemlju odlilo novca.

Povećanje

Iz Centralne banke kažu da se radi o preliminarnim podacima, koji pokazuju da su u periodu januar-oktobar 2019. povećane strane investicije u odnosu na isti period 2018.

– Ukupan priliv SDI iznosio je 651,8 miliona eura, što je rast od 2,2 odsto u odnosu na isti period prethodne godine. Istovremeno, neto priliv stranih direktnih investicija, kad se od ukupne cifre odbije odliv, iznosio je 290 miliona eura, što je za 14,8 odsto više u odnosu na isti period 2018. godine – objašnjavaju iz CBCG.

U formi vlasničkih ulaganja ostvaren je priliv od 368,5 miliona eura, što čini 56,5 odsto ukupnog priliva.

– U strukturi vlasničkih ulaganja 223,9 miliona eura se odnosilo na investicije u kompanije i banke, dok je priliv po osnovu ulaganja u nekretnine iznosio 144,6 miliona eura. Priliv SDI u formi interkompanijskog duga iznosio je 262 miliona eura ili 40,2 odsto ukupnog. Ukupan odliv stranih direktnih investicija u periodu januar-oktobar 2019. iznosio je 361,8 milion eura – pojasnili su našoj redakciji iz CBCG.

Podsjetimo da je ukupan priliv SDI, odnosno samo ono što je uloženo u našu zemlju, ne računajući odliv, za deset godina bio ukupno 4,17 milijardi eura. U prošloj godini do oktobra 290 miliona, 2018. godine 328 miliona, godinu ranije 482 miliona, 2016. – 371 milion, godinu ranije 619 miliona, 2014. – 354 miliona, 2013. – 324 miliona, godinu ranije 461 milion, 2010. – 552 miliona eura. Najbolja godina po ulaganjima bila je 2009. kada je priliv bio čak više od milijarde eura.

Zadovoljstvo

Sa svih adresa u državi se ističe zadovoljstvo stranim investicijama uz ocjenu da se mora dodatno poboljšavati ambijent za ulaganja kako stranih tako i domaćih investitora. Analitičari to ne poriču, ali upozoravaju da moramo biti i oprezni i da se ne smijemo oslanjati samo na njih. Moramo, ističu oni, biti spremni za trenutak u slučaju da strane investicije splasnu. To, kako ocjenjuju, znači da moramo razviti sopstvenu konkurentnost do te mjere da nam eventualno naglo smanjenje investicija ne ugrozi ekonomiju.

Oni kažu da donosioci odluka kretanje stranih investicija moraju imati u fokusu. Ne smije se zaboraviti, kako navode, da priliv investicija, ,,pegla“ veliki dio visokog odliva po osnovu uvoza, odnosno velikog spoljnotrgovinskog deficita. Analitičari smatraju i da bi trebalo naći način da se profit stranih kompanija zadrži u zemlji. Podsjetimo da su i iz Vlade tokom prošle godine najavili moguće olakšice u vidu oslobađanja plaćanja za firme koje reinvestiraju dobit. Saopšteno je tada da se razmišlja o smanjenju ili čak ukidanju stope poreza na dobit za one kompanije koje svoju dobit reinvestiraju.