Spektakl u najavi u Pljevljima, ženska odbojkaška reprezentacija stiže 10. jula u grad, gdje odmah prema najavama počinje pripreme za kvalifikacioni turnir za Evropsko prvenstvo. Građani Pljevalja moći će da prate kvalifikacije, jer je u Sportskom centru Ada treba da se odigraju tri međunarodne utakmice, dvije krajem avgusta i jedna početkom septembra. U Pljevlja dolaze reprezentativke Finske, Islanda i Češke.

Ono što neposredno pred dolazak reprezentacije nije jasno je da li će veći spektakl biti činjenica da odbojkašice dolaze da treniraju u dvorani u kojoj nema struje.

Rukovodstvo Sportskog centra Ada, prema informacijama PV Informera nada se čudu: da se u dvorani upale reflektori, što bi značilo da EPCG pristane na ugovor o reprogramu i da nakon 15. juna od kada je prekinut dovod električne energije zbog duga, uključi el.energiju u SC.

Paradoksalno ali Sportski centar koji je u vlasništvu države često je u mraku, dugovi se iz godine u godinu gomilaju, jer prihodi nisu dovoljni ni za plaćanje struje, ni komunalnih obaveza, niti poreza. O ovome po svemu sudeći kompletne informacije nema ni Ministarstvo finansija kao većinski vlasnik, a ni Odbojkaški savez CG, niti institucije u državi koje su međunarodne utakmice planirali da organizuju u dvorani koja praktično ne funkcioniše.

Redakcija portala “PV Informer” dva mjeseca je istraživala kako je došlo do ovakve situacije, kako zapravo finansijski funkcioniše Sportski centar i zašto su predstavnici nadležnih institucija zaboravili na sopstvenu imovinu.

Ukupni trenutni dugovi su čak pola miliona evra, a kako je pokazalo naše istraživanje prihodi su toliko mali da bi “ADA” nekako morala da prikupi iznos četvorogodišnjih prihoda da izmiri najosnovnije obaveze.

Vlada izabrala novi Upravni odbor, a stari nije smenila

Sportski centar “Ada” DOO iz Pljevalja funkcioniše kao društvo sa ograničenom odgovornošću i  finansira se isključivo od pružanja usluga sportskim klubovima, Srednjoj stručnoj školi, koja samo povremeno izmiruje svoje obaveze prema Centru, i rentiranja poslovnih prostorija u okviru sportske dvorane.

SC “Ada” iako je u većinskom vlasništvu države Crne (85%) i manjinskom vlasništvu opštine Pljevlja (oko 13%) nikada nije bila korisnik ni državnog, a ni lokalnog  budžeta, već se isključivo finansira sopstvenim prihodima koji od postojanja nisu bili dovoljni za normalno funkcionisanje preduzeća.

Centar je orgnizovan kao društvo sa ograničenom odgovornošću. Naime u oktobru 2003. godine sporazumom o poravnanju duga Rudnika uglja, koji je tada bio vlasnik dvorane i Vlade utvrđen je predlog ugovora o osnivanju Društva za ograničenom odgovornošću – Sportski centar „Ada” i predlog Statuta Društva. Većinski vlasnici postale su Ministarstvo finansija i Direkcija javnih radova Crne Gore.

Do 2009. godine Vlada je dvorani plaćala troškove za utrošenu električnu energiju, a Rudnik uglja Pljevlja već duže vrijeme donira besplatno ugalj za grijanje sportske dvorane.

Do 2009. godine Vlada je svim sportskim ustanovama plaćala troškove za utrošenu električnu energiju, a od tada, samo nekim, ali ne i sportskom centru “Ada”. Prvi put “Ada” je zbog duga od oko 38.000 eura ostala bez struje već u junu 2012. godine. 

Da bi sportska dvorana normalno funkcionisala na mjesečnom nivou po riječima dugogodišnjeg Izvršnog direktora centra Danila Stipa Vukićevića koji je prošle godine otišao u penziju, potrošnja električne energije u mjesecima kad je takmičarski period i trajanje školske godine se kreće u prosjeku oko 3.500,00 eura, a na godišnjem nivou oko 45.000,00 eura. Veoma visoki troškovi su i za plaćanje usluga komunalnog preduzeća “Čistoća”.

Odbor direktora Sportskog centra je prestao sa radom prije dvije godine zbog isteka mandata, a poslednji Izvršni direktor je otišao u penziju.

U međuvremenu je je prije par mjeseci konstituisan Upravni odbor u kome su dva predstavnika Vlade Crne Gore i jedan predstavnik opštine Pljevlja. Upravni odbor je za v.d Izvršnog direktora izabrao Nikolu Vukićevića.

Redakcija portala je od Nikole Vukićevića, vd direktora Sportskog centra dobila informaciju da iako je prethodnom Upravnom odboru istekao mandate još 2013. godine, još ne postoji odluka u centralnom registru odluke o razrešenju starog saziva Upravnog odbora, kao ni naimenovanja novog Upravnog odbora što njemu kao novom vd direktoru Sportskog centra ne omogućava da obavlja finansijske i pravne poslove.

Koliko su sve odluke države u najmanju ruku nelogične pokazuju dve odluke Vlade baš u vezi sa upravnim odborom. Novi članovi UO imenovani su 21. aprila, a da prethodni kojima je istekao mandat nisu formalno smenjeni. Odluke o smjeni dva člana UO kojima je mandat istekao prije 9 godina donijeta je tek 1. jula dva mjeseca kasnije.

Uvidom u državni budžet za 2022. godinu evidentno je da ne postoje predviđena sredstva za funkcionisanje sportske dvorane u Pljevljima, iako je država većinski vlasnik, a takva sredstva nisu predviđena ni u budzetu opštine Pljevlja  za 2022. godinu, dok nadležni iz Sekretarijata za društvene opštine Pljevlja tvrde da opština nema zakonski osnov po kome bi izmirivala obaveze SC “Ada” koje funkcioniše kao preduzeće sa ograničenom odgovornošću.

Ministarstvo više od pola mjeseca utvrđuje činjenično stanje

Redakcija portala se od 21. juna 2022. godine dva puta obraćala putem elektronske pošte Ministarstvu finansija u Vladi Crne Gore, državnoj sekretarki u ministarstvu i PR službi ministarstva i zatražila odgovor na pitanje koje rešenje oni, kao većinski vlasnik, imaju za SC „ADA“ Pljevlja.

Posle nekoliko poziva i insistiranja na odgovoru, odgovor koji je stigao iz Ministarstva je:

„Novo je Ministarstvu finansija, kao što znate, i detaljno se sve mora ispitati prije nego se odgovori. Kad utvrdimo činjenično stanje, javljamo se odmah“.

Redakcija PV Informer analizirala je finansijske izvještaje preduzeća od 2014. do 2021. godine i svi podaci ukazuju na to da firma mnogo više troši nego što zarađuje. Sportski centar koji je do 2020. godine imao 9 zaposlenih primio je još jednog radnika tokom krizne 2020.godine kada zbog korone sportska dvorana veliki broj dana nije ni mogla da radi. Paradoksalno, ali u nekoliko godina prihodi firme u državnom vlasništvu nisu mogli da pokriju ni bruto zarade.

Trend neizmirivanja obaveza traje godinama.

Prema podacima iz finansijskih izvještaja kratkoročne obaveze u koji spadaju struja, voda i redovan porez drastično rastu. Stanje duga na kraju 2021. godine bilo je čak 425.392 eura.

Kao da gotovo ništa nije izmirivano, jer je kratkoročni dug 2018.godine bio 187.313.; 2019. on je narastao na na skoro 300 hiljada (299.473), krizne 2020 SC na kraju godine dugovao je 30 hiljada više (338.975) da bi prošle godine dakle dugovao skoro pola miliona eura.

Kada su prihodi u pitanju kako se može vidjeti iz finansijskih izvještaja oni su do 2020. godine blago rasli od 87.000 2014. godine na 130 hiljada 2016. godine, a rekordna je bila 2019 sa 177.000 eura. U godini korone prihod je bio tek 82 hiljade eura, dok je firma u prošloj godini prihodovala oko 108 hiljada eura. 

To znači da u ovom trenutku četvorogodišnji prihodi ne mogu da pokriju trenutke kratkoročne obaveze.

Poslovni prihodi ne pokrivaju plate

Osim toga, veliki deo ovih prihoda je od donacija i dotacija, jer firma prema poslovnim rezultatima od osnovne djelatnosti ne može da zaradi više od 50 hiljada eura godišnje.

Koliko SC ne može bez pomoći države pokazuje podatak iz finansijskog izvještaja da su u najboljim godinama 2018. i 2019. poslovni prihodi od zakupnina bili 40 i 48 hiljada eura, dok su samo troškovi bruto plata iznosili  68 hiljada eura. 

Kako su plate samo dio rashoda, ukupan iznos sredstava potreban za godišnji rad Sportskog centra daleko je veći. Svi rashodi su oko 230 hiljada eura i to je iznos koji je bio potreban za rad od 2014 do 2019. godine. U kriznoj 2020. godini on je spušten samo 220 hiljada, dok je prošle godine ukupan iznos rashoda bio 253 hiljade eura.

Zanimljivo je da su recimo prošle godine troškovi reprezentacije bili 12 hiljada eura, a da firma recimo 2018. i 2019. navodi da je imala 18.000 proizvodnih usluga, bez detalja o kakvoj se proizvodnji radi. Troškovi goriva i energije koji se navode u finansijskom izvještaju su od 40 do 50 hiljada eura godišnje.

Novinari naše redakcije provjeravali su i trenutno stanje.

Zaključno sa 31.05.2022. godine Sportski  centar “Ada” DOO bio je dužan EPCG za utrošenu električnu energiju 65.540,82 eura. Lokalnom komunalnom preduzeću “Čistoća” duguje 84.467,99 eura. Prema izjavi prestavnika opštine Pljevlja u Upravnom odboru, SC “Ada” samo za poreski dug duguje oko 300 hiljada eura. 

Sa druge strane državne ustanove ne izmiruju redovno svoje obaveze prema Sportskom centru.

Sportskom centru na račun neizmirenih obaveza zbog korišćenja usluga male sale sportske dvorane za četiri mjeseca Srednja stručna škola u Pljevljima duguje 2.800,00 eura, a troškove bi trebalo izmiriti nadležno ministarstvo Vlade Crne Gore. Ove obaveze Srednja stručna škola u Pljevljima nije izmirila, jer joj je rješenjem Uprave Prihoda i carina, područne jedinice Pljevlja, 4. marta 2022. godine blokiran račun na iznos od 66.850,98 eura, zbog neisplaćenog duga u vezi sa porezima i doprinosima na lična primanja od strane nadležnog ministarstva.

Opština nema mnogo mogućnosti

Uvidom u državni budzet za 2022. godinu evidentno je da ne postoje predviđena sredstva za funkcionisanje sportske dvorane u Pljevljima, iako je država većinski vlasnik, a takva sredstva nisu predviđena ni u budžetu opštine Pljevlja za 2022. godinu, dok nadležni iz Sekretarijata za društvene opštine Pljevlja tvrde da opština nema zakonski osnov po kome bi izmirivala obaveze SC “Ada” koje funkcioniše kao preduzeće sa ograničenom odgovornošću.

Redakcija portala se zbog činjenice da je sportska dvorana u Pljevljima u mraku zbog neizmirenih obaveza za el.energiju putem elektronske pošte 15. juna 2022. godine obratila i rukovodstvu opštine Pljevlja i zatražila odgovor na pitanje koje su zakonske mogućnosti opštine kao manjinskog akcionara u ovom slučaju:

Iz opštine Pljevlja je redakciji portala odgovoreno:

“SC „Ada“ DOO Pljevlja je privredno društvo osnovano 2006. godine od strane Rudnika uglja ad Pljevlja, Opštine Pljevlja, Direkcije javnih radova, Šumarskog preduzeća ad i Korporacije „Jakić“. U međuvremenu je vlasnička struktura promijenjena, tako što je Vlada Crne Gore, odnosno Ministarstvo finansija otkupila vlasnički udio Rudnika uglja, a Opština Pljevlja vlasnički udio od Šumarskog preduzeća u procentu od 2,44 %. Na osnovu Izvještaja o procjeni vrijednosti sportske dvorane i Zapisnika o konačnom obračunu vrijednosti izgradnje objekta dvorane, definisani su i vlasnički odnosi u društvu sa ograničenom odgovornošću koji su nakon, transformacije ili preuzimanja vlasničkog udjela od strane osnivača, sledeći:

• Vlada Crne Gore – Ministarstvo finansija i Uprava javnih radova: 83,84%
• Opština Pljevlja: 12,89%
• Ostali donatori u izgradnju objekta: 3,27% 

Opština Pljevlja na godišnjem nivou izdvaja oko 35.000,00 eura za zakup poslovnih prostora kod SC ADA u kojem su smještene neke od organizacionih jedinica, i redovno servisira sve svoje obaveze, a takođe finansira dvoranske sportske klubove koji plaćaju zakup za trenažni i takmičarski proces.

Opština Pljevlja u skladu sa organizacijom i načinom rada lokalne uprave ne vrši nadzor na navedenim preduzećem, već Odbor direktora, koji imenuje Vlada Crne Gore. Nedavno je formiran isti i Opština Pljevlja je delegirala svog predstavnika. Stoga, sva pitanja u vezi položaja SC ADA Opština će rješavati preko svog predstavnika i na tom tijelu istaći svoje stavove i odlučna je da se, u saradnji sa Vladom Crne Gore, konačno pronađe održivo finansiranje navedenog preduzeća”.

Redakcija portala je u budžetu opštine Pljevlja za 2022. godinu pronašla podatke da opština Pljevlja preko Sekretarijata za društvene djelatnosti ipak svake godine finansira rad Centra za sport i rekreaciju DOO, u okviru kojeg funkcioniše gradski stadion. Za ovu budžetsku godinu predviđeno je 190.000,00 eura za ovaj sportski centar i dodatnih 25.000,00 eura za gradsko klizalište.

Sada, pred kvalifikacioni turnir za Evropsko prvenstvo u odbojci svi su se rastrčali, vode se razgovori sa predsjednikom opštine,održava se hitan sastanak Odbora direktora, pregovara sa državnom EPCG kako da se riješi problem dugovanja. Postavlja se pitanje koliko u ovoj situaciji dugoročno i održivo rješenje za SC “ADA” može da se nađe. 

Da li će se u julu i avgustu iznaći rješenje za normalno funkcionisanje sportske dvorane u vrijeme kad lokalni sportski klubovi nemaju takmičenja, a učenici Srednje stručne škole u Pljevljima su na školskom raspustu ostaje da vidimo.

Vd direktora tvrdi da firma nema sredstava da ispoštuju reprogram duga prema EPCG, a i pojedini sportski klubovi koji su trenirali u Adi, zbog loše finansijske situacije razmišljaju o tome da li će se takmičiti u predstojećoj takmičarskoj sezoni. To bi još više značajno umanjilo prihode Ade.

Srednja stručna škola nema svoju fiskulturnu salu i tokom školske godine koristi usluge sportske dvorane, pa bi u slučaju da sportska dvorana i dalje bude u mraku, neće moći realizovati predmet fizičkog vaspitanja, a ni mnogobrojni sportski klubovi u gradu ne bi mogli početi sa treninzima i novom takmičarskom sezonom.

Dok se traži iznuđeno rešenje kako odbojkašice Crne Gore ne bi trenirale uz zvuk agregata, ostaje nejasno da li je proklamovana politika ravnomjernog regionalnog razvoja u državi pokazala svoje pravo lice u slučaju rukovođenja Sportskim centrom Ada iz Pljevalja.

 AUTOR: Redakcija portala PV Informer

Tekst objavljen na portalu MREŽA -Mreža lokalnih elektronskih publikacija u sklopu projekta „Transparentnost lokalnih online medija za jačanje demokratskih kapaciteta“.

mrezamedija.me

Ovaj tekst nastao je u okviru projekta “Transparentnost lokalnih online medija za jačanje demokratskih kapaciteta”, a koji finansira Ambasada SAD u Podgorici. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje izneseni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Stejt dipartmenta/Vlade SAD.