Spomenik na Stražici je podignut 1961. godine na dvadesetu godišnjicu Plјevalјske bitke. Na otvaranju spomenika govorio je Blažo Jovanović, tadašnji predsjednik SRCG. Nazvan je Spomenik palim borcima u Plјevalјskoj bici 1. decembra 1941. godine i žrtvama fašističkog terora koji su poginuli u narodnooslobodilačkoj borbi i socijalističkoj revoluciji naroda Jugoslavije. Upisan je u registar spomenika kulture kao spomenik revolucije i stavlјen pod zaštitu, dok je uzvišenje Stražica 1971. godine proglašeno za mjesto stratišta masovne pogibije i strijelјanja.

U kripti spomenika se nalazi sarkofag u koji su smješteni posmrtni ostaci 412 osoba od kojih se 214 odnosi na učesnike Plјevalјske bitke. Odlukom Skupštine opštine Plјevlјa 2000. godine Stražica se proglašava za Memorijalni centar „1. decembar”.

Spomenik je visok 32 metra od čega se na obelisk odnosi 27, a visinu kripte pet metara. Sastoji se od kripte, obeliska, bronzanih figura i relјefa, sa krovnom terasom i uređenim prilazom kripti. Djelo je arhitekte Mirka Đurića. Na vrhu spomeničkog objekta oko centralnog obeliska nalazi se sedam bronzanih skulptura, rad akademskog vajara Draga Đurovića.

Sa lijeve strane od ulaza u kriptu nalazi se ispisan tekst sa izlivenim bronzanim slovima, koji je objavlјen u „Saopštenju” br. 5 GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku od 21. decembra 1941. godine, povodom saučešća porodicama palih boraca.

U centralnoj prostoriji sa kriptom, nalaze se dva velika mozaika, koje su zajedno izradili slikari Aleksandar Prijić i Branko Filo Filipović i vajar Drago Đurović. Na spoljnom zidu kripte, sa desne strane od ulaza nalazi se veliki bronzani monumentalni reljef pod nazivom „Pljevaljska bitka”, takođe autora, vajara Draga Đurovića. Krovna terasa na kojoj se nalazi obelisk popločana je mermernim pločama i terako mozaikom od poluobrađenog kamena.