Prema ekonomskim indikatorima, 2020. godina, u kojoj se Crna Gora suočila sa pandemijom COVID-19 virusa, predstavlja najtežu godinu od sticanja nezavisnosti 2006. godine. Kao posledica toga predloženi Budžet za 2021. godinu ima višestruki značaj za oporavak crnogorske ekonomije, a posljedice njegovog neusvajanja su brojne i veoma opasne, kako za građane, tako i za privredu, tvrde iz Ministarstva ekonomskog razvoja ( MEK ).

Nakon što je Vlada u zakonskom roku predala Skupštini Predlog zakona o Budžetu, ni danas, nakon više od dva mjeseca, Crna Gora nema Budžet već koristi zakonsku mogućnost privremenog finansiranja. Svako odlaganje usvajanja Zakona o budžetu za 2021. godinu, kao sistemskog zakona, ističu iz MEK, stvara ogroman pritisak na viziju Vlade Crne Gore u pravcu ostvarenja nekih od njenih prioritetnih ciljeva: zdrave finansije i ekonomski razvoj, digitalna transformacija kao i članstvo Crne Gore u EU.

Ministar ekonomskog razvoja Jakov Milatović još jednom je pozvao na razumijevanje značaja što skorijeg usvajanja Budžeta.

„Apelujem na poslanike da hitno usvoje budžet, ne samo kao ministar, već i kao građanin Crne Gore, kome je osnovna mjera zajedništvo i boljitak države. Svi želimo prosperitetnu zemlju u kojoj građani rade, a kompanije uspješno posluju. U suprotnom svjedočićemo ekonomskim neravnotežama što ce dovesti u pitanje privredni oporavak Crne Gore, koji bi u ovoj godini prema prognozama međunarodnih finansijskih institucija, mogao biti rekordan“, istakao je Milatović.

On dalje tvrdi da neusvajanje Budžeta u godini nakon velike ekonomske krize, koja je državu dovela u stanje ekonomske recesije, može imati pogubne ekonomske posljedice. Bez usvojenog Budžeta, ističe, Vlada nema mogućnosti da se na adekvatan i poželjan način bavi dinamiziranjem privrednih aktivnosti. Planove i politike koje je Vlada inkorporirala kroz predlog Budžeta, do njegovog usvajanja i realizacije ne mogu ispoljiti brojne pozitivne i multiplikativne efekte. Pokretanje novih i završetak ranije ugovorenih kapitalnih projekata predstavljaju neophodne aktivnosti za oporavak privrede.

Privremenim finansiranjem, Vlada Crne Gore je do određene mjere uspjela da stavi pod kontrolu mnoge negativne ekonomske pojave koje su bile očekivane u prvoj polovini godine. Međutim, da bi se u potpunosti stabilizovala situacija u našem ekonomskom sistemu, neophodno je usvojiti predloženi Budžet.

Neke od negativnih posledica koje, po njemu, ima neusvajanje Budžeta ima na građane i privredu su:

• Podriva se koncept vođenja ekonomske politike;
• Ugrožava se državna potrošnja
• Dovodi se u pitanje realizacija pojedinih mjera podrške građanima i privredi
• Narušava se oporavak turističke privrede
• Ometa se diversifikacija naše ekonomije
• Usporava se proces evropskih integracija

U nastavku slijedi kratko obrazloženje navedenih posledica koje su nastale usled neusvajanja Budžeta, a koje mogu dramatično usporiti ekonomski oporavak Crne Gore.

• Podriva se koncept vođenja ekonomske politike: Koncept vođenja ekonomske politike bazira se na kratkoročnim, srednjoročnim i dugoročnim planovima. Program rada Vlada i Budžet za tekuću godinu dva su krovna dokumenta za sprovođenje politike Vlade, a neusvajanje Budžeta ovu Vladu dovodi u situaciju da ne može da planira određene aktivnosti na duže od mjesec dana.
• Ugrožava se državna potrošnja: Zbog neusvajajanja budžeta, država Crna Gora nema kadrovski plan, ne postoji mogućnosti raspisivanja javnih nabavki, finansiranja postojećih i otpočinjanja novih kapitalnih projekata. Bez svježeg novca za privredu, koji bi bio omogućen kroz javne nabavke, smanjuje se javna potrošnja, što ima za posledicu direktne i indirektne efekte na ekonomsku aktivnost, kao i na smanjenje planiranih javnih prihoda u državi kroz multiplikativne poreske efekte.
• Dovodi se u pitanje realizacija pojedinih mjera podrške građanima i privredi: Planiranje i realizacija paketa mjera podrške privredi za I i II kvartal bio je i još uvijek je veliki izazov u uslovima neusvajanja Budžeta. Realizacija pojedinih mjera koje je Vlada donijela, a koje su samo u prvom kvartalu iznosile oko 160 miliona eura, i još toliko u drugom kvartalu, može biti ugrožena zbog nedostatka budžetskih mehanizama koji su vezani za njihovu operativnu implementaciju.
• Narušava se oporavak turističke privrede: Crna Gora je u 2020. godini izgubila najmanje 500 miliona eura prihoda od turizma, mahom zbog političke odluke o zatvaranju granica. Stoga, Ministarstvo ekonomskog razvoja naporno radi na sanaciji i oporavku turističke privrede. Neusvajanjem Budžeta ovi napori mogu biti ugroženi, a pojedine mjere koje se odnose na podršku turističkoj privredi Crne Gore mogu biti dovedene u pitanje. Podsjetimo, turistička privreda Crne Gore ima ozbiljne šanse da ostvari 65% prihoda iz 2019. godine jedino u slučaju da svi društveni akteri djeluju sinhronizovano.
• Ometa se diversifikacija naše ekonomije: Ministarstvo ekonomskog razvoja ne može sprovesti toliko neophodnu diversifikaciju naše ekonomije kroz podsticajne i razvojne programe podrške privredi, planirane Programom rada Vlada za 2021. godinu, a za što smo opredijelili preko 10 miliona eura u 2021. godini. Sredstva kojia su obezbijeđena u Budžetu, a koja ne mogu biti operativna zbog neusvajanja Budžeta, odnose se na: programe podrške za industrijski i regionalni razvoj (1,3 miliona eura), programe za podsticanje inovacija (2,4 miliona eura), dok je za podsticanje investicija i  unapređenje konkurentnosti predviđeno čak 6,4 miliona eura. Takođe, ugroženo je i praćenje investicionih projekata, kao i međunarodne i domaće promotivne aktivnosti. Na kraju, onemogućava se implementacija operativnih mjera zapošljavanja.
• Usporava se proces evropskih integracija: Treba naglasiti da su neusvajanjem Budžeta za 2021. godinu ugroženi projekti koji se vezuju za sredstva ugovorena iz EU fondova.

Ministarstvo ekonomskog razvoja još jednom je apelovalo na poslanike Skupštine Crne Gore da u što kraćem roku usvoje Predlog zakona o Budžetu, kako bi što prije omogućili opravak ekonomije, osigurali finansijsku stabilnost i unaprijedili kvalitet života građana Crne Gore, koji to i zaslužuju.