Vladajuća kosovska stranka Vetëvendosje pobijedila je na nedjeljnim parlamentarnim izborima, ali nije uspjela dobiti apsolutnu većinu kako bi vladala bez koaliranja, pokazali su preliminarni rezultati u ponedjeljak. Uprkos padu podrške od izbora 2021., rezultat postavlja premijera Albina Kurtija na čelo sljedeće vlade te zemlje u kojoj politikom dominira odnos sa Srbijom i Srbima unutar njenih granica.

Vlada kojom predvodi Kurti, ljevičar i albanski nacionalista, vjerovatno će nastaviti politiku proširenja vladine kontrole nad sjeverom države, gdje živi oko 50.000 etničkih Srba, od kojih mnogi odbijaju priznati nezavisnost Kosova od Srbije, proglašene 2008. godine.

Strah od etničkog nasilja

To zabrinjava umjerenjake koji se boje povratka etničkog nasilja koje je donijelo nemir u regiju posljednjih godina. Stranka Vetëvendosje osvojila je 41,3% glasova s ​​88% prebrojanih glasačkih listića, što je pad u odnosu na više od 50% na izborima 2021. koji su doveli koaliciju predvođenu Vetevendosje na vlast, pokazali su rezultati izbornog povjerenstva. Opoziciona Demokratska stranka Kosova druga je s 21,8 posto, a slijedi stranka Demokratski savez Kosova sa 17,8 posto.

„Preliminarni rezultati pokazuju jednu istinitu, preciznu i jasnu stvar, a to je da je pokret Vetëvendosje pobijedio na izborima 9. februara 2025.“, poručio je Kurti pristalicama u glavnom gradu Prištini dok su gomile ispaljivale vatromet, udarale u bubnjeve i mahale albanskim zastavama.

No u istom je govoru Kurti uvrijedio potencijalne koalicione partnere nazvavši opoziciju „životinjama“ i „lopovima“ spremnima na dogovor „s đavolom“ protiv njegove vlade. Tokom oštre izborne kampanje, u kojoj su se kazne za nedolično ponašanje utrostručile u odnosu na izbore 2021., Kurti je rekao da će odbiti vladati s koalicijom.

Politički analitičar iz Prištine Belgzim Kamberi rekao je za Rojters da će Kurti morati sklopiti dogovor s drugom ili trećom stranom, ili dopustiti opoziciji da formira novu vladu.

„Institucionalna nestabilnost“

„Kosovo je ušlo u institucionalnu nestabilnost“, rekao je.

Kosovo, na kojem većinu čine etnički Albanci, najnovija je evropska država, ali i jedna od najsiromašnijih. Stekla je nezavisnost od Srbije 2008. godine uz pomoć Sjedinjenih Država nakon što je ranije, NATO proveo 78-dnevnu kampanju bombardovanja srpskih snaga 1999. godine.

U izbornoj kampanji vodile su se rasprave o korupciji, kriminalu, zdravstvu i obrazovanju, ali u pozadini se nazire situacija na sjeveru, gdje su Kurtijevi potezi za smanjenje autonomije etničkih Srba podstakli napetosti i izolovali ga od Evropske unije i Sjedinjenih Država. EU je 2023. godine stavila ekonomska ograničenja zemlji zbog njene uloge u napetostima, ukinuvši najmanje 150 miliona eura finansiranja, otkrio je Rojters.