Vlada je u budžetu za narednu godinu planirala pozajmicu od 10 miliona eura kod Banke za razvoj Savjeta Evrope (CEB) za potrebe finansiranja pete faze projekta “1000 plus”, koji građanima omogućava da riješe stambeno pitanje po povoljnijim uslovima.

Ukupna vrijednost pete faze projekta je 20 miliona eura, od kojih 50 odsto iznosa obezbjeđuje država sredstvima zajma kod CEB-a, dok 50 odsto iznosa obezbjeđuju komercijalne banke koje budu prijavile učešće u projektu.

U predlogu budžeta koji je ušao u skupštinsku proceduru pojašnjeno je da projekat “1000+” predstavlja projekat socijalnog stanovanja za građane sa srednjim i nižim primanjima koja na tržištu ne mogu riješiti stambenu potrebu.

“Navedeni projekat predstavlja nastavak aktivnosti koje su sprovedene tokom četiri realizovane faze projekta, realizovane 2010-2012. godine, 2015-2017. godine, 2018-2020. godine i 2020-2023. godine. Glavni cilj V faze projekta je da se obezbijedi podrška za rješavanje stanovanja za oko 300 domaćinstava koja ispunjavaju uslove propisane Odlukom o kriterijumima i postupku dodjele dugoročnih kredita fizičkim licima radi obezbjeđenja stambenih objekata za socijalno stanovanje i javnim pozivom. Korisnici projekta su domaćinstva sa srednjim i nižim primanjima, koja su na nivou prosječne zarade ili niže kao što su nastavnici, službenici, medicinsko osoblje, radnici i mlade porodice”, pojašnjeno je u predlogu budžeta.

Prosječna neto zarada u državi prema posljednjim podacima Monstata u septembru je bila 877 eura.

U predlogu budžeta je navedeno da sopstveno učešće građana je moguće ali nije obavezno.

“Peta faza planirana je i u Zakonu o budžetu za 2023. godinu i Zakonu o budžetu za 2024, godinu, ali ugovor o kreditu nije potpisan jer u prethodnom periodu nijesu bili povoljni uslovi za realizaciju ovog projekta. Nepovoljni uslovi se u prvom redu odnose na visoke cijene metra kvadratnog stambenog prostora u Crnoj Gori, kao i visoke stope euribora. Imajući u vidu da je euribor u padu, smatra se da je potrebno u Zakonu o budžetu za 2025. godinu otvoriti mogućnost sklapanja kreditnog aranžmana sa CEB-om za navedeni iznos tokom naredne 2025. godine, naravno ako se procijeni da su i ostali uslovi za realizaciju projekta povoljni”, navodi se u predlogu budžeta.

U prethodnoj, četvrtoj fazi, kamata je bila 2,99 odsto uz troškove obrade od 0,3 osto, dok je tadašnji uslov bio da maksimalna ponuđena cijena kvadrata može biti 1.100 eura. Tada je prosječna efektivna komercijalna kamatna stopa na stambene kredite iznosila 4,8 odsto. Euribor, referentna kamatna stopa koja čini osnov za obračun kamata, krajem 2020. godine vrijedio je nula, a juče je bio 2,78 odsto. Prosječna efektivna kamatna stopa na odobrene stambene kredite u oktobru je bila 5,8 odsto.

Prosječna cijena stana u novogradnji u Crnoj Gori u trećem kvartalu ove godine (jul, avgust, septembar) iznosi 1.854 eura, odnosno za 32 eura je veće nego u drugom kvartalu ove godine, a za 207 eura veća u odnosu na isti period prošle godine, pokazuje izvještaj Uprave za statistiku Monstat koji je prekjuče objavljen.

Iz izvještaja se vidi i da od početka ove godine u Crnoj Gori nije završen nijedan stan iz programa solidarne stambene izgradnja, koje vode sindikalne stambene zadruge, a koji su tokom prošle godine za njihove članove koštali oko 600 eura po kvadratu.

Prema odluci o bližim kriterijumima i postupku dodjele dugoročnih kredita fizičkim licima radi obezbjeđenja stana, odnosno, stambenog objekta za socijalno stanovanje Dugoročni kredit iz stava 1 ovog člana, odobrava se uz fiksnu kamatnu stopu u visini do 2,99% na godišnjem nivou, sa rokom otplate do 20 godina.

“Učešće fizičkog lica u vrijednosti ugovora o kreditu, nije obavezno, osim na njegov zahtjev. Kupoprodajna cijena metra kvadratnog neto korisne površine stambenog objekta, koji se obezbjeđuje kreditnim sredstvima u skladu sa ovom odlukom ne može biti veća od 1.100,00 eura”, piše u odluci.