Zbog video snimaka na kojima poslanici nisu u reprezentativnom izdanju nije rijetka praksa da pripadnici Uprave policije zaduženi za obezbjeđivanje reda i mira u Skupštini opominju novinare ukoliko, tokom pauza u plenarnoj sali, odluče da telefonima zabilježe njihovo ponašanje kad su “zvanične” kamere ugašene.

Iz službe zakonodavnog doma ovakvu situaciju pravdaju Pravilnikom o unutrašnjem redu iz 2019. godine, po kome (član 27, stav 1) “novinari prate rad sjednice Skupštine u posebnom dijelu Velike sale – novinarskoj loži”.

Kako dodaju, istim članom, u stavu 3 naznačeno je da “snimatelji i fotoreporteri snimanje obavljaju na početku sjednice u trajanju od 15 minuta”, dok stav 4 propisuje da “snimateljima, fotoreporterima i ostalim licima koja se nalaze u Velikoj sali nije dozvoljeno pravljenje audio, odnosno video zapisa, osim u slučaju navedenom u stavu 3 ovog člana”.

Ipak, nijedan dio samog pravilnika ne definiše da li je snimanje iz novinarske lože dozvoljeno ili ne. “Vijestima” je u neformalnom razgovoru sa predstavnkom skupštinske službe rečeno da oni i novinarsku ložu smatraju dijelom plenarne sale.

Sjednice Skupštine i odbora moguće je pratiti na zvaničnom YouTube kanalu te institucije, kao i na parlamentarnom kanalu Radio televizije Crne Gore.

Ipak, ukoliko dođe do nereda u plenarnoj sali ili prostoriji u kojoj se održava zasijedanje odbora, što je u posljednjem mjesecu 2024. godine bila učestala praksa, onaj ko predsjedava da pauzu, a služba zadužena za snimanje sjednice ga prekida.

Opozicija je sjednicu Ustavnog odbora, na kojoj je odlučeno da sutkinja Ustavnog suda Dragana Đuranović ispunjava uslove za penziju, što je okarakterisala kao “ustavni puč”, pokušala da prekine aktiviranjem dimne bombe.

Od tada, nije održano nijedno zasijedanje parlamenta, jer poslanici koji nisu vladajuća većina to ne dozvoljavaju tako što stanu ispred stola za kojim sjede predsjednik i potpredsjednici Skupštine i bukom ometaju njen rad.

Opozicionim parlamentarcima je dosad izrečena mjera opomene, kao i oduzimanja riječi, a Mandić i pojedine njegove kolege iz vladajuće većine su nekoliko puta kazale da nisu za to da policijske snage intervenišu u plenarnoj sali, pravdajući se da ne žele praksu kakva se dešavala prije promjene vlasti 2020. godine.

Prilikom izglasavanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti krajem 2019. godine, parlamentarci tadašnjeg Demokratskog fronta izbačeni su iz parlamenta nakon što je došlo do nereda na plenumu.

Ukoliko novinari odluče da zabilježe dešavanja tokom same pauze, koja umiju da budu žučne svađe sa tendencijom fizičkog obračuna, ali i prijateljski razgovori poslanika “zaraćenih” strana, često bivaju opomenuti od strane skupštinskog obezbjeđenja da ne snimaju.

Prilikom nedavne blokade rada parlamenta od strane opozicije, poslanik vladajuće Nove srpske demokratije Dejan Đurović je gurao snimatelje i pokušao da ih izbaci iz plenarne sale, uz riječi “marš napolje”. Poslanica Jevrosima Pejović tvrdila je da joj je Đurović psovao majku.

“Ako je neka sjednica otvorena za javnost, ona je to od početka do kraja, sa svim pauzama i prekidima”, rekao je “Vijestima” predsjednik Skupštine Media centra i dugogodišnji novinar i urednik Dragoljub Duško Vuković.

“Novinari su dužni da izvještavaju o svemu za šta procijene da je od javnog interesa i u tome ne smiju biti ometani. Naravno, važno je napomenuti da se, pritom, moraju pridržavati profesionalnih i etičkih standarda”.

On je rekao da skupštinske službe ne smiju imati monopol na snimanje sjednica koje su otvorene za javnost.

Vuković je kazao da pauze sjednica državnih organa nisu “prostor privatnosti”, a nadležni u zakonodavnom domu imaju samo pravo da traže akreditaciju od novinara koji izvještava o aktivnostima parlamenta i radnih tijela, te da je pravilnik na koji se pozivaju iz parlamenta u suprotnosti sa Zakonom o medijima i etikom novinarske profesije.

“Oni ne shvataju suštinu novinarskog posla. Gledaju na njega iz perspektive službe za osnose sa javnošću”, ocijenio je Vuković, osvrćući se na zabranu novinarima da snimaju dešavanja u pauzi sjednica.

Praksa u Evropi je različita, utvrdile su “Vijesti” iz odgovora nekoliko evropskih parlamenata i kolega novinara.

U britanskom Donjem domu, snimanje je isključivo dozvoljeno parlamentarnoj jedinici za emitovanje i dostupno na njihovom sajtu.

Novinari su dužni da izvještavaju o svemu za šta procijene da je od javnog interesa i u tome ne smiju biti ometani”, rekao je Vuković

Sagovornik “Vijesti”, zaposlen u jednom beogradskom mediju, objasnio je da je slična situacija i u Skupštini Srbije u kojoj pravo na pravljenje video zapisa iz plenarne sale ima isključivo državna televizija. On dodaje da je novinarima ostalih medija isključivo dozvoljeno da izjave od poslanika uzimaju u glavnom hodniku.

Sa druge strane, u hrvatskom Saboru televizijskim snimateljima i fotografima nije dopušten kontinuirani boravak tokom plenarnog rada, nego je dopušteno snimanje uoči početka plenarne rasprave i po potrebi kroz dan na nekoliko minuta.

U odgovoru stoji da su mogući višekratni ulasci u plenarnu salu po nekoliko minuta, pri čemu snimatelji ne smiju ometati prenos uživo i rad zakonodavnog doma, ali je, tokom pauza predstavnicima medija dozvoljen ulazak u Sabornicu.

Slična praksa je i u njemačkom Bundestagu. Iz ove institucije je “Vijestima” objašnjeno da novinari smiju fotografisati i snimati sve što se dešava u plenarnoj sali, ali ne smiju zumirati dokumenta ili laptopove koji se nalaze ispred poslanika.