U Crnoj Gori su, prema poslednjim podacima Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, 92 krave trenutno zaražene kju groznicom, od čega 51 na danilovgradskoj i 41 na nikšićkoj teritoriji. Podaci Instituta za javno zdravlje (IJZ) pokazuju da je od kju groznice oboljela 21 osoba.

Prema podacima Uprave, Nikšić i Danilovgrad su i dalje jedine opštine u Crnoj Gori u kojima je registrovana ova bolest stoke, a dosad je ukupno eutanazirano 206 grla.

– Ukupno su registrovana 92 PCR pozitivna grla, zaključno sa datumom 24. oktobar 2024. godine, i to 51 PCR pozitivno grlo na teritoriji opštine Danilovgrad i 41 PCR pozitivno grlo na teritoriji opštine Nikšić – odgovorili su „Danu“ iz Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

Na pitanje kakvo je stanje po pitanju lokacija za neškodljivo uklanjanje zaražene stoke, iz Uprave su pobrojali četiri lokaliteta – po dva na teritorijama obje opštine.

Što se tiče opštine Danilovgrad to su Velje Polje, sliv Orašje jame i Razmedo, iznad Studenog. U Nikšiću, to su mjesna zajednica Bogetići, mjesto Jelina pećina, te katastarska opština Bogetići, parcela 490/2, list nepokretnosti broj 159, čiji je vlasnik Vučinić Marka Radoje.

Podaci IJZ-a do 24. oktobra pokazuju da je 19 slučajeva registrovano od početka septembra, a dva u junu, koja, prema dostupnim podacima, nisu povezana sa registrovanjem većeg broja oboljelih goveda na farmama u Nikšiću i Danilovgradu.

– Od 19 slučajeva registrovanih od početka septembra, najviše je prijavljenih u opštini Nikšić (14), Danilovgradu (3) i Podgorici (2), pri čemu je 18 slučajeva registrovano među osobama koje su bile profesionalno eksponirane oboljelim životinjama i biološkom materijalu u laboratoriji (farmeri, veterinari i veterinarski tehničari), dok kod jedne osobe do sada nije utvrđen način ekspozicije. Osobe koje imaju simptome upućene su izabranim ljekarima, kao i po potrebi ljekarima specijalistima radi liječenja i daljeg praćenja – naveli su iz IJZ.

Imaju dijagnostičke testove i terapiju

Iz IJZ napominju da njihov Centar za medicinsku mikrobiologiju posjeduje dijagnostičke testove (analiza specifičnih antitijela iz krvi na coxiella burnetii), a da je dostupna i adekvatna antibiotska terapija (doksiciklin).

– Veoma je važno da osobe koje imaju farme životinja (goveda, ovaca, koza) prate savjete veterinarskog i zdravstvenog sektora kako bi smanjile vjerovatnoću infekcije. Naglašavamo da je najčešći put prenosa aerogeni – putem kontaminiranih čestica vazduha koje sadrže coxiella burnetii, kao i direktnim kontaktom sa kontaminiranim mlijekom, mesom, vunom i aerosolima koji potiču od životinjskih izlučevina (urina, fekalija ili tečnosti prilikom porođaja). Takođe, rezervoari coxiella burnetii, pored domaćih, mogu biti i divljač, ptice, kao i krpelji. Nije rijetka situacija da izvor i mjesto potencijalne ekspozicije ostanu neotkriveni. Direktno prenošenje sa inficiranog na zdravog čovjeka je vrlo rijetka pojava (u uobičajenim okolnostima praktično ne postoji). Što se tiče rizika od prenosa putem mlijeka, on je praktično nepostojeći ako se koristi pasterizovano ili mlijeko koje se prokuva do ključanja. Za pripremu mliječnih proizvoda treba koristiti pasterizovano mlijeko – preporuke su IJZ.

Kazali su da IJZ i nadležne higijensko-epidemiološke službe domova zdravlja sprovode pojačan nadzor nad ovom bolešću i imajući u vidu broj inficiranih životinja, ukazuju da se u narednom periodu može očekivati otkrivanje novih slučajeva kju groznice među ljudima.

– Ovo se posebno očekuje među osobama iz rizičnih profesija kao što su farmeri, veterinari, veterinarski tehničari koji su zbog prirode svog posla u većem riziku od inficiranja usled povećane izloženosti. Institut je poslao dopise domovima zdravlja da ljekari prilikom obrade pacijenata posebno obrate pažnju na profesionalno izložene osobe radi ranog utvrđivanja oboljenja, pravovremenog liječenja i preduzimanja mjera sprečavanja i suzbijanja. Epidemiološko istraživanje osoba koje su izložene infekciji vrši se nakon prijave oboljenja od strane ljekara ili nakon što veterinari prijave epidemiolozima da su na određenoj farmi otkrili oboljele životinje – objasnili su iz IJZ.