Kada je Crna Gora uzimala kredit od kineske EXIM banke za gradnju auto puta od Bara do Boljara malo evropskih zvaničnika je mislilo da je to dobra ideja. Sada mala, planinska zemlja traži pomoć Evropske unije da vrati dug Kini – a odgovor je do sada bio ne, piše Vašington Post. Međutim, iz Francuske su stigli signali nade, odakle je saopšteno da jedna od najuticajnijih članica EU, traži način da pomogne Crnoj Gori. Od danas u višednevnoj radnoj posjeti Francuskoj boravi ministar vanjskih poslova Đorđe Radulović.

Ranije je potpredsjednik Vlade Crne Gore Dritan Abazović je od EU zatražio pomoć za otplatu duga Kini. Nakon toga su crnogrske euroobveznice doživjele strmoglav pad.

Vašington Post podsjeća da je ovaj problem isplivao na površinu prethodne nedjelje nakon što se činilo da je Evropska komisija odbila zahtjev za pomoć, ali glavni savjetnik francuskog predsjednika Emanuela Makrona rekao je da njegova zemlja traži način da pomogne Crnoj Gori.

“Svaka zemlja je slobodna da uspostavi sopstvene investicione ciljeve”, rekao je novinarima portparol Evropske komisije Peter Stano, napominjući da je EU već bila najveći izvor finansijske pomoći Crnoj Gori.

“Ne vraćamo kredite koje uzimaju od trećih lica”, poruka je EK.

EU zvaničnici i nacionalni lideri ostavili su otvorena vrata za druge oblike pomoći.

“Radimo sa Evropskom komisijom na pronalaženju evropske podrške i da se smanji zavisnost od Kine na Balkanu “, napisao je prošle nedjelje na Twitteru francuski ministar za Evropu Klemana Bona.

“Previše direktno povezivanje pomoći sa zajmom moglo bi biti politički teško, jer mnogi EU zvaničnici ne žele da budu u poziciji da otplaćuju kineski kredit protiv kojeg su od samog početka”, piše u tekstu Vašington Posta.

Prva otplata duga u Crnoj Gori dospijeva ovog ljeta. Zajam od milijardu dolara gotovo je petina veličine cjelokupne ekonomije zemlje.

Crnogorski lideri, kako piše Vašington Post, tvrde da će ovog ljeta platiti prvu ratu čak i ako ne dobiju pomoć od EU. Kredit je uzet za izgradnju dijela autoputa do susjedne Srbije. Iako put, koji takođe gradi kompanija u Pekingu, kasni godinama, kineska državna razvojna banka ne nudi Crnoj Gori pauzu u otplati.

“Crna Gora se odvojila od Srbije 2006. godine, ali ima lošu drumsku i željezničku infrastrukturu. Njeni čelnici vidjeli su autoput do susjedne Srbije kao kartu za ponovno pokretanje njene ekonomije, koja je u velikoj mjeri zavisna od ruskih turista i investitora”, piše Vašington Post.

Ali kritičari su govorili da je ugovor koji je Crna Gora potpisala sa Kinom učinio zemlju previše zavisnom od geopolitičkog aktera koji je sve više konkurent demokratijama širom svijeta.

“Rijetko je da imate tako skup autoput”, rekao je crnogorski ministar finansija i socijalnog staranja Milojko Spajić, koji je na toj funkciji od decembra prošle godine.

Vašington Post, dalje, piše da je privredu Crne Gore poharala pandemija. Prema procjeni Međunarodnog monetarnog fonda, ekonomija je u 2020. godini opala za više od 15 odsto, iako se očekuje da će se djelimično oporaviti ove godine.

Sada Crna Gora želi da ojača svoje veze sa Evropskom unijom i smanji zavisnost od Rusije i Kine.

“Iako u našoj politici gledamo na zapad, naša ekonomija gleda na istok. U našem je strateškom interesu da povećamo ekonomske veze sa EU”, naveo je Spajić.

Rekao je da Crna Gora traži evropske razvojne fondove za pomoć u izgradnji infrastrukture.

“Refinansiranje kineskog zajma po nižoj stopi bio bi dio te pomoći”, rekao je on.

“Nečinjenje bi moglo dovesti do dramatičnih posljedica. Tačni uslovi zajma Crne Gore ostaju tajni. Ali slični zajmovi u drugim državama zahtijevali su zalog koji uključuje zemlju i infrastrukturu. Kada vlada Šri Lanke 2017. godine nije uspjela da plati Kini dugovanja, bila jeprisiljena da stratešku luku nedaleko od južne obale Indije da Kinezima na upravljanje u narednih 99 godina”, navodi između ostalog Vašington Post.

Vašington Post zaključuje da je Peking  posljednjih godina usmjerio projekte na Zapadni Balkan, gdje su zemlje koje su nekada činile Jugoslaviju na različite uključene u procese evrointegracija. Crnogorski susjed Srbija postala je glavna destinacija za kineske investicije.

Vlada Krivokapića i Francuska

Da Vlada Zdravka Krivokapića računa na veliku pomoć Francuske javnost se nedavno uvjerila kada je saopšteno, da je u pismu Emanuela Makrona upućenom crnogorskom premijeru, naglašeno da je aktuelna Vlada Crne Gore može da računa na pomoć i podršku Francuske.

Ministar vanjskih poslova Đorđe Radulović boraviće od danas do 22. aprila u radnoj posjeti Francuskoj, na poziv Klemana Bona, državnog sekretara (ministra) za Evropu u Ministarstvu za Evropu i vanjske poslove Republike Francuske. Tokom posjete, dva ministra će potpisati Sporazum o angažmanu Francuske razvojne agencije (AfD) u Crnoj Gori, saopšteno je iz Ministarstva vanjskih poslova.

“Radna posjeta ministra Parizu će biti snažan impuls reaktivaciji političkih veza dviju država na najvišem nivou i ukupnih bilateralnih odnosa. Posjeta će biti prilika za razmjenu mišljenja o modalitetima saradnje u oblastima od obostranog interesa, ali i jačanje podrške Republike Francuske na polju evropske integracije, odbrane, ekonomije, investicija, razvojne pomoći i visokog obrazovanja”, zaključuju iz Ministarstva.