Prema izvještaju sa Mjerne stanice u Pljevljima, 18 oktobra 2019.godine u 14 časova koncentracije sumpor dioksida u vazduhu iznad Pljevalja su iznosile 547,4 mikro grama po metru kubnom.Ako uporedimo podatke sa Mjernih stanica u drugim crnogorskim gradovima, gdje satne koncentracije CO2 nisu prelazile 13,1 mikro grama po metru kubnom, jasno je o kakvim se visokim koncentracijama sumpor dioksida radi u vazduhu iznad Pljevalja.

Srednje satne koncentracije sumpor(IV)-oksida na mjenim mjestima za sistematsko praćenje kvaliteta vazduha na mjernim mjestima moraju biti značajno manje od maksimalne granične vrijednosti za zaštitu zdravlja (granična vrijednost iznosi 350 µg·m3 i ne smije biti prekoračena više od 24 puta tokom kalendarske godine), dok je srednja dnevna koncentracija sumpor(IV)-oksida uspostavljena za zaštitu zdravlja(granična vrijednost iznosi 125 µg·m3) , i ne smije biti prekoračena više od tri puta tokom kalendarske godine.

Katastrofalni podaci sa Mjerne stanice u Pljevljima u toku jučerašnjeg dana, u vrijeme kad na gradskim ulicama ima najviše građana, su trebali imati za posledicu oglašavanje pljevaljske kancelarije za zaštitu životne sredine i državne Agencije za zaštitu prirode i životne sredine Crne Gore, da bi se izdalo upozorenje građanima Pljevalja o izuzetno visokim koncentracijama sumpor dioksida u vazduhu, veoma opasnim za zdravlje ljudi, međutim niko se nije oglasio, iako prag upozorenja iznosi 500 mikro grama po metru kubnom.

Domaći pravni okvir obezbijeđuje zaštitu vazduha od zagađenja sumpor(IV)-oksidom kroz nekoliko propisa. Uredbom o utvrđivanju vrsta zagađujućih materija, graničnih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha (Službeni list CG br.25/2012) utvrđene su granične vrijednosti imisije za sumpor(IV)-oksid, kritični nivo za zaštitu ekosistema i vegetacije kao i prag upozoravanja. Ovi standardi potpuno su usklađeni sa standardima koji važe u EU.

Sumpor(IV)-oksid izaziva iritaciju pri udisanju, a vrlo visoke koncentracije mogu izazvati probleme sa disanjem. Astmatičari i hronični plućni bolesnici mogu biti izuzetno osjetljivi na negativne uticaje jako visokih koncentracija koje u ekstremnim slučajevima mogu izazvati astmatične napade. Sumpor(IV)-oksid direktno utiče na vegetaciju. U zavisnosti od količine sumpor(IV)- oksida koju biljke apsorbuju svojim nadzemnim djelovima u određenom vremenu, mogu se desiti različite biohemijske i fiziološke promjene na biljnom tkivu uključujući razgrađivanje hlorofila, smanjenje fotosinteze, povećanje respiracije i promjene u metabolizmu proteina. Niže, prizemne biljne vrste naročito su zbog svoje strukture osjetljive na sumpor(IV)-oksid..

Više od 67% emisija sumpor(IV)-oksida u Crnoj Gori potiče od sagorijevanja fosilnih goriva–uglja i mazuta u sektoru energetike. Drugi najznačajniji izvor je sagorijevanje u neindustrijskim ložištima, kao i sektor željezničkog, pomorskog, avio saobraćaja i upotrebe neputne mehanizacije (građevinske i rudarske mašine), koji ukupnim emisijama doprinose sa po 10%. Ostatak otpada na emisije iz sektora sagorijevanja u industrijskim ložištima i proizvodnih pricesa. Iz drumskog saobraćaja se emituje tek oko 0.3% sumpor(IV)-oksida. Kako je emisija sumpor(IV)-oksida najvećim dijelom posljedica sagorijevanja goriva, najbolja praksa za smanjenje emisija svodi se na mjere vezane za smanjenje potražnje za energentima sa visokim sadržajem sumpora, korišćenje alternativnih goriva i poboljšanje tehnika za smanjenje emisija.

Uredbom o graničnim vrijednostima emisija zagađujućih materija u vazduh iz stacionarnih izvora (Službeni list CG br.10/2011) utvrđena je opšta granična vrijednost emisija sumpor(IV)-oksida iz stacionarnih izvora: 350 mg/m-3 za masenu koncentraciju i 1800 g/h za maseni protok, dok su posebne granične vrijednosti utvrđene za određene vrste aktivnosti i postrojenja.

Redakcija portala „PV Informer će prvog radnog dana, rada državnih organa, zatražiti zvanične informacije, zašto nije bilo reakcije nadležnih službi da se građani Pljevalja upozore na izuzetno visoke koncentracije sumpor dioksida u Pljevljima 18 oktobra.2019.godine, iako su po zakonu bile dužni da to učine. U slučajevima prekoračenja pragova upozoravanja ili praga obavještavanja na osnovu člana 11 Uredbe o utvrđivanju vrsta zagađujućih materija, graničnih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha, organ uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: 17 Agencija za zaštitu prirode i životne sredine), bez odlaganja obavještava javnost putem medija, najmanje tri puta dnevno.

Očigledno je da je što hitnije potrebno postaviti i video bimove u užem dijelu grada za 24 časovno praćenje podataka sa Mjerne stanice iz Gagovića imanja, a što je ranije obećano da će biti realizovano, kroz saradnju opštine Pljevlja i Agencije za zaštitu prirode i životne sredine Crne Gore.

Takođe navodimo da je potrebno da ove podatke sa Mjerne stanice potvrdi i Centar za ekotoksikološka ispitivanja Crne Gore kroz svoj mjesečni izvještaj.