Izgradnja prioritetne dionice autoputa Bar – Boljare od Smokovca do Mateševa, koja će dovesti do devastacije rijke Tare, koštaće preko mijalijardu eura. Mnogi podaci o izgradnji autoputa su proglašeni poslovnim, poreskim ili carinskim tajnama. Čak i informacije koje su bile dostupne na početku ovog projekta, sada su sakrivene od javnosti, pokazuje treći izvještaj o izgradnji autoputa koji je radio MANS.

Crna Gora je za potrebe ovog projekta uzela dolarski kredit od 944 miliona kod kineske Eksim banke, koji je 2014. godine vrijedio 680 miliona eura. Do juna je povučeno 484 miliona eura od kredita.

Kredit će početi da se otplaćuje u polugodišnjim ratama od jula 2021. godine. Od tog momenta Crna Gora će svakih šest mjeseci kineskoj banci plaćati ratu od 33,7 miliona dolara uvećanu za kamate.

– Troškovi kamata u toku grejs perioda, do sada iznose 33 miliona eura. Na ime troškova kamata za kredit do sada je plaćeno oko 25 miliona eura, dok je za troškove na nepovučena sredstva izdvojeno nešto manje od šest miliona. Za obradu kredita je 2015. godine plaćeno preko dva miliona, a za konvertovanje valute iz eura u dolar izdvojeno je skoro 160 hiljada. Za nadoknadu Centralnoj banci, koja vrši isplate prema Eksim banci, izdvojeno je 65 hiljada – piše u izvještaju koji su juče na pres konferenciji u ime MANS-a prezentovali Balša Mrdak i Lazar Grdinić.

Glavni izvođač radova je kineski CRBC, kojem je od 2015. do avgusta ove godine isplaćeno 567 miliona eura, 456 miliona iz kredita i 111 miliona iz budžeta.

Kada su u pitanju subvencije, one od početka izgradnje, maj 2015, do sredine 2019. godine iznose 160 miliona i to bez naknada za eksploataciju tehničko-građevinskog kamena i poreza i doprinosa na zarade koje se isplaćuju u Kini.

– Zvanični podaci pokazuju da je ukupan iznos oslobođenja od plaćanja poreza na dodatu vrijednost (PDV) bio preko 118 miliona, carinske subvencije su iznosile oko 20 miliona, a oslobođenje od plaćanja akciza oko sedam miliona. Neplaćeni porezi i doprinosi za strane radnike kojima se zarada isplaćuje u Crnoj Gori iznose preko 19 miliona – piše u izvještaju MANS-a.

Grdinić je ukazao i da ne postoji kontrolni mehanizam da li se mehanizacija, koja se uvozi za potrebe autoputa, koristi samo za autoput ili i za druge projekte. Istakao je da postoji sumnja da se koristi i za druge projekte.

– Kako se Vlada odgovorno odnosila prema projektu autoputa govori i podatak da su zaboravili da u ugovoru stave petlju Smokovac, kao i osnovne stvari vodovodnu i elektromrežu – izjavio je Grdinić.

Direktorica Grin houma Nataša Kovačević je kazala da su se radovima na autoputu izgubili svi bitni elementi Tare.

– Ni za deset godina neke od biodiverzitetskih vrijednosti nećemo moći da vratimo. Sa tom činjenicom se moramo pomiriti – zaključila je Kovačević.

Izgradnja autoputa bi trebalo da bude završena do 30. septembra naredne godine.