Prvo vatrogasno društvo u Pljevljima formirano je za vrijeme Austrougarske vladavine na ovim prostorima 1916. godine i funkcionisalo je na dobrovoljnim osnovama. Društvo je nastalo iz nužde jer je vatra često zahvatala trgovine izgrađene od drveta koje su  grijane mangalom pa su zato većinom zanatlije bile njegovi članovi.

Vatrogasno društvo je radilo sa izvjesnim prekidima a 1933. godine je ponovo formirano od strane građana i opet na potpuno dobrovoljnoj osnovi. Tada je društvo brojalo 73 člana i bilo je sačinjeno od zanatlija i radnika do 35 godina starosti. Zadatak mu je bio da obučava članstvo i da štiti građanstvo i imovinu od požara.

Drugi svjetski rat je prekinuo djelovanje ovog društva da bi ono oživljelo odmah po oslobođenju, odlukom Narodnog odbora sreza Pljevalja 1946. godine. Tada je počelo rad sa 24 člana. U stalnoj borbi sa oskudicom i nedostatkom opreme vatrogasci su gasili požare, kako male tako i velike, praktično goloruki, običnim kantama za vodu. Godine 1948. u društvu počinje organizovaniji rad kada se i obezbjeđuju sredstva za nabavku osnovne vatrogasne opreme – motornih pumpi, crijeva… Vatrogasna jedinica tada je brojala preko 100 članova, uglavnom radnika.

U okviru društva radila je bleh muzika ( od 1946. do 1958. godine ) sa istaknutim muzičarom, kapelnikom Dragišom Pelcom. Ona je regrutovala kadar za vatrogasnu jedinicu a često je u saradnji sa pozorišnom sekcijom društva „Bratstvo“ uzimala učešće u pozorišnim predstavama i priređivala promenadne koncerte.

Svako bolje vatrogasno društvo sa tradicijom je imalo bleh muziku pa tako i pljevaljsko. Ona je postojala je kao potreba relaksiranja poslije napornog posla i kao način da se članovi društva drže na okupu. Nije bilo praznika a da ga muzičari vatrogasci nisu uljepšali svojom svirkom. I sahranama je ona davala poseban ton. Ovaj vid muzičke djelatnosti preuzelo je društvo pri Rudniku uglja a zatim je potpuno zamrla. U društvu je tih godina postojala osim muzičke i diletantska, šahovska i odbojkaška sekcija.

Prva vatrogasna kola u Pljevljima nabavljena su 1952. godine i to tipa „praga“ sa 1500 litara vode.

Godine 1962. dolazi do formiranja Opštinskog vatrogasnog saveza za područje teritorije Pljevalja i Žabljaka koji je trebao da otkloni mnoge nedostatke u funkcionisanju vatrogasnih službi. Za predsjednika OVS izabran je Milosav Ćosović.

Zgrada u kojoj su smješteni vatrogasci pravljena je za potrebe vatrogasne službe iz sredstava vatrogasnog fonda čija su se sredstva formirala od premija osiguranja od požara a koja su se, prema odluci Skupštine opštine trebala isključivo koristiti za nabavku vatrogasne opreme i stručno osposobljavanje kadra.

Mustafa Zuković je postao vatrogasac 1933. godine a ubrzo zatim i prvi odjelni vođa u dobrovoljnoj vatrogasnoj četi. Bio je jedan od inicijatora ponovnog osnivanja društva 1946. godine kada postaje komandir na volonterskoj osnovi do 1948. godine a potom i profesionalno sve do odlaska u penziju 1972. godine. Bio je vatrogasni inspektor i predavač vatrogasnog saveza Crne Gore obučavajući mlade ljude teškim poslovima vatrogasca. Dobitnik je mnogobrojnih nagrada od kojih izdvajamo sledeće:

– Medalje za hrabrost prvog reda od strane Vatrogasnog saveza Jugoslavije za izuzetno zalaganje i postignut uspjeh na preventivi i gašenju požara,

– Nagrade „20. novembar“ povodom dana oslobođenja grada od strane opštine Pljevlja,

– Vatrogasne zvijezde I i II stepena od strane Vatrogasnog saveza Jugoslavije,

– Vatrogasne zvijezde I stepena od strane Vatrogasnog saveza Crne Gore i najvećeg čehoslovačkog vatrogasnog priznanja.

Po odlasku u penziju 1972. godine Mustafu Zukovića naslijeđuje na mjestu komandira društva i instruktora njegov dotadašnji zamjenik Bahrija Brahić, vatrogasni tehničar sa činom višeg vatrogasnog oficira. Društvo se tih godina finansira isključivo iz opštinskog budžeta. Postoji i opštinski vatrogasni fond, čija se sredstva formiraju od premija osiguranja od požara a koja se, prema odluci Skupštine opštine, koriste za nabavku vatrogasne opreme i stručno osposobljavanje kadra. Kao i njegov prethodnik i Bahrija Brahić je dobitnik mnogobrojnih društvenih priznanja od kojih izdvajamo Vatrogasnu zvijezdu prvog reda dodijeljenu za dugogodišnji rad i doprinos na zaštiti materijalnih dobara od požara od strane Vatrogasnog saveza Jugoslavije. Na dužnosti komandira društva ostaje do 1990. godine kada odlazi u penziju.

Bahriju Brahića na dužnosti komandira Vatrogasne jedinice naslijeđuje Mlađen Simović. Kao i njegovi prethodnici i Mlađen Simović je dobitnik mnogobrojnih nagrada od kojih ističemo Zahvalnicu za posebne zasluge u razvoju sistema zaštite i spašavanja u Crnoj Gori.

Odlukom Skupštine opštine Pljevlja 3. jula 1991. godine dolazi do potpune profesionalizacije i osnivanja Vatrogasne jedinice opštine Pljevlja a radi „učestvovanja u sprovođenju preventivnih mjera zaštite od požara, u gašenju požara i spašavanju ljudi i imovine ugroženih požarom i elementarnim nepogodama“. Već tada se ukazuje potreba i stavlja akcenat na donošenju operativnih planova a kasnije i plana zaštite od požara za cijelu opštinu. Vatrogasci su obavezni da polažu stručni ispit, u skladu sa zakonom, pred komisijom MUP-a Crne Gore. Kasnije, tačnije 2008. godine dolazi do transformacije Vatrogasne jedinice u Službu zaštite i spašavanja. Pored dotadašnjih poslova i obaveza a koji se odnose na gašenje požara i spašavanje ljudi i imovine ugroženih požarom i elementarnim nepogodama Služba vrši sledeće poslove:

– spašavanje iz ruševina, zemljanih klizišta i sniježnih lavina;

– spašavanje prilikom poplava i drugih vremenskih nepogoda i ekoloških i drugih nesreća na moru, rijekama i jezerima;

– spašavanje u planinama;

– spašavanje u jamama;

– spašavanje prilikom saobraćajnih nesreća;

– spašavanja prilikom udesa i nezgoda u civilnom vazduhoplovstvu;

– spašavanje prilikom rudarskih nesreća.

Tih godina dolazi do djelimične nabavke opreme kako zaštitne tako i kolektivne. Takođe, vrši se nabavka novog vatrogasnog vozila za gašenje požara u uskim gradskim ulicama kao i vozila za tehničke intervencije. Prostorije Službe zaštite i spašavanja se nalaze u užem gradskom jezgru.

Uslovi za smještaj vatrogasaca su korektni, što se ne može reći za garažni prostor koji je skučen i neuslovan. Imajući u vidu loše uslove za smještaj postojeće tehnike, 2007. godine je urađen kompletan projekat novog Vatrogasnog doma koji je revidovan. Obezbjeđena je lokacija za izgradnju istog ali realizacija projekta čeka neko bolje ekonomsko vrijeme.

Služba u svom sastavu danas ima 33 zaposlena a dežurstvo je organizovano po četvorobrigadnom sistemu. Značajan broj zaposlenih je završio specijalističke obuke iz svih oblasti zaštite i spašavanja.

Vatrogasno društvo je dobitnik brojnih priznanja:

– Srebrne zvijezde I stepena od strane predsjednika Republike Crne Gore,

– Plakete civilne zaštite od strane Predsjedništva SR Crne Gore,

– Plakete civilne zaštite od strane Saveznog izvršnog vijeća,

– Nagrade „20. novembar“ od strane opštine Pljevlja,

– Vatrogasne zvijezde I stepena od strane Vatrogasnog saveza Jugoslavije,

– Zlatne medalje od strane Vatrogasnog saveza Crne Gore,

– Ordena bratstva i jedinstva sa srebrnom zvijezdom i još dosta priznanja Republičkog i Saveznog Vatrogasnog saveza.

Služba poslednjih godina kadrovski jača sa povoljnom starosnom strukturom. Bez obzira na vrijeme, na nadležnosti, na društveni status ili ime tokom svih ovih godina služba nijednog momenta nije dovela u pitanje izvršenje svoje osnovne misije – pomoći, sačuvati i spasiti ljudske živote i imovinu.

Priredio:

Ratko Pejović, komandir odjeljenja za preventivu, održavanje i logistiku u Službi zaštite i spašavanja Opštine Pljevlja