Problem zagađenog vazduha u Crnoj Gori ne tretira se na način koji bi garantovao unaprjeđenje postojećeg stanja, ocijenjeno je iz Ekološkog društva Breznica i Ekološkog pokreta Ozon.

Predstavnici tih ekoloških organizacija, povodom 3. novembra, Svjetskog dana čistog vazduha, kazali su agenciji MINA da je nedopustivo da se građanima Pljevalja, Podgorice i Nikšića ugrožava zdravlje i garantovano pravo na nezagađen vazduh.

Kako se navodi, to je u velikoj mjeri povezano sa neodgovarajućim modelom upravljanja kvalitetom vazduha i životnom sredinom.

„Naše dvije organizacije povodom Svjetskog dana čistog vazduha, koji se obilježava 3. novembra, pozivaju nadležne institucije da konačno shvate da se problem zagađenog vazduha ne tretira na način koji bi garantovao unaprjeđenje postojećeg stanja“, kaže se u saopštenju.

Kako se navodi, građani u Pljevljima, Podgorici i Nikšiću se, uprkos Nacionalnoj strategiji i lokalnim planovima upravljanja kvalitetom vazduha, suočavaju sa nekontrolisanim zagađenjem i svim posljedicama koje nosi život u zagađenoj životnoj sredini.

„Da smo sa pravom zabrinuti potvrđuje i činjenica da su građani Pljevalja već u prva dva mjeseca, imali 42 dana prekoračenja srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih PM10 čestica, što je čak sedam dana više od maksimalno dozvoljenog broja dana na godišnjem nivou“, dodaje se u saopštenju.

U Nikšiću je broj zakonom dozvoljenih prekoračenja, od 35 dana, premašen u martu, a u Glavnom gradu u aprilu.

„Po izvještajima Centra za ekotoksikološka ispitivanja , koji su dio Monitoringa kvaliteta vazduha na teritoriji Crne Gore, zaključno sa 1. oktobrom, u Pljevljima je bilo ukupno 61 dan sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10 čestica, u Podgorici 44, a u Nikšiću 41 dan“, precizirali su iz ekoloških organzacija Breznica i Ozon.

Kako su kazali, alarmantno je da je zakonom dozvoljen broj prekoračenja suspendovanih PM10 čestica u Pljevljima, Nikšiću i Podgorici premašen prije 1. maja i da je realno očekivati da će tokom sezone grijanja, koja ove godine prilično kasni zbog izuzetno tople jeseni, ukupan broj na kraju godine biti značajno veći.

Izvršni direktor Ekološkog društva Breznica, iz Pljevalja, Milorad Mitrović kazao je da građani Pljevalja sezonu grijanja dočekuju sa skoro duplo premašenom kvotom zakonom dozvoljenih dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih PM10 čestica.

Prema njegovim riječima, nadležne institucije nastavljaju tradiciju neispunjavanja obećanja.

„I ove zime ćemo samo čuti priče o toplifikaciji i kratkoročnim, srednoročnim i dugoročnim mjerama za sprečavanje aerozagađenja, a da se pritom i dalje moramo suočavati sa istim problemima i sve ozbiljnijim posljedicama po zdravlje stanovništa“, rekao je Mitrović agenciji MINA.

Kako je kazao, apsurdno je da se kao javni interes ne proglašava projekat izgradnje gradske toplane, koji je, kako je ocijenio Mitrović, prepoznat kao potencijalno koristan.

Mitrović smatra da državna i lokalna uprava otvaranjem proceduralnih pitanja oko tehničke dokumentacije, problem zagađenja vraćaju u početnu fazu.

Na taj način, kako je dodao, produbljuje se problem i odlaže početak konkretnih radova.

„Nakon potpunog debakla kratkoročnih mjera, neko bi morao da odgovara, pa makar i na nivou stručne i etičke odgovornosti. Prosto je nevjerovatno da se obesmišljavaju i one mjere koje bi mogle dati određene pomake“, kazao je Mitrović.

Prema njegovim riječima, građani Pljevalja su izloženi enormnom zagađenju vazduha, što ima nesagledive posljedice po njihovo zdravlje i životni vijek.

Mitrović je kazao da sve više mladih odlazi zbog brige za potomstvo i želje da žive u zdravijoj životnoj sredini.

On je naveo da je krovni javni interes rješavanje tog životnog problema i obezbjeđivanje osnovnih uslova za život i rad.

„Nejasno je kako se državi, njenim institucjama više ne otvore vidici i konačno ne shvate kolike su ekonomske i ekološke poslJedice tog problema, koji svake godine sve više košta u ljudskim životima ali i finansijskim sredstvima koja se izdvajaju za liječenje oboljelih građana od najtežih bolesti“, kazao je Mitrović.

Direktor Ekološkog pokreta Ozon Aleksandar Perović rekao je da je zabrinjavajuće što i dalje postoji trend većeg broja dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10 na godišnjem nivou.

Postojeći akcioni planovi i propisane mjere, kako je ocijenio, ne daju projektovane pomake.

„Iako smo potpuno svjesni specifičnosti lokalne infrastrukture, privrede, razvojnog i socijalnog momenta, jasno je da građani Pljevalja, Podgorice i Nikšića imaju ozbiljan problem, koji nosi i značajnu opasnost za javno zdravlje i ukupan kvalitet života“, naveo je Perović.

On smatra da je neprihvatljivo da se ti problemi ne stave u vrh prioriteta države i lokalne uprave i da se prolongira njihovo rešavanje i stavlja „pod tepih“ sve ono što se mora iznijeti u javnost, a što bi uticalo da svi shvate šta se mora mijenjati kako bi se obezbijedilo da građani udišu nezagađen vazduh, bezbjedan po njihovo zdravlje.

„Potpuno smo svjesni da rješavanje tog naraslog problema podrazumijeva značajne investicije, promjenu načina grijanja i kulture življenja, unaprjeđenje saobraćajne i druge infrastrukture i bolju i efikasniju organizaciju“, kazao je Perović agenciji MINA.

Kako je poručio, ekološke i ekonomske posljedice mnogo su veće ukoliko se problem i dalje bude ignorisao, kako se to činilo prethodnih godina, pa i decenija.

„Nesporno je da se danas suočavamo sa drugačijim izazovima i trendovima dominantnih izvora zagađenja, ali sa gledišta građana je to manje bitno. Jedino je važno da se omogući da udišemo nezagađen vazduh, što nam je garantovano Ustavom i čitavim nizom međunarodnih ugovora i važećih zakona, a što danas nažalost nije slučaj“, zaključio je Perović.