Foto: Objekti nekadašnje ciglane –

Građevinarstvo je jedna od najvažnijih grana privrednog razvoja  u svakoj državi, koja značajno utiče na cjelokupan privredni razvoj. Konstantno povećanje stanovništva u gradskim sredinama stvara potrebu za izgradnjom novih stambenih objekata, kao i izgradnjom infrastrukturnih i industrijskih objekata koji doprinose privrednom razvoju države. Sve to stvara potrebu za sve većom nabavkom građevinskog materijala i istovremeno stvara potrebu za većim ulaganjem u građevinski sektor.

Da proizvodnja proizvoda od opeke predstavlja razvojnu šansu konstatovano je u strateškim dokumentima za građevinarstvo Crne Gore. Potražnja za građevinskim materijalom u Crnoj Gori u stalnom je porastu, posebno kad je u pitanju izgradnja auto puta i izgradnja novih industrijskih i turističkih objekata, što stvara konstantnu potrebu za građevinskim materijalom, poput cementa i opeke. Izgradnja pogona za proizvodnju opeke u Pljevljima bi uz izgradnju fabrike cementa omogućila nabavku ovih strateških proizvoda u građevinarstvu na domaćem tržištu i na taj način smanjila uvoznu orjentaciju.

Pljevlja pružaju velike mogućnosti za proizvodnju građevinskog materijala

Pljevlja, grad na sjeveru Crne Gore koji raspolaže sa najvećim mogućnostima za razvoj privrednih aktivnosti i raspolaže sa ogromnim rudnim, šumskim, poljoprivrednim i turističkim mogućnostima, već četiri decenije nema izgrađen ni jedan novi proizvodni pogon.

U skladu sa tim Pljevlja predstavljaju idealnu sredinu za rješavanje pitanja pravedne tranzicije, iz razloga što se na nivou Evropske unije sve više potencira proizvodnja zelene energije i napuštanje proizvodnje električne energije sagorjevanjem uglja u termoenergetskim objektima, a što je jedan od uslova za pristupanje Crne Gore Evropskoj uniji kroz poštovanje poglavlja 27.

Izgradnja fabrike opekarskih proizvoda kao razvojna šansa

Pljevaljska opština je jedna od rijetkih opština u Crnoj Gori koja raspolaže za velikim zalihama veoma kvalitetne sirovine za proizvodnju opekarskih proizvoda.

Prema dostupnim informacijama na području Pljevalja postoji pet ležišta gline i to na području Maljevca, Kalušića, Đuline guke,Mataruga i Maoča. Dokazane rezerve opekarskih glina u ležištima pljevaljskog ugljenog basena iznose nekoliko desetina miliona tona, posebno na području sela Maoče.

 Na osnovu navedenog, proizilazi da postoje prirodni uslovi za stabilan razvoj opekarske industrije u Crnoj Gori kad su količine sirovine u pitanju,a posebno na području Pljevalja. U Pljevljima, s obzirom na veliku sirovinsku osnovu gline postoje realne mogućnosti za otvaranje pogona za proizvodnju opekarskih proizvoda. 

Ova sirovinska baza omogućava potencijalnim investitorima da osiguraju stabilno snadbjevanje sirovinama za proizvodnju opeke,što predstavlja jedno od ključnih preduslova za uspješno poslovanje.

Privredna komora za PV Informer o mogućnostima za razvoj industrije u Pljevljima

Prije svega želimo da naglasimo da je za razvoj opštine Pljevlja od velikog značaja promovisanje potencijala industrije građevinskih materijala budući da je u skladu sa stručnim analizama zbog obilja sirovine, ova opština najperspektivnija za razvoj ove grane industrije.Strategija razvoja građevinarstva u Crnoj Gori do 2020.godine predviđala je izgradnju kapaciteta za proizvodnju cementa uz puno poštovanje ekoloških standarda zaštite životne sredine,kao i izgradnju novih kapaciteta za proizvodnju opeke(ciglane) i izgradnju fabrika za proizvodnju gipsa i aditiva.

Struka je prepoznala značaj i potrebu valorizacije postojećih sirovina, ali i pored interesovanja investitora za realizaciju nekih od ovih pogona još uvijek nemamo izgrađene ove industrijske kapacitete.

 Naime, za implementaciju ovako velikih projekata potrebno je zajedničko djelovanje nadležnih institucija na državnom nivou kao i opštinskih službi kako bi se stvorile sve neophodne pretpostavke počevši prije svega od odgovarajućih planskih dokumenta kao i procjena uticaja na životnu sredinu. 

„Valorizacija potencijala za razvoj industrije građevinskih materijala u opštini Pljevlja”, bio je poseban događaj koji je organizovala Privredna komora Crne Gore, na kojem su  učešće uzeli  predstavnici svih relevantnih institucija, opštine, privrede i naučne zajednice.

Posebna pažnja bila je posvećena izazovima sa kojima bi budući investitori mogli da se susretnu u realizaciji ovih projekata, ali je nedvojbeno opšti stav bio da je kroz realizaciju velikih infrastrukturnih projekata u sektorima saobraćaja, energetike i turizma, gdje treba izdvojiti projekat nastavka autoputa Bar-Boljare,Jadransko-Jonskog autoputa, kao i velikih hotelskih objekata,moguć brz povrat investicije u prije svega cementaru, a odmah zatim i u niz pratećih manjih pogona za proizvodnju betonskih prefabrikata, lakih betona, gipsanih ploča, opeka, crijepa, keramike i drugog. 

Na ovaj način bi mogao da se obezbijedi posao za do 1000 i više ljudi, a značajno bi se smanjila uvozna zavisnost od gore navedenih proizvoda, uz napomenu da je sada na godišnjem nivou ovaj uvoz preko 100 miliona eura.

Privredna komora uvijek koristi priliku da preko poslovnih foruma koje organizuje u zemlji i na međunarodnom nivu kao i organizacijom B2B sastanaka upozna zainteresovane investitore u cilju promocije i valorizacije ovako važnih potencijala ne samo Opštine Pljevlja nego i cijele Crne Gore.

Istorija postojanja proizvoda od opeke u Pljevljima

U posleratnom periodu u Crnoj Gori je radilo nekoliko ciglana , koje su radile do 90 -tih godina.Trenutno ne postoji nijedna ciglana u Crnoj Gori, pa nema ni eksploatacije gline  i pored postojanja prirodnih i infrastrukturnih uslova za uspješan i dugoročan razvoj ove industrijske grane na području Pljevalja i Berana, pa u skladu sa tim nema ni jednog pogona za proizvodnju opekarskih proizvoda.

Foto: Lokacija nekadašnje ciglane

U Pljevljima je prema podacima iz knjige Milorada Joknića: „Privredna panorama Pljevalja 1950-2000. god.“prvi proizvodni pogon koji je izgradila posleratna vlast bilo postrojenje ciglane koja je proizvodila punu ciglu i crijepove, proizvode na bazi pečene gline. Mašine za proizvodnju cigle su u to vrijeme dopremljene iz Vojvodine. Zbog zastarjele tehnologije proizvodna je većinom bila ograničena na područje opštine Pljevlja.

Od 1972.godine pljevaljska ciglana je  poslovala u okviru pljevaljskog preduzeća „Građevinar“, kao OOUR „Proizvodnja građevinskog materijala“. Sirovina za proizvodnju se nalazila neposredno pored ciglane na lokalitetu „Stražica“.Zbog nerentabilnosti izražene promjenom lokacije za eksploataciju gline i dotrajale tehnologije ciglana je prestala sa radom 1988.godine.

 Ipak rad ciglane je ponovo pokrenut 1994.godine od strane privatnog preduzeća „Breznik“,a na osnovu ugovora o zakupu u trajanju od 6 godina.Takođe se radilo o proizvodnji opeke,crijepa i građevinskih proizvoda od pečene gline, sve do njenog konačnog gašenja zbog raspada države, sankcija,dotrajale tehnologije i smanjenja građevinskih aktivnosti u državi. Lokacija nekadašnje ciglane u vlasništvu je Vektre Jakić.

PUP Pljevlja predvidio postojanje lokacije za industrijsku zonu

Prostornim planom Crne Gore i prostornim planom za opštinu Pljevlja iz 2011.godine i izmjenama i dopunama PUP-a iz 2019.godine,kao i strateškim planom razvoja opštine Pljevlja do 2025.godine,predviđen je prostorni koncept razvoja industrije i rudarstva, koji u opštini preporučuje privredne aktivnosti na bazi razvoja rudarstva,proizvodnju el.energije,cementa, opekarskih proizvoda,drvoprerade,poljoprivrede, turizma i prerađivačke industrije. Izmjene i dopune PUP-a Pljevlja iz 2023.godine još će konkretnije definisati privredne zone i mogućnost uklapanja u prostorni plan opštine izgradnju novih proizvodnih pogona.

Ograničavajući faktor predstavlja potreba za velikim površinama građevinskog zemljišta prilikom izgradnje novih industrijskih objekata i uticaj industrijske zone na zaštitu životne sredine.Osnovnom planskom postavkom je predviđeno da se obezbjedi zaštita prostora i životne sredine definisanih prostornim planom Crne Gore. 

Za očekivati je da će „Chayton Capital“ iz Londona u pogledu stvaranja okvira za razvoj, strukturiranje,finansiranje i implementaciju investicionog plana u pogledu industrijske infrastrukture u Pljevljima, pronaći adekvatne mogućnosti i za izgradnju fabrike opekarskih proizvoda u okviru realizacije pravedne tranzicije za opštinu Pljevlja u skladu za velikim potrebama za građevinskim materijalom i velikom sirovinskom bazom.