Elektroprivreda je prošle godine na sponzorstva i donacije potrošila 1,2 miliona eura, na osnovu odluka Odbora direktora, predsjednika Odbora direktora Đoka Krivokapića i izvršnog direktora Igora Noveljića, pokazuju podaci koje je na osnovu zahtjeva za slobodni pristup informacijama dobila nevladina organizacija Institut Alternativa.

Ova NVO navodi da informacije nijesu mogli dobiti od EPCG, već da su ih na zahtjev dobili od Ministarstva kapitalnih investicija koje u ime države nadzire nad ovom državnom kompanijom.

Novac se većinom odnosi na sportske i nevladine organizacije, ali i za razne druge projekte. Ima više korisnika koji se pominju na različitim spiskovima.

“O donacijama i sponzorstvima u EPCG se odlučuje na tri mjesta. Pravo da dijeli donacije i sponzorstva preko 1.000 eura ima Odbor direktora, a predsjednik odbora i izvršni direktor mogu odlučiti o pomoći do 1.000 eura. Tako je Odbor EPCG u 2020. godini podijelio 1,13 miliona eura, predsjednik odbora 37.600, a izvršni direktor oko 20.650 eura. Radi se o značajnoj podršci sportskim savezima i klubovima, festivalima, obrazovnim, zdravstvenim i drugim ustanovama, ali i nevladinim organizacjama i pojedincima. Osim novca, poklanjaju se i korišćena vozila preduzeća”, naveli su iz Instituta Alternativa.

Država je vlasnik 99 odsto akcija kompanije, što znači da je isti procenat tog novca mogao završiti u državnoj kasi kao dividenda. Za Institut Alternativa je sporno što država nema nikakvu kontrolu nad trošenjem novca svojih kompanija.

“Društveno odgovorno poslovanje i briga za zajednicu treba da bude prioritet svih javnih preduzeća u Crnoj Gori, ali kroz domaćinsko poslovanje i sistemsko djelovanje, a ne kroz stvaranje paralelnih sistema socijalne zaštite, podrške sportu i diskrecionim davanjima. Vlada, odnosno Ministarstvo finansija, u tom segmentu poslovanja državnih firmi sada nema nikakvu kontrolu nad trošenjem novca. Preduzeća sama odlučuju kome će i koliko dati, a nijedno ne objavljuje informacije o tome na svojim internet stranicama. Trošeći novac koji najčešće ubiraju zbog monopolističke pozicije na tržištu, preduzeća se u suštini pojavljuju kao nosioci javne politike u određenim lokalnim sredinama ili oblastima politike. Raspodjela donacija javnih preduzeća se obavlja mimo nacionalnih sistema uspostavljenih za razvoj zdravstva, sporta, kulture, umjetnosti i socijalne zaštite”, naglasili su iz NVO.

Oni kažu da je posebno problematično što se informacije “o ovim izdacima preduzeća kriju od javnosti”.

“Samo tokom prošle godine pokrenuli smo tri postupka protiv EPCG pred Agencijom za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama jer je preduzeće ćutalo na naše zahtjeve, kojim smo između ostalog tražili i podatke o donacijama, sponzorstvima i novčanoj pomoći. EPCG Institutu nije dostavilo ni sam pravilnik o donacijama i sponzorstvima. Pretpostavljamo da ni ministarstva nadležna za pitanja sporta, socijalne politike ili obrazovanja ne znaju da EPCG i druga preduzeća na ovaj način sprovode politiku u njihovim oblastima”, smatraju iz Instituta Alternativa.

Novac za sport, bolnice, „nalaganje badnjaka“

Najviše novca na osnovu odluka Odbora direktora dobio je Klinički centar 238 hiljada eura, a zatim Košarkaški klub Sutjeska 200 hiljada eura, Vaterpolo savez 180 hiljada, dok su Košarkaški i Rukometni savez, kao i FK Sutjeska dobili po 100 hiljada.

Opština Nikšić je u decembru dobila 58 hiljada eura za rekonstrukciju rasvjete. Fudbalski klub Rudar iz Pljevalja dobio je 50 hiljada eura, od čega 30 hiljada u februarau a 20 hiljada 17. decembra nekoliko dana nakon što je Duško Šarić, kao “bivši predsjednik kluba” u izjavama za medije zatražio pomoć za spasavanje kluba.

Opšta Bolnica Nikšić dobila je 48 hiljada za nabavku medicinske opreme. EPCG je veliki donator festivala pa su organizatorima “Lake fest” prošle godine odobrili 30 hiljada, “City Groovea” 20 hiljada, “Bedem festa” 10 hiljada.

Iz EPCG je pojašnjeno da je novac za ove festivale odobren, ali da nije isplaćen jer su odloženi zbog epidemiološke situacije.

Turistička organizacija Podgorice je za “Podgorički praznički pazar” dobila sedam hiljada na osnovu odluke od 24. januara, iako je ta manifestacija završena 11. januara…

Predsjednik odbora direktora Đoko Krivokapić je podijelio 53 donacije, od čega svega 19 od početka godine do održavanja izbora krajem avgusta, a 34 od početka septembra do kraja godine. Većinom se radi o NVO i manjim sportskim klubovima, a ima i donacija za štampanje raznih knjiga.

Društvo ekonomista i menadžera, čiji je predsjednik prof. dr Veselin Vukotić, dobilo je u oktobru 1.000 eura za organizovanje Miločerskog foruma na Univerzitetu Donja Gorica. Odluka o finansiranju je donijeta istog dana kada se forum i održao. Među NVO i klubovima na spisku je i Crnogorska pravoslavna crkva, koja je od Krivokapića dobila hiljadu eura za “organizovanje nalaganja badnjaka”.

Izvršni direktor Noveljić podijelio je 31 donaciju većinom nevladinim organizacijama i manjim sportskim klubovima, kao i pojedincima.