Da pravedna tranzicija neće biti pravedna, kao ni da proces pravedne tranzicije u pljevaljskom regionu nije ni započet, samo su neki od nalaza do kojih su organizacije Eko-tim i  Da zaživi selo došli analizirajući rezultate dubinskih intervjua sa zaposlenima u Rudniku uglja i Termoelektrani Pljevlja.

„Ukupno 80 zaposlenih u termo-energetskom sektoru, među kojima i 50 žena, odgovoralo je na pitanja iz upitnika i dalo svoje mišljenje u vezi sa važnošću očuvanja životne sredine, zagađenjem u životnoj sredini, upoznatošću sa pojmovima „energetske tranzicije“ i „pravedne tranzicije“, očekivanjima u vezi sa ishodom pravedne tranzicije i brojnim drugim temama“, naveo je Andrija Krivokapić, iz nevladine organizacije Eko-tim.

Većina ispitanika (86%) smatra da će pravedna tranzicija uticati negativno na Pljevlja i na njihove porodice, dok više od polovine intervjuisanih (56%) nema želju da bude dio procesa i da na taj način pruži doprinos njegovoj uspješnosti.

„Predstavljeni rezultati dubinskih intervjua sa zaposlenima u termo-energetskom lancu, ukazuju na nepovjerenje koje građani imaju u proces pravedne tranzicije, a što se može podvesti pod nedovoljnom političkom prioritizacijom ove teme. Nadalje, nedostatak vizije budućeg privrednog razvoja najsjevernije crnogorske opštine, neodlučnost i nesaglasje  koje vlada među donosiocima odluka, stvara strah među građanima i stav da Pljevlja bez uglja nemaju budućnost“, dodaje Krivokapić.

Da Pljevlja nemaju budućnost bez Rudnika uglja i Termoelektrane percipira (66%) ispitanika, dok njih (52%) svoju budućnost ne mogu da zamisle u Pljevljima gašenjem ovih privrednih subjekata.

„Na kraju, bojazan koja vlada među građanima Pljevalja je apsolutno opravdana, kada se u razmatranje uzme dugogodišnja tehnologija rudarenja, koja se primjenjuje u ovom kraju i kulturna identifikacija sa istom, rizik od gubitka poslova i potencijalno nesnalaženje u drugim profesijama, nerazumijevanje procesa pravedne tranzicije i njenih pozitivnih efeketa. S tim u vezi, krajnje je vrijeme da se cjelokupna javnost, počevši od organa vlasti na svim nivoima, akademske zajednice, civilnog sektora, zaposlenih, građana i svih drugih zainteresovsanih strana, uključi u proces pravedne tranzicije sa ciljem donošenja ključnih planova za privredni oporavak Pljevalja, edukacije građana u vezi sa pozitivnim aspektima pravedne tranzicije i izgradnjom povjerenja među akterima procesa, a kako bi proces zaista bio pravedan i kako niko ne bi bio zaboravljen“, ističe Krivokapić.

Nedavno je Eko-tim u svojstvu koordinatora Platforme za pravednu tranziciju, uputila Vladi Crne Gore Inicijativu za izradu Plana pravedne tranzcije za opštinu Pljevlja. Inicijativa je odgovor na sve alarmantniju socio-ekonomsku situaciju u Pljevljima, koja se pogoršava zbog zavisnosti od industrije uglja.

Realizacija dubinskih intervjua sa zaposlenim u termo-energetskom sektoru u Pljevljima omogućena je kroz projekat “Koraci ka pravednoj tranziiji u Pljevljima”, koji realizuje Eko-tim u saradnji sa NVO „Da zaživi selo“, a koji je podržan u okviru grant šeme „Javno zastupanje”, kao dio programa „Podržani = Osnaženi”. Program „Podržani=Osnaženi“ (FSTP-For Support To emPowerment) realizuje  Fond za aktivno građanstvo – FAKT, u partnerstvu sa Zakladom za razvoj lokalne zajednice „Slagalica“ iz Hrvatske, uz finansijsku podršku Evropske unije  Ministarstva javne uprave.