U paketu finansijsko-ekonomskih mjera Vlade najvjerovatnije će biti i duplirani iznos subvencija za električnu energiju za oko 18 do 20 hiljada domaćinstava, što će pokriti državna Elektroprivreda (EPCG).

Dodatne subvencije planiraju da se obračunaju na martovskim i računima za april i maj. To bi se odnosilo na ranjive kategorije kupaca i dio socijalno ugroženih koji su dosad imali pravo na subvenciju. U Crnoj Gori ima oko 192.000 domaćinstava, podatak je iz posljednjeg popisa iz 2011. Obaveza EPCG bi bila identična iznosu koji za to iz državnog budžeta izdvajaju ministarstva rada i socijalnog staranja i ekonomije. 

Moratorijum i popust

Prema informacijama, EPCG je predložila i moratorijum na raskid svih vrsta protokola o izmirenju duga u određenom periodu. To bi značilo da nema raskida sporazuma usljed kašnjenja u otplati rata za stare dugove, koji ostaju obaveza za plaćanje.

Jedna od mogućnosti je i popust za sva domaćinstva koja plate posljednji račun, gdje bi se umanjenje od 10 odsto obračunavalo na ukupni račun, a ne samo na potrošenu električnu energiju. Za redovne platiše koji nemaju stari dug to donosi, uz popust koji već imaju, oko 15-16 odsto umanjenja. Model se još analizira u Ministarstvu ekonomije.

Za ranjive 60, 80 i 100%

Grupa ranjivih kupaca kojima se do sada obračunavo popust od 50 odsto za potrošnju do 600 kilovat-sati energije imala bi umanjenje od 100 odsto, odnosno ne bi imali obavezu da plaćaju račun u periodu važenja odluke. Prema Zakonu o energetici, ima 600 brojila koja koriste ranjivi potrošači.

U sklopu predloga EPCG i njenih članica (CEDIS, Rudnik uglja) o ublažavanju posljedica izazvnih epidemijom koronavirusa je i da grupi ranjivih kupaca, kojima se obračunava popust od 40 odsto na računu do 60 eura, dupliraju popust na 80 odsto. Za obje grupe bi važilo da, ako imaju račun preko 60 eura, subvencija se obračunava na dio do tog iznosa, odnosno 600 kilovat-sati poštrošene struje.

Potrošači koji imaju pravo na subvenciju jer su korisnici materijalnog obezbjeđenja i u stanju socijalne potrebe, zavisno od kategorije kojoj pripadaju, imali bi subvencije 60 ili 80 odsto, umjesto sadašnjih 30 ili 40 odsto. Ukoliko im je račun preko 60 eura, umjesto obračuna fiksne subvencije od 18 ili 24 eura, popust bi bio 36 ili 48 eura.

O svim predlozima će odlučivati Vlada i moguće su promjene do zvanične odluke, koja se očekuje idućesedmice.

EPCG subvencije obračunava na osnovu spiska koji dobija od Ministarstva socijalnog staranja i korisnici ne bi imali obavezu da dolaze u njene prostorije da bi ostvarili dodatno pravo.

Izbjegavamo bankrot i restrikcije

EPCG na mjesečnom nivou fakturiše kupcima preko 20 miliona eura, što uključuje i naknade za finansiranje održavanja i razvoja elektroenergetske mreže. Od toga se 40 osto odnosi na privredu, a očekuje se smanjen obim ekonomske aktivnosti i po tom osnovu određeni pad prihoda.

Iz Vlade i EPCG kažu da kalkulišu neminovan pad u naplati usljed sadašnje socioekonomske situacije: “I da sve ostane na istom nivou, očekuje se gubitak energetskih kompanija na godišnjem nivou između 40 i 50 miliona usljed nižeg stepena naplate”.

Na pitanje da li se još nešto moglo učiniti po pitanju umanjenja računa, odgovaraju: “Eventualna nenaplata, otpis fakturisanog iznosa, smanjenje računa za 50 odsto ili ujednačavanje više i niže tarife vodilo bi bankrotu elektroenergetskog sistema ili restrkcijama u isporuci struje”.

Kalkulacije energetskih kompanija je da, ako bi se računi smanjili za više od 50 odsto, njihov mjesečni gubitak bi bio preko 10 miliona, odnosno 90 milona do kraja godine.

U Vladi su podsjetili da je EPCG, osim što je potreban stabilan sistem zbog svih građana, uplatila državnoj kasi po oko 100 miliona eura poreza i doprinosa i dividende u 2018. i 2019.