Konstantno opadanje broja stanovnika u gradovima na sjeveru države ključni je demografski i razvojni problem Crne Gore.

Dok se u javnosti najčešće govori o migraciji iz sela u gradove, veći problem predstavlja sve manje stanovnika u takozvanim opštinama srednje veličine, ocijenio je profesor Univerziteta Crne Gore Milorad Doderović.

On je upozorio da se Crna Gora “intenzivno i ubrzano prazni”.

“Demografski pad gradova srednje veličine predstavlja ključni demografski i razvojni problem Crne Gore. Depopulacija je u velikom broju evropskih zemalja problem koji pogađa pojedine regije i gradove više nego državu u cjelini”, kazao je Doderović, redovni profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću.

Precizirao je da su opštine srednje veličine one sa od 10.000 do 300.000 stanovnika, odnosno praktično sve u Crnoj Gori.

Doderović je ocijenio da je sve vidljivija marginalizacija sela, ali i čitavih regija.

“U regionu sjevera Crne Gore suočeni smo sa fenomenima depopulacije, senilizacije (starenje stanovništva) i ‘bijele kuge’. Ovi procesi zahvatili su najprije seoska naselja, a u eri tranzicije sve više se šire i do urbanih naselja. Na djelu su vidljivi dispariteti, feminizacija gradova i maskulizacija sela”.

Prema njegovim riječima, sjeverni region, poslije rasta broja stanovnika od 1961. do 1981. godine, “ima konstantno opadanje, zbog intenzivne emigracije prema ostala dva regiona u državi, ali i van državnih granica u posljednje dvije decenije”.

Doderović je kazao da, osim emigracijom, sjeverni region gubi značajan broj stanovnika i negativnim prirodnim priraštajem.

“Od 13 opština u ovom regionu, u 12 je zabilježeno opadanje broja stanovnika, od čega su opštine: Andrijevica, Kolašin, Žabljak, Plužine, Pljevlja i Šavnik imale opadanje tokom čitavog posmatranog perioda (1961- 2023), a najveći intenzitet imala je opština Plužine. Kod ostalih opština regiona značajnija emigracija je počela poslije 80-tih godina prošlog vijeka, najintenzivnija je bila u opštinama Petnjica i Gusinje. Jedina opština koja je tokom čitavog posmatranog perioda imala rast broja stanovnika bila je Rožaje, mada je, zbog pojačane emigracije taj rast u dva zadnja međupopisna perioda bio minimalan…”, upozorava on.

Doderović precizira da u sjevernoj regiji, koja u teritoriji Crne Gore učestvuje sa 53,4 odsto, živi samo 26,3 procenta ukupnog crnogorskog stanovništva. U istoj regiji, 1961. godine živjelo je 46,2 odsto stanovništva Crne Gore, navodi on.

“U središnjem regionu, koji zauzima 35,3 odsto teritorije živi gotovo polovina stanovništva Crne Gore – 49,1 odsto, za 12,4 odsto više nego 1961. Samo u Podgorici živi 62,2 odsto ukupnog broja stanovnika ovog regiona. Primorski region učestvuje u teritoriji Crne Gore sa svega 6,4 odsto, a u njemu živi 13,9 odsto stanovništva Crne Gore”.

Doderović podsjeća da preliminarni rezultati popisa iz 2023. pokazuju da su najviše stanovnika izgubile Plužine – 30,5 odsto, Šavnik 22,8, Andrijevica i Kolašin po 19,5, Mojkovac 18,6, a Pljevlja 18,5. Na Žabljaku je popisano 15,3 odsto manje stanovnika, u Beranama 10,9, a u Bijelom Polju oko šest odsto manje u odnosu na 2011.

Prema njegovim riječima, primjetan rast broja stanovnika zabiljeležen je u Petnjici, Gusinju, Plavu i Rožajama, opštinama koje se godinama suočavaju sa odlivom stanovništva. U Petnjici je popisano 34,4 odsto više građana u odnosu na raniji popis, u Gusinju 27,5, a u Plavu i Rožajama oko 20.