Najnoviji podaci MONSTAT-a sa Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2023. godine otkrivaju suštinske disproporcije u stambenom fondu Crne Gore. Od ukupno 392.909 stanova, tek 214.530 koristi se za stalno stanovanje, dok je preostalih 178.000 van svakodnevne upotrebe – bilo da su sezonski korišćeni, privremeno napušteni ili namijenjeni poslovnim aktivnostima.

Podaci pokazuju da je čak 22,67 odsto stanova u zemlji sezonski korišćeno, što znači da se gotovo 90.000 jedinica koristi isključivo tokom određenih perioda u godini. Dodatno zabrinjava podatak da je 71.204 stana klasifikovano kao “privremeno nenastanjeni/napušteni”, što čini skoro četvrtinu ukupnog fonda stanova za stalno stanovanje.

Razlike među opštinama – primorje dominira

Najveći broj stanova nalazi se u Podgorici, gdje ih je ukupno 86.886, što čini 22,1 odsto ukupnog stambenog fonda. Međutim, značajan broj stanova evidentiran je i u primorskim opštinama:

– Bar: 41.729
– Budva: 33.918
– Herceg Novi: 29.696
– Ulcinj: 24.793
– Tivat: 15.264
– Kotor: 16.898

Ove opštine prednjače po broju sezonski korišćenih stanova, što ukazuje na ekspanziju turističke apartmanizacije – fenomen gdje stambeni prostor postaje primarno investicioni proizvod, a ne osnovna potreba stanovništva.

Stambena politika pod uticajem tržišnih interesa

Struktura stambenog fonda u Crnoj Gori pokazuje dominaciju investicionog pristupa nekretninama, pri čemu se stanovi kupuju kao oblik štednje ili zarade, a ne radi rješavanja stambenog pitanja. U primorskim opštinama, gdje je više od 45 odsto stanova van stalne upotrebe, lokalno stanovništvo se suočava sa rastućim cijenama kvadrata i sve težim pristupom povoljnim stambenim rješenjima.

Eksperti upozoravaju da je neophodna nova stambena politika koja će balansirati između tržišne logike i socijalne održivosti. U suprotnom, Crna Gora bi mogla postati zemlja u kojoj dominiraju stanovi bez stanara – i stanari bez stanova.