Crna Gora je zemlja zanimljivih istorijskih događaja i nestvarnih prirodnih ljepota. Budući da je danas 13. jul Dan državnosti, podsjetimo se pojedinosti koje Crnu Goru čine jedinstvenom u Evropi i svijetu.

Graditeljski poduhvati za ponos

Najviši mauzolej na svijetu je Njegošev, podignut na planini Lovćen.

Karijatide – u predvorju Njegoševog mauzoleja stoje dvije karijatide koje predstavljaju Njegoševu majku i sestru, isklesane u crnom mermeru, teške po 7,5 t, visoke oko 4,5 m, koje simbolično čuvaju kriptu i ispred nje Njegoševu granitnu figuru, tešku 28 t.

Najviši željeznički most u Evropi je Most na Maloj rijeci.

Most na Đurđevića Tari je među najvišima na cijelom svijetu.

Pruga Bar-Beograd, jedna od saobraćajno i graditeljski najkompleksnijih u Evropi, završena je 1976. godine posle skoro četvrt vijeka gradnje, a prvi je njom za svega osam sati “Plavim vozom” prošao nekadašnji doživotni predsjednik SFRJ Jugoslavije Josip Broz Tito.

Čitav jedan grad je zapravo hotel. Riječ je o Svetom Stefanu koji je jedan od najluksuznijih i najljepših turističkih kompleksa u istoriji svjetskog turizma.

Sveti Stefan je ugostio neka od najčuvenijih imena Holivuda poput Sofije Loren, na njemu se odmarala “crna pantera” Naomi Kembel kao i kompletna porodica Bekam. Gost mu je bio i najpoznatiji DJ i producent na svijetu, Dejvid Geta i mnogi drugi.

Zanimljivosti o Crnoj Gori (i iz Crne Gore), nikada dosta. U nastavku ćemo se baviti kratkim pričama o crnogorskim predjelima. Nake od njih naseljavaju rijetke životinje i biljke koje se mogu sresti samo kod nas.

Krenimo od činjenice da je Crna Gora jedina ekološka država na svijetu. To joj stoji i u Ustavu.

Imamo najneprohodniji kanjon na svijetu Nevidio, a najjužniji fjord – Boku.

Ulcinj i flamingosi – Crna Gora je među rijetkim evropskim destinacijama koje ove probirljive ptice naseljavaju. Dolaze u novembru na prostor nekadašnje Solane, i tu grade svoje domove hrane se i razmnožavaju. Flamingosi predstavljaju vrstu od posebnog značaja za zaštitu u Evropskoj uniji EU.

Crna poda – U kanjonskoj dolini rijeke Tare, između Bistrice i Dobrilovine, na visini od 950 metara nalazi se prašuma crnog bora – Crna Poda. Ovaj kompleks borove šume zahvata površinu od 20 ha, a prosječna starost borova u njoj, koji dostižu visinu i do 45 m, iznosi 400 godina.

U našoj zemlji nalazi se najduža plaža na Jadranu – Velika plaža u Ulcinju.

Grupa 18 ledničkih jezera – nalaze se na Durmitoru i u narodu se nazivaju gorske oči. Svako ima svoju legendu, jedinstveni biodiverzitet, morfologiju, starost, geografski položaj. U njihovim vodama se kao u najljepšim ogledalima oslikavaju i umnožavaju okolni vrhovi. Najveće je Crno jezero.

Preko 2000 godina staro je jedno stablo poznato širom regiona – “Stara maslina” u Baru.

Najveći vinograd u jednom komadu u Evropi nalazi se na Ćemovskom polju, nadomak Podgorice.

Najviše padavina u Evropi ima mjestašce u našoj zemlji Crkvice.

Kanjon rijeke Tare – najdublji kanjon u u Evropi, a drugi u svijetu poslije Kolorada. Kanjon je dužine 80 km, a najveća dubina je 1300 m. Obrastao je bujnom vegetacijom, dok mu brojni vodopadi i pećine daju posebnu ljepotu. Kanjon rijeke Tare sa NP Durmitor je 1980. uvršten na UNESCO-vu listu Svjetske prirodne i kulturne baštine.

Biogradska prašuma – sačuvana prašuma sa stablima starim više od četiri stotine godina i visokim više od 45 m, jedna je od tri očuvane prašume u Evropi. U njenom srcu nalazi se Biogradsko jezero, jedno od najljepših jezera NP.

Osmatračnica u NP Biogradska gora – osmatračnica visoka 22 m, napravljena od drveta, sa kapacitetom do 15 osoba, jedina je ovakva osmatračnica u regionu. Sa njene platforme uživaćete u predivnom pogledu na jednu od posljednjih prašuma Starog kontinenta.

Obični puh – životinja koju ćete često sresti u NP Biogradska gora. Podsjeća na manju vjevericu, smatra se štetočinom, jer uništava voće. Međutim, nekada se smatrala korisnom. U antičkom Rimu, puhovi su bili uzgajani radi ishrane. I danas se ove životinje čupavog repa, malih očiju, okruglih i velikih ušiju smatraju poslasticom u Sloveniji.

Kudravi pelikan – najteža ptica letačica i najveća plovuša, pa još i „nesit“. Tako ga zovu jer može da pojede mnogo ribe dnevno, a u kesi ispod kljuna može da mu stane oko 5 kg ribe. Skadarsko jezero je najzapadnije gnijezdilište kudravog pelikana i jedino u Crnoj Gori. Gnijezdi se isključivo na lokalitetu Pančevo oko, koji je prirodni rezervat ptica.

Bodonja – jedina riba u jezeru koja polaže jaja u gnijezdo koje pravi isključivo mužjak na podvodnim biljkama, i ljubomorno ga čuva.

Oka – oka, vrulje ili virovi su podzemni izvori, kojih ima oko 30 u Skadarskom jezeru. Zanimljivo je da su oka kriptodepresije tj. svojom dubinom dosežu znatno ispod nivoa mora (neka i do 80 m). U njima je voda čista, pitka, stalno cirkuliše i ima istu temperaturu, što je jako povoljno za neke organizme. Zimi se u ovim izvorima sakuplja veliki broj riba npr. u oku Karuč i do 30 tona ribe tokom zimskih mjeseci.

Grmožur – ili Crnogorski Alkatraz je malo ostrvo u Skadarskom jezeru na kome je bilo podignuto utvrđenje koje su Turci koristili za odbranu Skadra. U vrijeme kralja Nikole bilo je pretvoreno u zatvor za političke protivnike. Danas ovo ostrvo naseljavaju samo ptice.

Lovćenski zvončić – raste samo na jednom lokalitetu na južnim padinama Štirovnika, i nigdje više u svijetu. Prelijepi ljubičasti cvjetovi, kao nježni jastučići prekrivaju gole stijene i obrastaju kamenjar. Zbog značaja u ukupnoj flori Crne Gore zakonom je zaštićena kao rijetka endemična vrsta.

Jezero – jedino jezero na Lovćenu i jedan je od centara biodiverziteta herpetofaune Evrope (herpetološki rezervat). Jezero pod Jezerskim vrhom je prostor sa jedinstvenom herpetofaunom, sa endemima i reliktima različitih geoloških perioda i različitim stepenima endemizma. Stanište je populacija endemičnih vrsta malog i glavatog mrmoljka, žutog mukača.

Feniks-biljka – nježna Ramonda serbica, zakonom zaštićena cvjetnica koja raste na padinama Rumije, iako osušena može da oživi sa prvim kišama.

Raznoliko i bogato vjersko nasljeđe

Među najposjećenijim hrišćanskim svetilištima je jedno koje se nalazi kod nas – riječ je o manastiru Ostrog.

Minaret Džamije Husein – paše Boljanića u Pljevljima visok je 42 metra i najviši je na Balkanu. U njoj se čuva jedan od najljepših primjeraka Kurana na svijetu.

Crkva Sv. Ilije na Carinama ispod Komova, sagrađena je na najvećoj nadmorskoj visini na kojoj je do sada podignut neki hram u Evropi. Crkva se nalazi na 1.800 metara nadmorske visine.

U našoj zenlji je katedrala 69 godina starija od pariškog Notr Dama. Riječ je o katedrali Svetog Tripuna u Kotoru koja je od Bazilike svetog Petra u Rimu starija 460 godina.

Saborni Hram Hristovog Vaskrsenja u Podgorici je treći po veličini pravoslavni hram u svijetu, poslije Hrama Hrista Spasa u Moskvi i Hrama Svetog Save u Beogradu.

Crngorska Sveta gora nalazi se na Skadarskom jezeru. Čini je 16 pravoslavnih manastira na južnoj obali jezera, koje je inače najveće na Balkanu.

Crna Gora u rubrici “vjerovali ili ne”.

Rat s Japanom

Crna Gora je ratovala sa Japanom više od vijek. Tačnije – 102 godine. Kada je 1904. izbio rat između Rusije i Japana, Crna Gora je stala uz Rusiju. Nekolicina naših vojnika uputula se u zemlju izlazećeg sunca.

Jedna od najzanimljivijih priča vezana za ovaj čudan sukob je priča o Aleksandru Leksu Saičiću, crnogorskom vojniku koji je porazio samuraja.

Događaj se prema priči desio u istočnoj Mandžuriji, oblasti oko koje su se dvije sile sporile, u drugoj godini konflikta. Pred početak bitke japanski general je dojahao do ruskog vojskovođe i ponudio da se najbolji borci sa obje strane prije bitke okušaju u duelu.

Navodno je baš Saičić htio da bude predstavnik ruske strane, uspio je da pobijedi samuraja i čak je unaprijeđen u kapetana i odlikovan za ovaj čin hrabrosti. Mač kojim je porazio samuraja i dan danas se čuva u vojnom muzeju u Moskvi.

Vrijeme je prolazilo, Crna Gora je postala dio Jugoslavije pa je činjenica da smo ratovali sa Japancima pala u zaborav i nije došlo do zvaničnog pomirenja. Neobičan rat trajao je do 2006. godine kada je Crna Gora kao nezavisna država potpisala primirje.

Bombardovanje Podgorice

Drezden, Varšava i Podgorica najbombardovaniji su gradovi Evrope u Drugom svjetskom ratu. U poređenju sa njemačkim i poljskim gradom, Podgorica nije bila od vojnog značaja da bi na taj način stradala. Ovaj čin još nije do kraja razjašnjen.

Servantes

Slavnom Španskom piscu Migelu de Servantesu je inspiracija za stvaranje remek djela “Don Kihot” bila je Ulcinjanka, odnosno Dulćineja.

Pošta i autobus

Podgorica i Cetinje su prva dva grada u Evopi koja su povezana autobuskom linijom, a Crna Gora je prva zemlja koja je uvela prevoz pošte automobilom i to davne 1902. godine.

Najljepša nošnja

To da vodimo računa o odjeći ne važi samo za savremene Crnogorce. Crnogorska narodna nošnja decenijama unazad je na listi najljepših na cijelom svijetu.

Crnogorci i telefoni

Crna Gora je među prvima u svijetu kada je u pitanju korišćenje mobilnih telefona po glavi stanovnika. Prema podacima iz 2013. godine, svaki stanovnik ima po 2 mobilna telefona. Ne sumnjamo da je i danas tako.

Dva glavna grada

Ljubitelji geografije i istorije, Crnu Goru svrstavaju u države koje imaju dva glavna grada. Podgorica nosi titulu Glavnog grada zemlje. Ona je ekonomski i politički centar države. Cetinje ima titulu istorijske prijestonice u kojoj se nalaze brojne institucije kulture.