Trinaestojulski ustanak ili Ustanak u Crnoj Gori bio je najveći ustanak u okupiranoj Evropi 1941. godine. Počeo je 13. jul 1941. godine, pod rukovodstvom Komunističke partije Jugoslavije i trajao je do polovine avgusta, kada je ugušen jakom italijanskom ofanzivom. Iako je planiran u mnogo manjoj mjeri, ustanak je od prvog dana dobio karakter opštenarodnog ustanka u kojem je učestvovalo preko 30.000 ljudi. Ustanici su razbili i zarobili do tada najveći okupatorski garnizon u porobljenoj Evropi, od oko 1.000 italijanskih vojnika i starješina. Ustanak je dobrim dijelom bio podstaknut napadom Njemačke na SSSR.

Na isti dan – 13. jul 1878. godine na Berlinskom kongresu Crna Gora je priznata kao samostalna država, zbog čega se ovaj datum i slavi kao Dan državnosti.

Berlinski kongres, koji je trajao od 13. juna do 13. jula, sazvan je na inicijativu Austrije, uz iznuđeni pristanak Rusije i saglasnost Velike Britanije, Francuske, Italije, Njemačke i Turske, radi revizije Sanstefanskog ugovora.

U vrijeme Jugoslavije 13. jul se u Crnoj Gori obilježavao kao Dan ustanka naroda Crne Gore, a od nezavisnosti, 21. maja 2006. godine, slavi se Dan državnosti.