Centralna banka je danas saopštila da razmatra predlog novih mjera za ublažavanje posljedica krize koji između ostalog predviđa da se sagleda produženje moratorijuma na otplatu kredita za najugroženije kategorije građana i pravnih lica.

-Predlaže se i obezbjeđivanje efikasnog pristupa i kataliziranje povoljnih kreditnih linija finansijskom sistemu od strane Evropske banke za obnovu i razvoj -EBRD za postojeće i nove klijente iz bankarskog sistem Crne Gore iz novog Paketa solidarnosti (tri milijarde dolara)- navodi se u saopštenju CBCG.

Među predlozima je i obezbjeđivanje efikasnog pristupa i kataliziranje povoljnih kreditnih linija finansijskom sistemu Međunarodne finansijske korporacije – IFC za postojeće i nove klijente u bankarskom sistemu Crne Gore iz 160 milijardi dolara predviđenih novih sredstava Svjetske banke.

– Značajno smanjenje cijene povlačenja likvidnosti obavezne rezerve promjenom Odluke o bližim uslovima za davanje kredita bankama u slučaju potreba za likvidnošću. Razmatranje mogućnosti za privremeno dalju povoljniju klasifikaciju kredita u periodu nakon okončanja faze moratorijuma- nsavodi se u saopštenju u nabrajanju mjera koje se razmatraju.

Objašnjeno je iz CBCG da je cilj pružanje dodatne podrške građanima i privredi, čime bi se negativni uticaj korona virusa na građane i preduzetnike, kao i cjelokupni finansijski sistem Crne Gore, dodatno ublažio.

Iz CBCG su saopštili i rezultat mjera koje su do sada preduzeli.

-Mjera o moratorijumu je u potpunosti usklađena sa Smjernicama o zakonodavnim i nezakonodavnim moratorijumima za otplatu kredita primijenjene u svjetlu krize COVID-19 Evropske agencije za bankarstvo.Crna Gora je jedna od rijetkih dvanaest zemalja u svijetu koja je usvojila ovu mjeru, a čiji se obračun kamate tokom trajanja moratorijuma sprovodi na identičan način kao u ostalim jurisdikcijama. Efekti moratorijuma su jasni: do 10. aprila odnosno, za 20 dana primjene prijavilo se 64,434 korisnika kredita, odnosno 52 odsto fizičkih lica korisnika kredita i gotovo 74 odsto privrede, dok iznos kredita za koje je predat zahtjev za moratorijum iznosi 1,31 milijarde eura, odnosno 46 odsto ukupnih kredita u sistemu- objasnili su iz CBCG.

Iz CBCG su takođe objasnili da banka može restrukturirani kredit u postupku klasifikacije aktive i izdvajanja rezervacija za potencijalne kreditne gubitke tretirati kao novoodobreni kredit, pod uslovom da korisnik kredita može dokumentovano dokazati banci da je njegova finansijska pozicija pogoršana, ili će u bliskoj budućnosti to biti zbog zbog korona virusa, i banka procijeni da će nakon restrukturiranja biti poboljšana kreditna sposobnost tog klijenta.

-Ovaj okvir stvara osnov za kvalitetno i povoljno restrukturiranje kredita za likvidnost i u periodu moratorijuma, kao i u procesu oporavka nakon njegovog isteka- ocijenili su iz CBCG.

Iz regulatora su kazali da je mjera uskladjena sa preporukom Evropske centralne banke o jačanju kapitalne pozicije, čuvanja i daljeg jačanja stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema Crne Gore u uslovima rizika uzrokovanih novonastalim situacijama koje je proizveo koronavirus.

-Dozvoljava se bankama da, kroz odobravanje kredita ili na drugi način, povećaju izloženost prema jednom licu, odnosno grupi povezanih lica preko propisanih limita izloženosti (25 odsto sopstvenih sredstava banke), uz prethodno odobrenje Centralne banke- ističu iz CBCG.

Mjere, kako kažu, omogućavaju bankama da svojim klijentima, pravnim licima, čije je poslovanje pogođeno efektima koronavirusa, brzo obezbijede dodatna kreditna sredstva u cilju ublažavanja efekata.

-Navedena mjera posebno dobija puni smisao u situaciji kada je poslovanje nekog pravnog lica u dominantnoj mjeri usmjereno ka jednoj banci i kada bi uspostavljanje poslovnog odnosa i dobijanje adekvatne kreditne podrške od strane druge banke zahtjevalo određeni vremenski period, što bi bilo kontraproduktivno u situaciji potrebne urgentne kreditne podrške. Omogućava se da banka, pod određenim uslovima, može vršiti restrukturiranje i klasifikaciju kredita na koje se primjenjuje Odluka o makroprudencijalnim mjerama, a koje se odnose na kredite koje banke odobravaju fizičkim licima uključujući i mogućnost ugovaranja dodatnog roka otplate, koji je za najviše dvije godine duži od rokova iz te odluke i u slučaju kada kredit nije obezbijeđen kolateralom- pojasnili su iz CBCG.

Omogućava se bankama, kako ističu, da svojim klijentima – fizičkim licima uskladi rokove i uslove otplate obaveza sa njihovim novim (umanjenim) novčanim tokovima. M.P.M.

Od uvođenja mjera odobreno 38,3 miliona eura novih kredita

-Od uvođenja moratorijuma 21. marta do 17. aprila banke su odobrile 38,3 miliona eura kredita- 1031 klijentu, id čega 899 fizičkih i 132 pravna lica. U martu su banke odobrile 3.486 partija kredita za fizička lica i 282 partije kredita za pravna lica, odnosno 73,4 miliona eura ukupno- naveli su iz CBCG.

Banke su, kako navode, spremne da svoju raspoloživu likvidnost usmjere prema klijentima, privredi i građanima, kako sada, tako i u daljem periodu oporavka ekonomije.