Vlasnicima beranske kompanije Hidroenergija Montenegro će u prvih 13 godina rada njenih pet malih hidroelektrana (mHE), ostati preko 14 miliona eura čiste gotovine. To je “Vijestima” saopštila pravna savjetnica pri Nevladinoj organizaviji Akcija za socijalnu pravdu Ines Mrdović, koja je biznis plan Hidroenergije Montenegro dobila od Regulatorne agencije za energetiku (RAE), u skladu sa Zakonom o slobodnom pristupu informacija.

Biznis plan obuhvata rad pet mHE u Beranama. Prva od njih je u pogonu od 2014, a ostale od 2015. godine. Plan ne obuhvata i šestu mHE, koja radi od 2016. godine.

“Hidroenergija Montenegro ima pravo na povlašćenu cijenu struje u prvih 12 godina rada njenih mHE. Tu cijenu su do sredine ove godine plaćali potrošači kao posebnu naknadu na računima za struju, a od tada je Vlada preuzela dio subvencija i plaća ih iz budžeta, odnosno državne kase svih građana. Ta kompanija ima koncesiju na 27 godina. Ipak, biznis plan je urađen samo za prvih 13 godina rada i u tom periodu je „novac slobodan za osnivače“, odnosno čista gotovina, procijenjen na 14,2 miliona eura”, kazala je Mrdović.

Investicija beranskog preduzeća će, prema biznis planu u koji su “Vijesti” imale uvid, biti otplaćena za devet godina.

“Osnovni pokazatelj isplativosti investicije je interna stopa rentabilnosti, a ona je izuzetno visoka – gotovo 20 odsto, pa i to ukazuje da je biznis gradnje mHE veoma profitabilan i da će vlasnicima tokom vraćanja kredita, a naročito nakon njegove otplate, ostajati velika zarada. Sve to otvara dilemu zašto je Vlada uopšte garantovala subvencije, jer je privatni investitor za 27 godina koncesionog perioda, i bez subvencija potrošača, mogao da vrati uloženo i istovremeno zaradi”, upitala je Mrdović.

Prema njenim riječima, od 2014. do sredine ove godine, potrošači su Hidroenergiji Montenegro kroz račune za struju platili više od sedam miliona eura subvencija.

“To su podaci Crnogorskog operatora tržišta električne energije, koji isplaćuje subvencije, a koje je dobila NVO Akcija za socijalnu pravdu. Uz to, od Investiciono-razvojnog fonda (IRF) je 2013. dobila subvencionirani kredit od pet miliona eura, sa rokom od 10 godina i povoljnom kamatnom stopom od 4,5 odsto godišnje”, naglasila je Mrdović.

Ona je dodala da je, primjera radi, iste godine IRF podgoričkom Vodovodu odobrio 3,5 miliona za kolektorsku mrežu, a Opštini Ulcinj pola miliona eura za lokalnu infrastrukturu, uz kamatu od 5,5 odsto.

“Kamate kod IRF su 2013. godine bile dvaput niže nego na tržištu”, navela je Mrdović.

Vlasnici Hidroenergije Montenegro su Ranko Radović iz Podgorice sa 60 odsto udjela i firma Hemera Capital sa 40 odsto udjela, koja je u vlasništvu Olega Obradovića.

Kako su preprodavani vlasnički udjeli

Vlasnički udjeli u beranskoj Hidroenergiji Montenegro posljednjih godina su preprodavani po niskim cijenama, iako se radi o firmi koja se bavi milionski profitabilnim biznisom proizvodnje struje iz malih hidroelektrana (mHE).

Ovu firmu su sredinom 2007. osnovale podgorička firma Hemera Capital, čiji je vlasnik Oleg Obradović i beranska firma Fortis u vlasništvu Ljubomira Obradovića.

„Osnivački ulog iznosio je 35 hiljada eura, od čega je 25 hiljada bio ulog Hemere Capital, a ostatak od 7,5 hiljada Fortisa. Četiri godine kasnije kapital je iznosio 374 hiljade eura. Krajem 2011. za pola miliona eura Hidroenergija Montenegro je prodala 60 odsto svog udjela podgoričkom Bemaxu, čiji je formalni vlasnik Veselin Kovačević. Te godine Hidroenergija nije imala sagrađenu nijednu mHE, već je njihova izgradnja, koju je najvećim dijelom finansirao upravo Bemax, počela naredne 2012“, navela je Mrdović.

U septembru 2013. Bemax je 50 odsto svog udjela prodao Ranku Uboviću i Aleksandru Mijajloviću iz Podgorice za oko 187 hiljada eura. Oni su u dobrim odnosima sa formalnim vlasnikom te kompanije Kovačevićem. Bliski saradnik predsjednika države Mila Đukanovića, Milan Roćen javno je negirao povezanost sa Bemaxom, a u zvaničnim podacima ga nema.

„Tada je bila sagrađena prva mHE i počela gradnja još četiri, pa je firma svakako vrijedjela više nego dvije godine ranije. Preostalih 10 odsto vlasništva Bemax je 2015. prodao Uboviću i Majloviću za oko 92 hiljade eura, iako je na kraju te godine Hidroenergija imala sagrađenih pet mHE, poslovala s plusom i ostvarila neraspoređenu dobit od nepunih 390 hiljada eura“, istakla je Mrdović.

Kada je obavljen novi transfer vlasništva bila je sagrađena i šesta mHE, ali nije dio biznis plana prvobitno predatog RAE. Finansijski izvještaji Hidroenergije pokazuju da je do kraja 2017. kapital kompanije porastao na 2,7 miliona, od čega je neraspoređena dobit bila 2,4 miliona.

„Ipak, Ubović i Mijajlović su svojih 60 odsto vlasništva prodali Ranku Radoviću iz Podgorice za 300 hiljada eura. Kada je Bemax 2011. ušao u vlasništvo Hidroenergije, Radović je imenovan za izvršnog direktora.