Jedna od najefikasnijih, kratkoročnih mjera koje bi evidentno dale rezultete je i davanje besplatne električne energije građanima Pljevalja za vrijeme grejne sezone, kako bi grijali svoje domove, ili ako donosioci odluka, pak smatraju poštenijom varijantom, da se primijeni iskustvo Grčke, članice Evropske unije koja građanima unazad, u zagađenim područjima daje besplatnu električnu energiju u vrijeme ekstremnog zagađenja vazduha, odnosno kada, državna mreža mjernih stanica detektuje prekoračenje emisija štetnih materija, tada se automatski sistem prebacuje ne besplatnu električnu energiju, koja traje sve dotle, dok se na istim mjernim stanicama ne smanji nivo zagađenja, tada započinje mjerenje električne energije potrošačima, po standardnoj tarifi.   

I dalje je na sceni dugogodišnji nekontrolisani rast i neograničeno iscrpljivanje prirodnih i privrednih resursa  na teritoriji Opštine Pljevlja.

Pljevlja su jedini odlučujući nosilac privredne snage i društvenih integracija države, ona su jedini preostali motor industrijskog i privrednog razvoja Crne Gore. Budućnost cjelokupnog crnogorskog društva u značajnoj mjeri zavisi od snage i potencijala Pljevalja da konstruktivno učestvuju u kreiranju aktuelnih ekonomskih i privrednih transformacija koje su neophodne za napredak države.

Pljevlja decenijama unazad u najvećoj mjeri doprinose privrednom napretku i temeljitom obnavljanju i urbane i ruralne infrastrukture po čitavoj Crnoj Gori, u svim opštinama, pa stoga se mora i Pljevljima i njegovim građanima vratiti dignitet, dostojanstvo i kvalitet života podići za znatno bolji nivo od (do)sadašnjeg.

Moraju se konačno povećati i primjenjivati naknade za izazvanu štetu po životnu sredinu, i uvesti posebne naknade za svaku vrstu otpada, a posebno za opasni otpad, kao što se mora uvesti jačanje nadzora nad primjenom tih propisa. Samo tako se mogu spriječiti ekonomske, socijalne i kulturne erozije koje su poslednjih godina nastale u Pljevljima.

Mora se konačno krenuti u smanjenje zagađenosti vazduha kroz izdvajanje sredstava za nabavku i primjenu najsavremenijih tehnologija i metoda, kao što su upotreba vodonika i gasa i mora se mnogo efektnije krenuti u podizanje svijesti  građana o značaju ekologije i održivog razvoja.

Neophodno je, da projekte iz oblasti zaštite životne sredine u industriji i energetici finansiraju kompanije koje su vlasnici takvih postrojenja jer one ostvaruju profit iz iskorištavanja i sadašnje, potpuno stihijske degradacije životne sredine u koju niko, ništa ne vraća.

Obaveza takvih kompanija je da tehnološke procese modernizuju na način da imaju što manji negativni uticaj na životnu sredinu. Praksa „zagađivač plaća“ odavno je prihvaćena politika zemalja Evropske unije, ali se kod nas još uvijek ne koristi. Mora se konačno prekinuti sa dosadašnjom lošom praksom i krenuti sa dosljednim sprovođenjem važećih zakonskih propisa i primjenom ekonomskih instrumenata i mora se konačno krenuti u sankcionisanje svakog, pa i najmanjeg, kršenje zakona iz oblasti zaštite životne sredine.

Jedan od prioriteta svake vlasti mora  biti uvođenje najviših ekoloških standarda u svim segmentima lokalne zajednice – reciklaža i smanjenje količina otpada, konačno uređenje, sada neuređenih,  sanitarnih deponija, uređenje parking prostora, smanjenje emisija izduvnih gasova iz vozila (uvođenje većih taksi prilikom registracije, na dizel vozila) i individualnih ložišta (uvesti obavezu postavljanja filtera za sve zagađivače vazduha, pa i one najmanje), davanje subvencija za nabavku toplotnih pumpi domaćinstvima, uvođenje poreskih olakšica za nabavku novih vozila (elektro vozila, hibrida, vozila na pogon vodonika, strožiji tehnički pregledi u pogledu izduvnih gasova sa isključivanjem iz saobraćaja, kao krajnjom efikasnom mjerom), izmještanje saobraćaja iz centralnih urbanih zona, renoviranje i izolovanje svih stambenih jedinica, kako bi se optimalno štedjela energija.                                  

Obzirom da je projekat toplifikacije Pljevalja, koji smo čekali punih pedeset godina, nedavno započeta, da radovi na njegovoj gradnji sporo teku, te da će se gradnja toplovodnih pravaca sprovoditi godinama, a da je neophodno mnogo brže reagovati neophodno je razmišljati o alternativnim izvorima toplotne energije. Jedna od najefikasnijih, kratkoročnih mjera koje bi evidentno dale rezultete je i davanje besplatne električne energije građanima Pljevalja za vrijeme grejne sezone, kako bi grijali svoje domove, ili ako donosioci odluka, pak  smatraju poštenijom varijantom, da se primijeni iskustvo Grčke, članice Evropske unije koja građanima unazad, u zagađenim područjima građanima daje besplatnu električnu energiju u vrijeme ekstremnog zagađenja vazduha, odnosno kada, državna mreža mjernih stanica detektuje prekoračenje emisija štetnih materija, tada se automatski sistem prebacuje ne besplatnu električnu energiju, koja traje sve dotle, dok se na istim mjernim stanicama ne manji nivo zagađenja, tada započinje mjerenje električne energije potrošačima, po standardnoj tarifi.    

Neophodno je da se izvrši priprema lokalne zajednice za intenzivan proces prilagođavanja postupcima vršenja komunalnih usluga kao u Evropskoj uniji i konačno prekinuti dosadašnju veoma lošu praksu, neselektinog i nepropisnog, sakupljanja, odlaganja i zbrinjavanja otpada.

Tražimo da se konačno zaustavi i spriječi nelegalna ekspolatacija ili rasprodaja, iznajmljivanje i netransparentno davanje koncesija mineralnih sirovina (kamena, šljunka), izvorišta pitke vode, izgradnja minihidroelektrana i njihovo proglašenje nedodirljivim javnim dobrom i brže uvođenje i razvoj kapaciteta proizvodnje i korištenja solarne energije.

Naročito se mora obratiti pažnja i uložiti sredstva i napor, na čišćenje rijeka i dolina i uspostavljanje sistema zaštite i održavanja i izgradnje novih izletišta, igrališta i parkova kao i daleko bolju zaštitu kako divljih tako i domaćih životinja i ptica.

Milorad  Mitrović,

Izvršni direktor NVO Ekološko Društvo “Breznica”