„Aprililili“… Ako se danas neko našalio sa vama i povikao ovo, nemojte da se ljutite. Danas je 1. aprli, Svjetski dan šale, i dozvoljeno je praviti smicalice.

Neke od ovih šala su toliko bile originalne da su ljudi prvo povjerovali u njihovu istinitost, da bi se kasnije tome nasmijali.

Ovo su neke od najboljih:

Jedna od najčuvenijih šala došla nam je sa BBC-ja 1957. godine. Naime, emisija Panorama objavila je reportažu u kojoj kaže da je, zahvaljujući iskorjenjivanju špageti žižaka, Švajcarci uživaju u odličnom rodu špageta, pri čemu su prikazani kako ih beru s drveća.

Švedska nacionalna televizija je 1962. dovela u goste svog tehničkog stručnjaka, kako bi obavijestio javnost da, zahvaljujući novoj tehnologiji, sada njihovi crno-bijeli televizori mogu postati u boji. On je objasnio da sve što gledaoci treba da urade je da navuku najlonsku čarapu preko televizora i demonstrirao postupak. Mnogi Šveđani kažu da se sjećaju svojih očeva koji su jurili kroz kuću, pokušavajući da nađu čarape koje bi postavili preko televizora.

BBC je 1965. godine „sproveo probu“ nove tehnologije, koja omogućava prenos mirisa putem talasa do svih gledalaca. Mnogi od njih su, kako je izvještavano, kasnije kontaktriali BBC, da bi se pohvalili da su uspjeli. U čast te šale, sajt BBC-ja ju je ponovio 2007, kao i Gugl, šest godina kasnije.

Holandski emiter je 1969. objavio da će inspektori sa skenerima voziti ulicama, kako bi proveravali da li su građani platili taksu za radio i televiziju. Jedini način da se to spriječi, naveli su, je da se radio i televizor umotaju u alumunijumsku foliju. Sljedećeg dana, svi supermarketi rasprodali su foliju.

Prvog aprila 1980. godine, bostonska televizijska stanica WNAC-TV emitovala je lažnu vijest o erupciji. Šala je izazvala ogromnu paniku u Miltonu, a neki stanovnici počeli su da bježe iz svojih domova. Stanica je potom otpustila producenta vijesti zbog propusta.

BBC je 2008. izvijestio o novootkrivenoj koloniji letjećih pingvina. Čak je napravljen i video snimak, na kome Teri Džons šeta sa pingvinima Antarktiku i prati njihov let u amazonsku prašumu.

Ostalo je upamćeno i da je američki Nacionalni javni radio objavio da će se Ričard Nikson kandidovati za predsjednika 1992. godine.

Fanovi U2 pohrlili su 2009. u tržni centar u irskom Korku, vjerujući da će bend održati iznenadni koncert na krovu. Šalu je organizovala lokalna radio stanica, a nastupio je U2 tribjut bend.

„Čikago tribjun“ i nekoliko drugih listova objavili su detaljan članak na dvije stranice koji opisuje „nedavnu“ invaziju na Čikago, „horde praistorijskih čudovišta“, koji je ilustrovan fotografijama tiranosaurusa, diplodokusa i ostalih dinosaurusa koji prave pustoš širom grada.

Taco Bell je 1996. objavio oglas u sedam najuticajnijih dnevnih listova da je kupio „Zvono slobode“ kako „bi smanjili dug zemlje“ i da su ga preimenovali u „Taco Liberty Bell“. Upitan da li je to istina, portparol Bijele kuće je izjavio da je prodat i spomenik Abrahamu Linkolnu.

Britanski Indenpendent je 2010. objavio da CERN razmatra kružnu liniju londonskog metroa kao novu lokaciju za akcelerator čestica.

Nacionalna Geografija je 2016. na Tviteru poručila da više neće objavljivati fotografije nagih životinja.

Obeležava se vjekovima, ali porijeklo nije sasvim poznato

Iako se Dan šale obilježava vjekovima, njegovo tačno porijeklo i dalje nije poznato.

Jedna od teorija kaže da porijeklo aprilske šale možemo pronaći još u Kenterberijskim pričama Džefrija Čosera. U jednoj od priča, sujetnog pijetla Šonteklera prevari lisica – „od početka marta trideset i dva dana“, odnosno 32 dana od početka marta, što bi bio 1. april. Međutim, nije pouzdano jasno da je Čoser pominjao 1. april, jer se u priči takođe navodi referenca koja ne upućuje na 1. april.

Neki istoričari spekulišu da Prvi april datira iz 16. vijeka, kada je Francuska prešla sa julijanskog na gregorijanski kalendar. U julijanskom kalendaru, kao i u hindu, Nova godina počinjala je proljećnom ravnodnevicom oko 1. aprila. Ljudi koji su kasno dobijali vijesti ili nisu znali da se početak Nove godine pomjerio na 1. januar i nastavili da ga slave tokom posljednje nedjelje od marta do 1. aprila, postali su predmet šala i podvala i nazivani su „aprilske budale“.

Ove šale su uključivale i stavljanje papirne ribe na leđa i nazivanje „poisson d’avril“ (aprilska riba), za koju se kaže da simbolizuje mladu ribu, koja se lako hvata, kao i lakovjernu osobu.

Istoričari su, takođe, povezali Prvi april sa festivalima poput „Hilaria“ (na latinskom radostan), koji su u Starom Rimu krajem marta slavili sledbenici kulta Kibele. Tada su se ljudi maskirali i ismijavali sugrađane, pa čak i sudije, a kaže se da je inspirisan egipatskom legendom o Izidi, Ozirisu i Setu.

U Holandiji se početak Prvog aprila često pripisuje pobjedi 1572. u osvajanju Brela, gde je poražen španski vojvoda Alvarez de Toledo. „Op 1. april verloor Alva zijn bril“ je holandska poslovica, koja se može prevesti kao „Prvog aprila Alva je izgubio naočare“. U ovom slučaju, „bril“ („naočare“ na holandskom) služi kao homonim za Bril, grad u kojem se to dogodilo.

Kako se slavi u svijetu

Velika Britanija

U Velikoj Britaniji, prvoaprilska šala se otkriva uzvikivanjem „April fool“. Studija iz 1950-ih, koju su sproveli etnolozi Iona i Peter Opie, otkrila je da je u Ujedinjenom Kraljevstvu aprilska šala i dalje praksa, ali da taj običaj prestaje u podne.

Nordijske zemlje

Danci, Finci, Islanđani, Norvežani i Šveđani slave Prvi april (aprilsnar na danskom; aprillipaiva na finskom; aprilsnarr na norveškom; aprilskamt na švedskom). Običaj je da većina medijskih kuća 1. aprila objavi jednu lažnu priču.

Zemlje španskog govornog područja

U mnogim zemljama španskog govornog područja, „Dia de los Santos Inocentes“ je praznik koji je veoma sličan Danu šale, ali se slavi krajem decembra.

Turska

I u Turskoj postoji tradicija prvoaprilskih šala, koje su obično verbalne, uz uzvik „Bir Nisan“.

Iran

U Iranu se naziva „Dorugh-e Sizdah. To je tradicija koja se održava 13 dana nakon Persijske nove godine. Na taj dan, ljudi se uglavnom zabavljaju u parkovima.