Kada je u pitanju budući društveno-ekonomski razvoj Crne Gore i obezbjeđivanje sredstava za rješavanje ekonomske krize, kao jedna od solucija može biti aranžman sa Međunarodnim monetarnim fondom (MMF) za pružanje tehničke i finansijske pomoći. Ekonomski analitičar Predrag Drecun u razgovoru za Standard je kazao da taj aranžman nije jedini izlaz iz krize, ali da se on nameće kao najbrže rješenje u situaciji u kojoj se trenutno nalazimo, zbog eksternih, ali i internih faktora koji su vezani za trenutnu političku situaciju.
“Kada kažem eksternih faktora, mislim na pandemiju i na poremećaje koje je ona izazvala u crnogorskoj ekonomiji. Ako uđemo u aranžman sa MMF-om to je sigurno dugotrajni aranžman, ekonomskim i bankarskim rječnikom kazano ti aranžmani su možda najisplativiji ako se ima u vidu visina kamatne stope i neki uslovi koji se dobijaju na papiru”, kazao je Drecun.
Međutim, navodi on, ima i onih uslova koji se ne vide, koji se ne mogu mjeriti, koje je teško klasifikovati, a koji će biti sigurno značajni kada je u pitanju uticaj MMF-a na našu strategiju razvoja, na naše makroekonomske agregate, na odnos duga, odnos GDP-a, na odnose u strukturi uvoza i izvoza.
“U mnogim zemljama koje su u tranziciji i u istočnim zemljama imamo takva iskustva. Mnoge zemlje nerado ulaze u aranžmane sa MMF-om upravo zbog toga, ali ako niste u stanju da nađete druge institucionalne investitore ili privatne investitore onda se MMF nameće kao neko rješenje i on je uvijek tu, uvijek brzo reaguje”, ispričao je.
Dodaje da MMF nije isključivo finansijska institucija i da to treba da bude jasno novoj Vladi koja će ako bude morala ući u aranžman sa njima.
“Mislim da postoje druga rješenja, mnogo bolje varijante od MMF-a. Međutim, one možda nisu brze koliko MMF. U svakom slučaju bolje varijante su pravljenje ambijenta i u ovim uslovima za privlačenje stranih investicija, pravljenje ozbiljnog političkog ambijenta, na nivou konsenzusa i vlasti i opozicije. Na primjer, da strani investitor prođe određene filtere, pa makar formirali neku parlamentarnu komisiju, u koju će ući sve članice Parlamenta i kada taj investitor prođe taj filter više ne može biti stavljan na stub srama iz političkih razloga, već jednostavno pratiti njegov rad i ukoliko ispunjava uslove koje je obećao prilikom dolaska u CG onda treba da dobije opštu podršku”, ispričao je Drecun.
Ekonomski analitičar Predrag Drecun smatra da ima dovoljno kapitala u svijetu, pogotovo sada i da se traže nove destinacije.
“Crna Gora je u dobroj mjeri sačuvana destinacija, naravno ono što je uništeno uništeno je za sva vremena, ali ima dosta netaknutog potencijala, naročito u turizmu. Pitanje je sad koliko je turizam kao grana u budućoj strategiji razvoja Crne Gore poželjna da bude dominantna, mislim da nije, ali u svakom slučaju imamo te potencijale koje moramo jednog trenutka iskoristiti”, kazao je on.
Ono što bi moglo privući strane investitore, smatra Drecun jeste energetika i putna infrastruktura.
“Vazdušni saobraćaj će sigurno ući u zonu recesije na globalnom nivou, tako da nam ostaju željeznički i drumski saobraćaj gdje je naša infrastruktura dosta nerazvijena i poželjno bi bilo ulaganje u tu infrastrukturu zato što je Crna Gora kopča Sredozemnog, odnosno njegovog dijela Jadranskog mora sa Srednjom Evropom. Tako da u tom pravccu treba tražiti investicioni potencijal”, dodao je.
Ozbiljan nastup jedne vlade je, prema mišljenju Drecuna, da pet ministara ne budu uopšte u Crnoj Gori, figurativno govoreći, već da po svijetu traže investitore. Kvalitet rada ministra, kaže on, mjerio bi po broju dovedenih investitora.
“Nijedna zemlja nije zadovoljna MMF-om. Postoje one koje su koristile takvu vrstu aranžmana jer su bile prinuđene. Glavni razlog zašto se MMF izbjegava je što oni utiču na vođenje ekonomske politike, gdje morate da otpuštate radnike, fiskalnu konsolidaciju morate praviti po njihovim mjerilima, ulaze u mentalitet društva u koje ulažu novac i smatraju da ista matrica mjerenja treba da važi u Nigeriji i u Crnoj Gori, što je nemoguće. Tako da su te zemlje uglavnom opustošene djelovanjem MMF-a jer je kroz formu nemogućnosti vraćanja kredita i uništavanja njihovih ekonomskih potencijala došlo do kompenzacije na drugi način”, zaključio je Drecun.
Pročitajte još