Pandemija koronavirusa je većini ljudi pokvarila planove ne samo za ljetovanje, nego i putovanja inače, pošto se pandemiji još uvek ne vidi kraj, ali superbogate porodice pronašle su način da pređu granice koje su zatvorene za smrtnike.

Elitni svijet investicionih migracija buja u pandemiji. Za pasoš druge zemlje više nije važna nacionalnost niti bilo šta što inače igra ulogu u dodjeli državljanstva – sada je dovoljan novac.

Riječ je o takozvanim programima sticanja državljanstva putem investicija (CIP), a ovaj frenomen poznatiji je pod imenom “zlatni pasoši”.

Plan B

Sagovornici CNN-a upućeni u ovu temu objašnjavaju da je za superbogate strani pasoš jedna vrsta plana B.

U ovoj godini kada se sve promijenilo, jedan od motiva za nabavljanje stranog pasoša je i zdravlje, pa se dešava da se zlatni pasoš kupi za onu zemlju koja je medicinski i naučno naprednija.

U prilog tezi da je pandemija donijela procvat ovoj industriji govore i podaci: broj ljudi koji je aplicirao za strano državljanstvo ovim putem porastao je za 42 odsto u odnosu na proteklu godinu.

Prema dostupnim podacima, najskuplji je pasoš Velike Britanije – potrebna je investicija od čak 2,6 miliona dolara. Najjefitinije je državljanstvo Dominikane – oko 100.000 dolara, dok se Crna Gora nalazi u zlatnoj sredini sa pasošom za investiciju od oko 300.000 evra.

Moćna Crna Gora

CNN piše da su pasoši Crne Gore i Kipra najtraženiji – u Crnoj Gori je potražnja porasla za 142 odsto, na Kipru 75 odsto, a konstantno je i interesovanje za pasoš Malte.

Ljudi kojima je važno upravljanje krizom i koji su na svojoj koži osjetili šta znači imati lidera koji ne umije da se nosi sa pandemijom okreću se zemljama poput Novog Zelanda i Australije.

Ipak, za pasoše ovih zemalja potrebno je biti superbogat – australijski program košta 1-3,5 miliona dolara, a novozelandski 1,9-6,5 miliona.

Zanimljivo je i da se struktura klijentele koja želi zlatne pasoše mijenja; sada je sve više Amerikanaca, Indijaca, Nigerijaca i Libanaca.

Broj Amerikanaca koji je aplicirao za zlatni pasoš skočio je za čak 700 odsto.

Zatvorene granice

U ovoj industriji primjećuje se još jedan trend – investiranje u pasoše kako bi ljudi mogli da nesmetano putuju u budućnosti. Pandemija je jasno stavila do znanja da nikakvi sporazumi i šengeni ne znače mnogo kada sa sobom u zemlju možete unijeti smrtonosni virus.

Neke zemlje se otvaraju, ali veliki dio njih prima samo određene pasoše.

Putnik sa kiparskim pasošem, recimo, može da se kreće kroz EU ako su granice otvorene.

Afera “Kiparski papiri”

Iako se ovi programi često predstavljaju kao situacija u kojoj su svi na dobitku – investitor dobija pasoš, a zemlja investicije – stručnjaci i poznavaoci prilika često ističu da je najveći problem netransparentnost u ovoj industriji, ali i prodavanje pasoša ljudima sumnjive pozadine.

Više od hiljadu Rusa nabavilo je pasoše Kipra preko kiparske šeme koja podrazumijeva sticanje državljanstva ove zemlje zahvaljujući investicijama. Istraga je pokazala da pripadnici političke i biznis elite iz Rusije, kao i tamošnji milijarderi i kriminalci kupuju zapravo sebi mjesto u Evropskoj uniji preko kiparskog pasoša.

Veliki dio Rusa koji apliciraju za kiparsko državljanstvo stekli su novac zahvaljujući političkim i ekonomskim vezama sa ruskom vladom, a nekolicina njih nalazila se i na zvaničnim državnim funkcijama. Oni se označavaju kao PEP – politički eksponirane osobe, i mnogi ističu da je ovde riječ o prljavim poslovima ustupanja evropskog pasoša kriminalcima, oligarsima i drugim neželjenim osobama koje EU naziva “trojanskim konjima”.