Pandemija koronavirusa pravi je test za muslimane širom svijeta, jer su čak tri od ukupno pet stubova islamske vjere direktno pogođeni ovom krizom. Mnoge zemlje ukinule su slobodu okupljanja i zatvorile džamije za obavezujuću molitvu, a hodočašće u Meku trenutno je nezamislivo, jer je Saudijska Arabija po prvi put u istoriji zatvorila to sveto mjesto.

Sada se u pitanje dovodi i Ramazan. Taj sveti islamski mjesec počinje u četvrtak 23. aprila. Tada muslimani smiju da jedu i piju samo u večernjim i noćnim satima. Tako je to radio i poslanik Muhamed.

Međutim, s obzirom na brzo širenje koronavirusa, trenutno je „normalan“ post gotovo nezamisliv, jer bi svakodnevno odricanje od hrane i pića moglo da bude u prilog širenju virusa: fizički stres može da pogoduje razvoju bolesti.

Inače, islamski post se primenjuje samo ukoliko nije ugroženo zdravlje osobe – bolesni i slabi ljudi, poput trudnica, tako su isključeni iz posta. Taj izuzetak bi mogao da postane opšte pravilo ove 2020. godine.

Ramazan bez okupljanja

Tradicionalni zajednički iftar u vremenu korone veoma je problematičan: tada se porodice i prijatelji sastaju na zajedničkoj večeri i molitvi. Obed tradicionalno počinje urmama ili slatkišima, te čašom vode ili mlijeka. Zatim slijedi molitva i na kraju zajednički obrok. U vremenu „socijalnog distanciranja“ takva okupljanja su naravno problematična.

Na iftaru se ponekad okuplja i više hiljada ljudi, a ponekad je cilj i prikupljanje novca za siromašne i ugrožene. Takvi javni skupovi su u mnogim zemljama otkazani: vlada u Egiptu zabranila je sva veća okupljanja, Iran takođe masovno ograničava vjerske navike.

U video-poruci od četvrtka, 9. aprila 2020, duhovni vođa Irana Ali Hamnei rekao je svojim sugrađanima: „Tokom ovog Ramazana moraćemo da se odreknemo javnih okupljanja. To se odnosi i na molitve i na okupljanja na iftarima.“

Muslimani u Njemačkoj takođe se pripremaju. Uticajni Centralni savjet muslimana smatra da poštovanje ograničenja kontakta nije samo građanska dužnost: „Integritet ljudi je u potpunom skladu s našim vjerovanjima“, rekao je predsedavajući Savjetu Ajman Mazjek.

Centralni savjet muslimana u Njemačkoj se trenutno usaglašava i sa Kriznim kabinetom Savezne vlade o tome šta je neophodno za zdravlje onih koji će postiti.

Za Ramazan važi isto što se odnosilo i za hrišćanske crkve za vreme uskršnjih praznika: ove godine ništa nije kao što je bilo. I suprotno desničarskim teorijama zavjere na društvenim mrežama – u Njemačkoj za muslimane nema nikakvih izuzetaka.

Brojni političari iz Aleternative za Njemačku (AfD) na Fejsbuku su širili tezu da će vlada u Berlinu zadržati mjeru ograničenja kontakta samo nekoliko dana nakon Uskrsa, da bi je olabavila za vrijeme Ramazana. Takođe su više puta tvrdili da će biti dozvoljena okupljanja u džamijama dok su hrišćanske mise odnosno liturgije zabranjene.

Činjenica je, međutim, da se bogosluženja, bez obzira na koju religiju se odnose, trenutno ne obavljaju. Kada je u berlinskoj džamiji održan skup u sklopu molitve petkom, odnosno džume, došla je policija i prekinula i molitvu i skup.

Korona-kriza bi mogla da ima egzistencijalne posljedice za mnoge muslimanske zajednice, jer su donacije za vreme mjeseca ramazana važan izvor prihoda za njih. Centralni savjet strahuje da će nedostatak tih donacija uticati na to da se mnoge zajednice u potpunosti zatvore, pa čak i nakon pandemije.

Još uvijek nije jasno da li će se post uopšte održati ove godine. Brojne različite struje islamskog vjerovanja odlučuju nezavisno jedni od drugih. Iranska vlada želi na primer da slijedi savjete ljekara, navode zvanični iranski mediji. I vrhovni autoritet sunitske muslimanske većine, učenjaci univerziteta Al-Azhar u Egiptu, svoju odluku će donijeti u skladu sa savjetima Svjetske zdravstvene organizacije.