Kvalitet vazduha u više crnogorskih gradova u januaru je bio lošiji nego prethodnih godina, kazao je u razgovoru za „Dan“ direktor Agencije za zaštitu prirode i životne sredine Nikola Medenica. U periodu od 1. novembra prošle do 1. marta ove godine, u Bijelom Polju je registrovan najveći broj dana sa prekoračenjima graničnih vrijednosti PM10 čestica – čak 91, zatim slijede Pljevlja sa 79, Podgorica…

Poslednjih mjeseci, u fokusu je bilo stanje kvaliteta vazduha, posebno u Pljevljima, Podgorici, Bijelom Polju i Nikšiću, a Medenica je kazao da stanje jeste bilo lošije nego prethodne godine.

– Tokom januara ove godine, kvalitet vazduha je, osim u Pljevljima, bio lošiji u odnosu na prethodne godine. U Pljevljima je u januaru gotovo svakodnevno bilo prekoračenje granične vrijednosti za PM10 čestice, kako ove, tako i prethodnih godina. Slična situacija je bila i tokom februara upoređujući prethodne godine, kada evidentiramo trend pada broja dana sa prekoračenjima dozvoljenih graničnih vrijednosti – kazao je Medenica.

Medenica je ukazao na gradove u kojima je zabilježeno najčešće prekoračenje dozvoljenih vrijednosti PM10 čestica.

– Broj dana sa prekoračenjima granične vrijednosti za PM10 čestice, u periodu od 1. novembra 2019. do 1. marta 2020. godine je: Podgorica, Blok V – 54, Podgorica, Zabjelo kružni tok – 65, Pljevlja – 79, Nikšić – 55, Bijelo Polje – 91 – ukazao je Medenica.

Na pitanje da li smatra da, s obzirom na to da se stanje sa zagađenošću vazduha ponovlja svake zime, mjere koje se donose u pravcu smanjenja njegovih posledica daju adekvatne rezultate, Medenica je rekao da je uobičajena situacija da je tokom zimskih mjeseci lošiji kvalitet vazduha, posebno u centralnom i sjevernom regionu naše zemlje.

– Generalno posmatrajući, industrijska aktivnost, emisije iz saobraćaja i emisije iz ložišta tokom sezone grijanja su glavni „krivci” za lošiji kvalitet vazduha. Epizode visokog zagađenja vazduha, u prvom redu suspendovanim česticama (PM10 i PM2.5), karakteristične su za zimske mjesece u periodima kada vremenski uslovi, uz pojavu visokog atmosferskog pritiska, usporavaju cirkulaciju vazduha, donoseći suve, hladne i maglovite noći. Ovi uslovi, često praćeni i temperaturnim inverzijama, posebno u kotlinama, sprečavaju disperziju emisija i prouzrokuju zadržavanje polutanata koji su proizvod sagorijevanja fosilnih goriva, emisija iz saobraćaja i sličnih izvora, na nivou neposredno iznad tla, što dovodi do pojave visokih koncentracija zagađujućih materija u prizemnom sloju atmosfere – kazao je on.

Objašnjava da prisustvo faktora koji utiču na pogoršanje kvaliteta vazduha traje od četiri mjeseca u Podgorici, do šest mjeseci u Nikšiću i Pljevljima.

– U tim vremenskim periodima je koncentrisan cjelokupni godišnji broj prekoračenja srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih čestica, osim u slučajevima akcidentnih situacija – dodao je Medenica.

S obzirom na to da je, kako je kazao, zagađenje vazduha u Crnoj Gori sezonskog karaktera i najčešće je vezano za period kada je neophodno zagrijavanje prostorija, tako i rješenja moraju ići u pravcu uspostavljanja sistema daljinskog grijanja u urbanim sredinama, sprovođenja mjera za energetsku efikasnost u objektima za individualno i kolektivno stanovanje, strogog sprovođenja ekoloških standarda u industriji, modernizaciju voznog parka, unapređenja gradskog prevoza i niz drugih aktivnosti.

Integrisane dozvole za rad imaju četiri industrijska zagađivača
Medenica je kazao da je Agencija za zaštitu prirode i životne sredine do sada izdala četiri integrisane dozvole industrijskim zagađivačima u Crnoj Gori. Navodi da integrisane dozvole za rad imaju TE „Pljevlja“, nikšićki Toščelik, DOO „Deponija“ iz Podgorice, DOO „Možura“ iz Bara.

– EPCG i Toščelik Nikšić dužni su da Agenciji za zaštitu prirode i životne sredine i Upravi za inspekcijske poslove – Odsjeku za ekološku inspekciju, dostave godišnje izvještaje, najkasnije do 15. januara tekuće za prethodnu godinu, o izvršenim obavezama iz Programa mjera prilagođavanja rada postojećeg postrojenja ili aktivnosti propisanih uslovima sa akcionim planom. Pomenuti izvještaji za 2019. godinu su dostavljeni Agenciji – rekao je Medenica.