U Srbiji je pao nivo potrošnje i aktivnosti tržišta, a došlo je i do pada priliva stranih direktnih investicija.

Studenti širom Srbije više od tri mjeseca blokiraju fakultete i protestuju na ulicama, zahtijevajući prije svega krivičnu odgovornost za tragediju u Novom Sadu 1. novembra, kada je u padu nadstrešnice 15 ljudi izgubilo živote, a dvoje teško povrijeđeno.

Dok studenti traže ispunjenje zahtjeva, među kojima je i objava dokumentacije o rekonstruisanoj željezničkoj stanici, vlasti mjesecima imaju različite odgovore.

Osim tvrdnji da su zahtjevi ispunjeni, redovno govore da se u Srbiji sprovodi „obojena revolucija“ plaćena sa Zapada, a u januaru je i 13 stranih državljana protjerano iz zemlje poslije ekonomske radionice za nevladine organizacije u Beogradu, navodno jer su prijetnja po nacionalnu bezbjednost.

Dok studenti „pumpaju“ na protestima širom zemlje, vlast u Srbiji ih optužuje da tako „ispumpavaju“ privredu. Prema riječima predsjednika Republike Srbije Aleksandra Vučića, zbog blokada januar je bio ekonomski najlošiji mjesec, a i februar je, kako kaže, razoren.

Ko će da plaća drumarinu u našoj zemlji, ako zna da će da ga zaustave. Sada svi izbjegavaju Srbiju i bježe odavde – rekao je Vučić na konferenciji za medije.

Privredne prilike su uvijek odraz politike i sa tim stavom je saglasan i sagovornik „Dana“, profesor Dejan Miletić, direktor Centra za proučavanje globalizacije i ekonomski analitičar.

Prema njegovim riječima, Srbija je proteklu godinu završila sa rastom od 4% BDP-a, što je stavlja na drugo mjesto u Evropi.

– Umjesto da u promijenjenim geopolitičkim okolnostima (dolazak Donalda Trampa na čelo Sjedinjenih Američkih Država) unaprijedi svoju poziciju, unutrašnja društvena kriza podstaknuta padom nadstrešnice na željeznickoj stanici u Novom Sadu, pri čemu je stradalo 15 ljudi, dovela je do postepenog usporavanja ekonomske aktivnosti u zemlji – kaže Dejan Miletić u izjavi za „Dan“ i dodaje da ne samo da je pao nivo potrošnje i aktivnosti tržišta nego je došlo i do pada priliva stranih direktnih investicija.

Ipak, što se tiče perioda koji nam predstoji, Miletić smatra da će veliki izazov predstavljati recesija u privredama država Evropske unije.

– Veliki izazov predstavljaće u narednom periodu recesija u privredama država Evropske unije sa kojima Srbija ostvaruje oko 60% trgovinske razmjene, kao i sankcije SAD NIS-u, čije posljedice, zbog nepostojanja jasnih dogovora srpske i ruske strane, teško možemo procjenjivati u ovom trenutku – objašnjava Miletić i dodaje da je jedina povoljna okolnost početak proizvodnje električnih automobila „panda“ korporacije Stelantis, čiji će efekti u nekoj mjeri ublažiti pad BDP-a.

Srbija i EKSPO 2027

Beograd će 2027. godine postati epicentar obrazovanja, kulture i inovacija, privlačeći predstavnike brojnih zemalja svijeta u Srbiju na Specijalizovani EKSPO.

Centralna tema EKSPO 2027, Igra(j) za čovječanstvo, grana se na tri tematske cjeline koje istražuju osnovne aspekte igre, njene oblike, kao i njen uticaj na oblikovanje čov,ečanstva.

Očekuje se da će se veliki broj zemalja svijeta predstaviti na specijalizovanoj izložbi.

Srbija bi mogla da ima višestruku dobit i ekonomsku i turističku i svaku drugu od održavanja EKSPO 2027.

Sa druge strane, moramo podsjetiti da je najnoviji primjer uticaja politike na ekonomiju otkazivanje do sada najvećeg skupa evropske željezničke industrije u Srbiji. Beograd je krajem aprila trebalo da bude domaćin Međunarodnog sajma željezničke industrije South East Europe Mobility 2025.

Međutim, kompanije iz pet zemalja Evropske unije procijenile su da je zbog bezbjednosti u Srbiji bolje da ne učestvuju.

Ekonomska slika Srbije u ovom momentu bilježi i da su strani investitori počeli da napuštaju Srbiju, a neki su najavili odlazak u periodu koji je pred nama. Postavlja se pitnje ima li to veze sa studentskim protestima ili sa nečim drugim. Među kompanijama koje su najavile odlazak su Beneton, Džonson elektrik i Drekselmajer.