Deficit državnog budžeta u decembru iznosio je 231,3 miliona eura, odnosno prihodi su vrijedili 257 miliona eura, umjesto planiranih 282 miliona, dok su rashodi bili 488 miliona eura umjesto planiranih 309 miliona eura, pokazuje izvještaj o ostvarenju budžeta za posljednji mjesec prošle godine.

Deficit budžeta u novembru iznosio je 76,7 miliona eura, tako da ukupni deficit za dva mjeseca primjene programa “Evropa sad 2” iznosi 308 miliona eura.

Loše procijenjen prihod od doprinosa

Od oktobra su prepolovljeni doprinosi za penzijsko osiguranje kroz ovu poresku reformu, tako da je u novembru po ovom osnovu naplaćeno deset miliona manje nego u istom mjesecu prošle godine, a u decembru čak 27 miliona eura manje. Naplata ovog doprinosa manje je i u odnosu na plan u novembru za dva miliona, a u decembru za 11 miliona eura, što znači da ni Ministarstvo finansija ministra Novice Vukovića nije dobro procjenilo efekte ovog smanjenja doprinosa.

Primjena novih i uvećanih poreza i akciza, koja bi trebala da nadoknadi ovaj gubitak, počela je u januaru tako da će tek krajem februara, kada bude objavljen izvještaj za januar, biti poznato da li je dobro izračunato da će ovi novi prihodi pokriti minus koji je napravljen Fondu PIO.

Deficit budžeta za cijelu 2024. godinu iznosio je 230,9 miliona eura, odnosno bio je manji nego u samom decembru. Ovo pokazuje da je u privih deset mjeseci (januar-oktobar) u ovim izvještajima prikazan sufit od 75 miliona. Kao što su “Vijesti” ranije objavljivali ti raniji suficiti kojim se hvalila Vlada i Ministarstvo finansija pravljeni su vještački tako što nisu plaćane sve planirane obaveze. Izvještaj za decembar pokazuje da većina tih obaveza koji nisu plaćani ranijih mjeseci (da bi se napravio suficit) plaćena u decembru, zbog čega su u tom mjesecu rashodi bili za 180 miliona veći od predviđenih za decembar.

Manjak pokriven korišćenjem depozita

Decembarsku rupu u budžetu od 231 milion eura i ratu za vraćanje starog duga od 36 miliona eura, Vlada je u ovom periodu pokrila tako što je povukla novac iz depozita u vrijednosti od 261,7 miliona eura, uzela pozajmicu od 3,8 miliona, prodala imovinu od 500 hiljada eura i prenesenim sredstvima od 2,9 miliona eura.

Planom budžeta bilo je predviđeno da se u decembru iz depozita povuče svega 62,8 miliona eura. Ovi depoziti postoje u državnom trezoru od marta prošle godine kada se Vlada zadužila 680 miliona eura, od kada se pomalo troše. Od tada je iz depozita ukupno potrošeno 570 miliona eura.

Ministarstvo u izvještaju ne navodi koliko je novca na kraju godine ostalo u budžetu, ali prema ovim podacima u novu 2025. godini trezor je mogao ući sa depozitima od oko 110 do 120 miliona eura.

Država je u decembru od poreza prihodovala ukupno 168,6 miliona eura što je za 16,7 miliona više od plana. Najvažniji dio prihoda došao je od PDV-a 111,6 miliona što je za 13 miliona više od plana. Nije objašnjeno da li se ova brojka odnosi na bruto ili neto naplatu, odnosno da li je ova suma sa ili bez povrata PDV-a. Ranije prakse pokazale su da Ministarstvo u mjesecima kada ima deficite ne vrši povraćaj PDV-a privrednicima, već da tu obavezu odlaže za mjesece kada ima više prihoda.

Od akciza je u decembru naplaćeno 30,6 miliona što je za 1,8 miliona manje od plana. Od svih doprinosa u budžet se u decembru slilo 62,4 miliona eura što je za 7,8 miliona manje od očekivanog. Od naknada je prihodovano 5,7 umjesto 7,6 miliona, od ostalih prihoda 10,5 umjesto 26 miliona, od donacija i transfera 8,5 umjesto planiranih 25,4 miliona…

U decembru uvećani skoro svi tekući izdaci

Rashodi u decembru od 488 miliona eura veći su od planiranih za 180 miliona ili za 58 odsto. Skoro svi tekući izdaci bili su značajno veći od plana osim za isplatu bruto zarada gdje je umjesto 62,8 miliona eura isplaćeno 57,8 miliona.

Na ime rashoda za materijale plaćeno je u decembru 9,3 miliona eura umjesto planiranih pet miliona, za usluge je plaćeno 24,2 miliona umjesto planiranih 10,9 miliona, za tekuće održavanje 7,6 miliona umjesto 4,7 miliona, za kamate 27,2 miliona umjesto 17,7 miliona, za rente 3,9 miliona umjesto 1,3 miliona, za subvencije 18 miliona umjesto planiranih 9,8 miliona, za ostale izdatke 39 miliona eura umjesto planiranih 11,9 miliona eura.

Na isplate za socijalne pomoći i penzije u decembru je potrošeno 93,3 umjesto planiranih 86,8 miliona eura. Međutim na pojedinim stavkama došlo je do “uštede”, tako je za prava iz oblasti socijalne zaštite isplaćeno 17,7 miliona eura, odnosno oko 400 hiljada manje od plana, dok je za prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja isplaćeno 63,6 miliona eura ili 700 hiljada manje od plana.

Suficit vještački pravljen odlaganjem obaveza plaćanja

Na kapitalne izdatke države za deset mjeseci (januar-oktobar) ukupno je iz državnog budžeta potrošeno 165 miliona eura umjesto planirana 183 miliona. Međutim, samo u decembru za ove namjene je isplaćeno 91,5 miliona eura umjesto planiranih 45 miliona eura.

Odnosno u posljednjem mjesecu u godini za kapitalne investicije plaćeno je 55 odsto sume isplaćene za te namjene za ranijih deset mjeseci. To govori ili o lošem planiranju budžeta ili o namjernom vještačkom stvaranju suficita tokom većeg dijela godine, kako bi se Vlada i Ministarstvo hvalili tokom tog perioda, a da se zatim ti dugovi plate na kraju godine.