Rudnik uglja Pljevlja raspisao je tender za iznajmljivanje mehanizacije za izvođenje pripremnih radova za izmještanje rijeke Ćehotine, kao i za stručni nadzor.

Tender za iznajmljivanje mehanizacije, ukupne vrijednosti 300.000 eura, raspisan je 31. decembra, sa rokom trajanja od 30 dana.

„Zbog specifičnosti predmeta javne nabavke, ne može se odrediti tačna količina predmeta nabavke, predmet nabavke se određuje po jedinici mjere u odnosu na koju se daje ponuda, s obzirom na ukupnu procijenjenu vrijednost nabavke“, navedeno je u tenderu objavljenom na sajtu Uprave za javne nabavke.

Istog dana, raspisan je i tender za odabir stručnog nadzora nad izvođenjem radova na izmještanju rijeke Ćehotine, vrijedan 500.000.

Iz Elektroprivrede Crne Gore (EPCG), koja je vlasnik Rudnika uglja, više puta je saopšteno da je projekat izmještanja rijeke Ćehotine od suštinske važnosti za cijeli energetski sektor Crne Gore.

„Uglja ima za još godinu rada Termoelektrane jer je, pojavom klizišta i pukotina na polovini kopa Potrlica, onemogućen dalji iskop rude. Izmještanjem Ćehotine, doći će se do zaliha uglja, koje će biti dovoljne za rad ova dva objekta do 2048. godine“, piše u novom broju lista EPCG.

Kako je Forbes Crna Gora ranije objavio, Vlada je najavila postepeno ukidanje uglja za proizvodnju električne energije, odnosno gašenje Termoelektrane Pljevlja (za koju je ugovorena rekonstrukcija), u Reformskoj agendi 2024-2027 koja je uslov za dobijanje novca iz evropskog Plana rasta za Zapadni Balkan.

„Iako trenutna proizvodnja električne energije iz obnovljivih izvora prevazilazi obavezujućih 50%, očekivanja su da bi iskorišćavanje raspoloživih prirodnih potencijala, moglo dovesti do gašenja Termoelektrane i sprovođenja pravedne tranzicije. Da bi se ovo ostvarilo neophodno je postaviti i adekvatne pravne temelje, koji su već na snazi u zemljama Evropske unije, transponovanje pravnih okvira u nacionalno zakonodavstvo takođe je bitan segment u procesu zelene tranzicije“, piše u Reformskoj agendi koju je u oktobru prihvatila Evropska komisija.

Gašenjem termoelektrana države ispunjavaju obaveze iz Pariskog sporazuma i usklađuju se sa zahtjevima EU o smanjenju sve skuplje proizvodnje električne energije iz uglja i plaćanju taksi za zagađenje. To su, takođe, preuzete obaveza po osnovu Sporazuma o Energetskoj zajednici, čije su potpisnice države Zapadnog Balkana.

Crna Gora je tražila da se izuzme iz sistema primjene mehanizma CBAM, koji stupa na snagu naredne godine, i da se Termoelektrana Pljevlja ne zatvara do 2041. godine.

CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) je mehanizam koji reguliše emisije ugljenika u međunarodnoj trgovini, a omogućio bi zemljama EU da naplaćuju nadoknadu za uvozne proizvode koji su proizvedeni s visokim emisijama ugljenika.

Izuzeće iz CBAM mehanizma tražila je i Bossna i Hercegovina, a Energetska zajednica još nije odlučila o tome.

Projektovana vrijednost izmještanja Ćehotine 20 miliona

Iz Rudnika uglja ranije su rekli da se izmještanje rijeke Ćehotine mora završiti do kraja sljedeće građevinske sezone i biti u koordinaciji sa projektom ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja.

Ekološka rekonstrukcija TE počela je krajem aprila 2022. godine.

Ugovor o izvođenju radova na ekološkoj rekonstrukciji TE državna Elektroprivreda Crne Gore (EPCG) potpisala je sa konzorcijumom koji čine kineska kompanija DEC (Dongfang Electric International Corporation) International i crnogorske firme Bemax, BB solar i Permonte u junu 2020. Ugovorena vrijednost radova je 54,4 miliona eura.

U tenderu za iznajmljivanje mehanizacije za pripremne radove za izmještanje Ćehotinee, navodi se da je rok izvršenja radova do 365 dana od zaključivanja ugovora, odnosno do dostizanja ukupne ugovorene vrijednosti.

Predviđeno je iznajmljivanje hidrauličnih bagera, mobilne drobilice, mobilne sijačice i vibracionog valjka.

Projektovana vrijednost izmještanja Ćehotine je 20 miliona.

Izvršni direktor Rudnika Nemanja Laković u julu je u intervjuu „Vijestima“ rekao da je projekat izmještanja korita rijeke Ćehotine startovao od trenutka donošenja odluke Vlade da se isti proglasi projektom javnog interesa.

„Rudnik je počeo radove sa svojom mehanizacijom u punom kapacitetu na izradi novog korita rijeke, kao i sve ostale radove koje smo u mogućnosti da izvedemo svojim kapacitetima. To će doprinijeti znatnim uštedama i vremenom završetka projekta. Za ostale radove u najskorijem roku biće raspisani tenderi. Vrijeme dobijanja izvođača je nešto na šta ne možemo uticati, ali nadamo se da će biti u naredna 2-3 mjeseca. Radovi moraju biti završeni do 1. jula 2025. godine“, kazao je Laković.