Realizacija projekta “Toplifikacija Pljevalja, za čista i topla Pljevlja-izgradnja primarnog toplovoda od TE do grada”, počela je krajem 2022. godine, potpisivanjem ugovora o početku toplifikacije Pljevalja između predstavnika Elektroprivrede Crne Gore i Konzorcijuma koji čine Roto-Term DOO Pljevlja i Synergy Tech DOO Beograd. Projekat se realizuje u okviru ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja. U 2024. godini krenulo se sa konkretnim radovima na terenu kroz realizaciju planova izgradnje prve faze toplovoda, od TE Pljevlja, pored auto škole „Marjanović“, pa do raskrsnice sa „Vektrom Jakić“.

Posle proboja veoma zahtjevne trase na brdu iznad magistrale, krenulo se sa radovima na iskopu za temelje i postavljanju betonskih stopa sa armaturom, na kojima će biti postavljena konstrukcija za toplovodne cijevi. Izvođač radova je ROTOTERM-PV, SYN ENERGY TECH- BG.

Uporedo sa realizacijom prve faze toplovoda trenutno se realizuju brojne administrativne aktivnosti na realizaciji druge faze izgradnje toplovoda u Pljevljima, a koji su sastavni dio projekta toplifikacije grada.

Izuzetno je važno u ovom zimskom periodu raditi na rješavanju administrativnih poslova, a kasnije pristupiti realizaciji poslova na veoma zahtjevnoj deonici od 4 kilometra,kuda će proći toplovod od raskrsnice kod Vektre Jakić pa do samog centra grada. Pribavljena je potrebna dokumentaciju u saradnji sa opštinom Pljevlja, koja se odnosi na eksproprijaciju zemljišta i već se radi na realizaciji navedenih poslova. Dovoljno je reći da će toplovod prelaziti preko rijeka Ćehotine i Breznice i teritorije gusto naseljenog užeg dijela grada pa da se shvati koliko je to zahtjevan projekat.

Ukupno toplovod od TE Pljevlja do grada je dužine 6,3km. Prva faza je ukupne dužine 2,3 km (DN450mm) i predviđeno je da se završi do maja/juna 2025. godine. Druga i treća faza su dužine od 4km (DN 450mm) i pruža se od raskrsnice Vektre Jakić, pa sve do Skerlićeve ulice, sportske dvorane „Ada“, kotlarnica svih škola i još 20 priključaka.

Prva je podstanica kod osnovne škole „Boško Buha“ sa cijelim naseljem u koje spadaju ulice Mojkovačka i Podgorička. Druga podstanica je za naselje „Ševari“ koja obuhvata ulice Karađorđevu, Ibarsku, krak za nekadašnju klanicu, mljekaru, Jugopetrol pumpu.

Druga faza u dužini od 1,7 km je do raskrsnice ulica Volodjine, Oslobođenja i Ivana Milutinovića koja se nalazi kod Idea marketa na Kamenom mostu. U drugoj fazi su i priključci za podstanice.

Na samom kraju II faze račva se toplovod u dva kraka. Na jednom kraku su priklučci za ulicu Volođinu (obuhvata buduću zonu teritorije Gagovića imanja, Kupušista i ulicu Obilićevu), i drugi krak takođe Volođine ulice ali prema Crvenom krstu.

Treća faza je primarni toplovod DN450/400/350mm i sekundarni toplovodi do podstanica Skerlićeva, ADA, OŠ Ristan Pavlović, Srednja Stručna škola, Gimnazija. Treća faza takođe na raskrsnici ulice Kralja Petra i Mila Peruničića račva u nekoliko pravaca, ima krakove za buduće toplovode ulicom Lovćenskom za podstanicu gradske bolnice i Drvarske ulice, zatim podstanica GM-ovi, za ulicu Druge proleterske brigade itd.

U III fazi su i priključci raskrsnica ulicu Mila Peruničića i ulice Prvog decembra, Uroša Ružičića za podstanice naselja Moćevac. Za ulice Njegoševu, naselje Golubinju, ul.Blaža Jovanovića, 37.diviziju je planirana podstanica kod OŠ „Ristan Pavlović“.

Cjelokupna sekundarna mreža će posebnim projektom koji je sada u pripremi biti definisana zavisno od konzuma, potrošača, energetske efikasnosti itd…

Ovde je bitno istaći da je I faza u smislu konzuma toplotne moći od 10 MW, a zatim druga faza razvoja 44 MW do budućih perspektivnih 60MW. Stoga je toplovod kao veza od baznog i rezervnog izvora toplote TE Pljevlja do grada najvažnija karika i dio ukupnog projekta toplifikacije Pljevalja koji se sada sprovodi.

Takođe je bitno istaći da i pored eventualnog gašenja TE Pljevlja 2041. godine, kotao za daljinsko grijanje ostaje i potrebno je samo kotao transformisati u novo gorivo za grad toplotne moći od 50 MW. Postojeći kotao bi mogao raditi na biomasu ili gasifikaciju uglja, sve do instalisanih 50 MW, što bi bilo potrebno da obuhvati primarnu i sekundarnu mrežu grijanja grada. Ove dvije prve faze treba da zamjene kotlarnicu u Skerlićevoj i nekoliko manjih kotlarnica.

Toplotna moć od 10MW je konzum svih kolektivnih kotlarnica(Skerlićeva, ADE, OŠ Ristan Pavlović, Srednja stručna škola, OŠ Boška Buhe, Gimnazije), a 44 MW je konzum za sva naselja Gagovića imanje, Kupusište, GM-Moćevac, Golubinja, Ševari itd…

Mogućnosti TE Pljevlja nakon regulisanog oduzimanja pare su do maksimalnih 90 MW. Pomoćna kotlarnica u TE Pljevlja je kapaciteta 2×16 ili ukupno 32 MW. Čak i nakon zatvaranja TE Pljevlja daljinsko grijanje ili toplifikacija nije ugrožena, jer je obaveza države isporuka toplotne energije što znači da će se kotao na 50 MW modifikovati na novi izvor toplote (biomasa, gasifikacija uglja…).

Iz svega izloženog jasno je da se se radi o veoma velikom i dugoročnom projektu koji bi prvih godina realizacije dijela primarne toplifikacije zamjenio rad kotlarnice u Skerlićevoj ulici i više većih kotlarnica u užem dijelu grada. A sama realizacija sekundarne mreže koja bi zamjenila oko 5.000 hiljada individualnih ložišta građana posebno predstavlja veliki izazov.

Za realizaciju poslova na postavljanju sekundarne mreže teško je bilo šta u bližoj budućnosti planirati, iz razloga što se radi o izuzetno zahtjevnom poslu zbog konfiguracije terena u pojedinim mjesnim zajednicama, rasporeda i gustine samih objekata i potrebnih ogromnih novčanih sredstava, za koje je teško očekivati da se mogu u skorijem roku obezbjediti iz lokalnog i državnog kapitalnog dijela budžeta.

Pored toga sasvim je jasno da je za razvođene toplotnih instalacija u samim stambenim objektima građana potrebno dosta novca, koji bi vjerovatno morali ovezbjediti sami građani ili uz pomoć subvencija, a upitno je kolika bi bila i cijena koju bi građani morali plaćati za usluge grijanja posle sprovedene toplifikacije.

Ono što je sasvim sigurno je da bi realizacijom dijela toplifikacije koji se odnosi na gašenje kotlarnice u Skerlićevoj ulici i gašenje svih većih kotlarnica u gradu doprinijelo znatno čistijoj životnoj sredini, iako je jasno da bi tek posle realizacije toplifikacije sekundarnog dijela toplovodne mreže i eliminisanja dobrog dijela individualnih ložišta građana, mogli govoriti o uspješnoj toplifikaciji grada.

Projekat ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja i toplifikacija Pljevalja su projekti koji su pokrenuti i koje niko više ne može zaustaviti i jasno su vidljivi na terenu. Njihovom realizacijom građani Pljevalja će posle nekoliko decenija čekanja, konačno dočekati da žive u znatno zdravijoj životnoj sredini.